İran'daki parlamento seçimlerinde katılımın yüzde 40,6 ile düşük seviyede rekor kırması, ülkenin yalnızca üçte birinin oy kullandığına ve üçte ikisinin evde kalarak rejimi reddettiğine dair şiddetli yorumları beraberinde getirdi. Adayların seçimlere katılma sürecindeki kısıtlamalar, seçmenin en rahatsız olduğu konuların başında geliyor.

Bugün Hamas'ın askeri kanat ismi olan Lazkiyeli İzzetin el Kassam, Osmanlı adına önce Libya ardından Çanakkale savaşına destek vermek için 250 gönüllü toplarken, İsrail ordusunun çekirdeği olan Yahudi katır birliği Çanakkale'de Osmanlı karşısında savaşmıştı.

İran, casusluk veya sabotajlara agresif bir şekilde yanıt vermenin potansiyel olarak geniş çaplı bir savaşa yol açabileceğinin farkında. ABD ve İsrail'i fiili bir hedef yapmaktan kaçınıyor. Çünkü, böyle bir sıcak çatışmanın kendisi açısından da yıkıcı olacağına dair endişelere sahip ve buna karşı henüz geliştirdiği bir politika bulunmuyor.

Son nefesini veren insan bedenini bu dünyada bırakıp mana alemine göçer ve Yüce Yaradan'a kavuşur. Bu kavuşma büyük bir sevinç demektir. İşte bu yüzden Mevlâna, son nefesini verdiği ana vuslat anı demiştir. O vakte Şeb-i Arus yani bayram günü ve düğün günü adı verilir.

922 Dumlupınar Zaferi ile Türk milleti tekrar taarruza geçti ve o tarihten itibaren bir adım dahi geri atmayan Türk ordusu Mehmetçik ile dosta güven düşmana korku vermeye devam ediyor. Cumhuriyetin ilk yüzyılı başarılarla dolu bir süreç oldu. Cumhuriyetin ikinci yüzyılı yani miladi 21. asır da “Türk Asrı” olacaktır.

Ağustos ayı, Türk milletinin tarihinde özel bir yere sahiptir. 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi'nden başlayarak, 1473 Otlukbeli, 1514 Çaldıran, 1516 Mercidabık, 1521 Belgrad, 1526 Mohaç, 1571 Kıbrıs ve 1922 Büyük Taarruz gibi unutulmaz zaferlerle dolu bir aydır. Bu zaferler, Türk milletinin direnişini, iradesini ve kararlılığını yansıtan anlamlı kilometre taşlarıdır.

Zbigniew Brzezinski'ye göre savunma sanayiinde bir gelişme kaydetmeyen ülke, tarihin herhangi bir evresinde hegemonik güç olamamıştır. Sanayi ve teknoloji alanında gelişmiş olmak dış politikadaki etkinliği artırmaktadır. Savunma sanayii, teknolojik gelişmelerin kapısını açan ve ekonomiye yön veren bir sektör olduğu gibi uluslararası ilişkilere de katkı vermektedir.

Sorun dışarıdan bakınca göründüğü gibi sadece ordu ve HDK arasındaki çatışma değil. Arka planda Sudan'ın bağımsızlığından itibaren çözülemeyen ve son yıllarda gittikçe artan temel sorunlar var. Ortak kimlik inşasının gerçekleştirilememesi, işleyen bir kamu düzeninin kurulamaması ve ekonomik sıkıntıların aşılamaması gibi esaslı sorunlar halkı mutsuz etmektedir.

Rusya'ya uygulanan ambargolar Doğu Akdeniz ve Ortadoğu'nun jeopolitik önemini yeniden belirledi. Birinci Dünya Savaşı sonrasında Türkiye'nin sınırları petrol sahalarının dışında kaldı. Günümüzde Türkiye ve Mısır'a dayatılan Sevilla haritası baz alınarak yapılan deniz sınırları aynı mantığın ürünüdür.

II. Abdülhamid, 93 Harbi'nden sonra Osmanlı Devleti'ni savaştan uzak tutmaya gayret etti. İsyanları kontrol etmek ve bu sebeple devletin toprak kaybına uğramasını önlemek için dış politikada yeni bir yaklaşım ortaya koydu. Avrupa dengesinden faydalanarak Osmanlı Devleti'nin çıkarlarını korumaya öncelik verdi. Dış politikada aktif denge siyaseti izledi. Büyük devletlerin çıkarlarını iyi analiz ettiği için hiçbir şekilde tek bir devlete bağımlı kalmamaya çalıştı. İngiltere'ye karşı Mısır sorununda olduğu gibi Fransa, Almanya ve Rusya'nın desteğini almaya çalıştı. Libya ve Tunus'u işgal planları yapan Fransa ile İtalya'yı karşı karşıya getirdi.

Misak-ı Milli, İstiklal Harbi'nin anayasası niteliğindedir. Aynı zamanda Milli Mücadele'yi başlatan çok önemli bir belgedir. Güç merkezinin İstanbul'dan Anadolu'ya geçtiğine işaret eden Osmanlı Devleti'nden Türkiye Cumhuriyeti'ne geçiş çizgisinde önemli bir vesikadır.

Türkiye Türk dünyasının birçok alanda lokomotif ülkesidir. Semerkant Zirvesi bu görüşü teyit etmiştir. Türkiye'nin her alandaki tecrübesi Türk dünyası için ciddi katkılar sağlamaktadır. TDT ülkeleri Türkiye hariç ormancılık açısından çok yetersizdir. Bu yıl alınan yeşil kararlar sürdürülebilir kalkınmanın teminatıdır.

Monarşiler bir anlamda ayin ve törenler rejimidir. Ayin ve törenler sembollerden inşa edilir. Belli bir amaca yönelik olarak sembollerle kuşatılmış törenler arzu edilen siyasi görüş doğrultusunda yapılır. Bu bağlamda icat edilen ama gelenek olarak adlandırılan uygulamalar tarihi veya siyasi pozisyonu meşrulaştırmak için kullanılır. Günümüzde monarşilerin yoğun olarak varlığını sürdürdüğü yer Avrupa kıtası. 12 adet büyük veya küçük ölçekli krallık rejimi Avrupa'da halen hüküm sürüyor. Britanya, Hollanda, Belçika, İspanya, Norveç, Danimarka ve İsveç kraliyet, Andorra, Monaco ve Lihtenştayn prenslik, Lüksemburg büyük dükalık ile yönetilir. Vatikan teokratik monarşidir.

Sürekli eylem halinde olmak Sadr hareketinin temel motivasyonudur. Ancak Sadr hareketi, Ortadoğu'daki dini aktörlerin siyasi alana gereğinden fazla müdahale ettiklerinde başarısız olduklarının bariz numunesidir. Irak'ta ABD'nin çekilmesinden sonra karşılaşılan en ciddi kriz ortak bir kimlik oluşturulamamasıdır. Bu sorun yönetilemediği için arka arkaya çıkan hükümet krizleri ile demografik açıdan en büyük topluluk olan Şiileri bile kendi içinde bölmüştür.

Ukrayna Savaşı'nın yol açtığı sorunlar Karadeniz'in önemini bir kez daha gözler önüne serdi. Bununla birlikte Türkiye'nin egemenlik sahasına giren Karadeniz'deki doğal kaynakların zenginliği göstermektedir ki, Türkiye'nin Karadeniz'den başlayarak Boğazlara ve oradan da Akdeniz'e kadar uzanan hat boyunca çıkarlarını koruması bakımından Trabzon'un stratejik önemi eşsizdir.

1878'den yaklaşık 100 yıl sonra 20 Temmuz 1974'te başlayan Kıbrıs Barış Harekâtı 14 Ağustos 1974'te Atilla Harekatı sonucu kesin bir askeri zafer ile neticelenmiştir. 1923'te kurulan Cumhuriyet Türkiye'sinin yarım asırlık bir zaman zarfında kendi sınırları dışında askeri bir zafer kazanması da bölge tarihi açısından ayrıca dikkate değerdir. Atilla Harekâtı 1774'de Kırım'ın kaybına yol açan savaştaki başarısızlığın verdiği geri çekilmeyi ve acıları durduran Kurtuluş Savaşı'ndan sonra kazanılan çok önemli ve büyük bir zaferdir. Kırım'ın kaybından 200 yıl sonra, Kurtuluş Savaşı'ndan yaklaşık 50 yıl sonra Türk ordusunun bu zaferi Türkler ve Kıbrıs Türkleri açısından tarihi önemdedir.

Bir iktidar kavgasının sonucu olarak değerlendirilen 680 yılındaki Kerbelâ olayı esasen insanlığın karşılaştığı en büyük dramlardan biridir. Habil'i öldüren Kabil, Hz. İbrahim'i ateşe atanlar, İsa'nın çarmıha gerilmesine neden olanlar ne kadar büyük bir acı ve günaha sebep olduysa Hz. Hüseyin'i şehit edenler de büyük bir suç ve günah işlemiştir.

Atatürk'ün Başkomutanlık Meydan Muharebesi'nde Yunan Ordusuna ağır bir mağlubiyet yaşattıktan sonra Türk Ordusu'na "Hedefiniz Akdeniz'dir İleri" talimatını verirken gösterdiği hedef aslında Ege Denizi ve Ege adalarıdır. Bölgede uluslararası hukuka ve vakıf hukukuna uygun olarak atılacak her adım soyut ve somut kültürel varlıkların korunmasının yanında dostluk ve barış açısından çok değerlidir.

Bazı adaların silahsızlandırılması konusu çeşitli antlaşmalarla açıkça kayıt altına alınmıştır. Bu bağlamda özellikle Boğazönü Adaları'ndan Limni ve Semadirek'in gayri askeri statüsü uluslararası hukukun bir gereğidir. Bu gerçeğe rağmen Yunanistan 1960'lardan itibaren bu adaları silahlandırmakta, askeri tesisler ve havaalanları inşa etmektedir.

En az 2 bin yıllık bir tarihi birikime sahip Hokand, yüzyıllardır ilim, kültür, sanat, edebiyat ve ticaret merkezlerinden biri olarak öne çıkan bir kenttir. Geleneksel İpek Yolu üzerinde, tarihi ve kültürel değerler yanında zengin gastronomik değerleriyle dikkat çeken kenti ziyaret etmenin tam zamanıdır. Hüdayar Han Sarayı, Orta Asya şehirlerinde göreceğiniz en ışıltılı saraylardan biridir. Saraya uzaktan baktığınızda içinde masal prens ve prenseslerinin neşeyle dolaştığını düşünmeye başlarsınız. Ancak 19. yüzyılın son çeyreğinde kenti işgal eden Ruslar sarayın içinde buldukları her şeyi oradan alıp götürmüşlerdir.

Mısır'da Ramazan ayından bir hafta önce sokaklar süslenir. Fenerler sokaklardaki süsün en çok göze çarpan unsurudur. İslam ülkelerinde genellikle "fanus" adıyla anılan Ramazan fenerlerinin Fatımiler dönemine kadar uzanan köklü bir geçmişi vardır. Osmanlı döneminde Ramazan aylarında padişah huzurunda huzur dersleri yapılırdı. 1759'dan 1924'te hilafetin kaldırılmasına kadar devam etmiş olan bu derslerde, âlimler toplanır ve Kur'an ayetleri üzerinde ilmî tartışmalar yaparak tefsir faaliyetinde bulunurlardı. Bu güzel adet, şimdilerde Fas'ta uygulanıyor.

Rusya, neden güneye doğru genişleyip yoğun Türk ve Müslüman nüfuslu bir vaha bölgesini ele geçirmek istedi? Bu genişleme politikası Çarlık rejiminin planlı genişlemesinden mi yoksa hırslı sınır generallerinin zafer kazanma arzusundan mı kaynaklandı? Bu sorulara verilen cevaplar Rusya'nın Türkistan'a yayılma tarihine açıklık kazandıracaktır. Türk dünyasının Antalya Diplomasi Forumu'na katılarak verdiği mesaj çok önemlidir. Ancak daha da önemlisi Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Özbekistan ziyaretiyle verdiği birlik ve beraberlik mesajıdır.

Cephede savaşanların gerisinde, Çanakkale, Tekirdağ, İstanbul ve Marmara'da faaliyet gösteren Kızılay çalışanları, lojistik hizmetlerinde bulunan memurlar, kürsülerde halkı direnmeye çağıran vaizler, dualar eden imamlar, salalar okuyan müezzinler ve sağlık ekiplerinin katkıları olmadan bu zafer kazanılabilir miydi?

Çariçe II. Katerina, "Rusya'nın tacındaki en iyi incisi Kırım'dır" diyerek Osmanlılar'ın Akyar liman kentinde bir deniz üssü kurdu, burayı Sivastopol olarak adlandırdı. Böylece, bölge Rus İmparatorluğu'nun sembolü olmaya başladı. Rus Çarlığı zamanında Kırım yarımadası, Rusya'nın diğer bölgelerinden daha fazla Ruslaştırma politikasının baskısı altında kaldı. Savaş ve barış zamanında farklı gerekçelerle Kırım'dan ayrılmaları teşvik edilen Tatarlar yoğun olarak Osmanlı topraklarına göç etmeyi sürdürdü. Bu durum demografinin Ruslar lehine değişmesine yol açarken tarım ve hayvancılık başta olmak üzere Kırım'ın ekonomik yapısını bozmuştur.

İstanbul'un idaresine el koyan itilaf devletleri 13 Kasım 1920 ila 4 Ekim 1923 tarihleri arasında geçici olarak Boğazlarda Türk egemenliğini kesintiye uğratmıştır. Bu arızi durum dışında, 1453'ten beri, 568 yıldır Türkler, Boğazların egemen milletidir.

Barbaros Hayrettin Paşa'nın en önemli faaliyetlerinden biri İspanyol zulmüne karşı verdiği mücadeleydi. Endülüs yıkılınca sahipsiz kalan Müslümanları ve Yahudileri Cezayir'e taşıdı. Kuzey Afrika ülkelerinin İspanya işgaline uğramasının önünü kesti. Bölgede ikinci bir Endülüs soykırımı yaşanmasına engel oldu. Cezayir ve Tunus Fatihi Gazi Kaptan Hayreddin Paşa'nın türbesindeki kitabe üzerindeki kemerde "Allahümme iftah lehû ebvâbe rahmetike" (yâ rab, ona rahmet kapılarını aç) dua cümlesi bulunur.

1880'de yapılan Aya Triada'nın yanına 141 yıl sonra bir kardeş mabet geldi. Nazım Hikmet'in Ağa Camii şiirinden 100 yıl sonra Taksim Camii'nin yapımı tamamlandı. Taksim Meydanı yeni bir eser daha kazandı. Aya Triada Kilisesi'nin yapımı, Müslüman İstanbul toplumunun Osmanlı Devleti'nin dış dünyadaki itibar kaybını manevi alanda da hissetmesine sebep oldu. İlk cami tartışması o zaman başladı. Yahya Kemal gibi klasik devri yeni nesillere büyük ustalıkla aktaran aydınlar da Ayasofya'dan Edirnekapı Mihrimah Sultan Camii'ne uzanan İstanbul kenti siluetinin Beyoğlu'nda aksi anlayışta şekillenmesinden manen rahatsızlık duyuyordu.

Arap ülkelerindeki devrim hareketlerinin başlamasının ardından geçen 10 yılda, başta Mısır olmak üzere devrim hareketinin etkili olduğu tüm Arap ülkelerinde işsizlik, açlık, yoksulluk, siyasal baskı ortadan kalkmadı. Eğitim, sağlık hizmetleri ve diğer sosyal haklarda gözle görülür iyileşmeler olmadı. Aksine sorunlar daha da kronik hale geldi.

Beş asır hatta oniki asır öncesine kadar uzanan derin tarihî ve kültürel bağları bulunan Türkiye'nin “Libya'da ne işi var?” sorusu mantıklı değildir. Bunun yerine şu soruyu sormak gerekir: ABD, Rusya, Fransa, İtalya gibi ülkelerin Libya'da ne işi var? Emperyalist kavga bölgede hala bitmedi mi? Türkiye'nin teklifleri hem bölgedeki kıyıdaş ülkeler hem de bölge halkları için en âdil teklifler olarak değerlendirilmektedir. Nitekim Mısır, İsrail ve Lübnan Türkiye'nin âdil ve akılcı teklifleri sebebiyle daha fazla kazanç elde edeceklerdir. Türkiye'nin haklarının takipçisi olduğunu gören şirketlerin birer birer bölgeden ayrılması, Doğu Akdeniz'de hakkaniyete dayalı bir paylaşım ve âdil koşullara rıza göstererek bir işbirliğinin tesis edileceği noktasındaki umutların canlanmasını sağlamıştır.

BAE, Bahreyn ve Sudan'dan sonra Fas da İsrail ile ilişkilerini ‘normalleştirme' yoluna girdi. Ancak Fas, Mısır gibi toprak bütünlüğünü sağlama noktasında kayda değer bir karşılık alarak bu anlaşmaya imza koydu. Bu bakımdan Fas'ın diplomatik bir kazanç sağladığı görülmektedir. Ancak, umulur ki 1911 yılındaki Agadir sorununda olduğu bir sonuçla karşılaşmaz. Batı Sahralı bağımsızlık yanlısı halkın önemli bir kesimi Cezayir'deki kamplarda 45 yıldır mülteci olarak zor şartlarda yaşamlarını sürdürmektedir. Bu sorun nispeten az sayıdaki bir nüfusun sorunu gibi görülse de bölge devletleri ve uluslararası barışı ekonomik ve siyasal açıdan etkileyen ciddi bir sorundur.

Lübnan, tarihinin en acıklı günlerini yaşıyor. Halk ekmek ve iş derdinde iken Beyrut Limanı'ndaki patlama ile bir kez daha görüldü ki, ekonomik ve siyasal sistem çöktü. Hükümet, borçlarını ödeyemez haldeyken yeni borç bularak ekonomiyi canlandırma noktasındaki umutlar tükenmeye başladı. Kayda değer bir yeraltı madeni ve enerji kaynağı olmayan Lübnan halkı için Doğu Akdeniz'deki enerji kaynakları umut olabilir mi?