Fransa'nın başkenti Paris’teki tarihi Notre Dame Katedrali’nin büyük kısmının yangında tahrip olması ve Hıristiyan dünyanın yeniden yapılması için bir milyar dolar bağış yapması, insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen birçok İslam eserinin Suriye, Irak ve Afganistan’daki savaşlarda bilinçli bombardımanlarla yok edilmesini akıllara getirdi.
DEAŞ BOMBALADI
Bunların başında Suriye’nin başkenti Şam’ın kuzeydoğusunda yer alan UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Tedmur (Palmira) kenti geliyor. Terör örgütü DEAŞ, 2015’te kenti ele geçirerek Palmira’daki birçok tarihi eseri yok etti. DEAŞ’ın 2015’te antik kenti ele geçirmesinin ardından ünlü El Lat Aslanı Heykeli, Baal Şamin Tapınağı, Palmira’nın en ünlü yapılarından Tetrapilon ve Roma döneminden kalma tiyatro gibi antik kentteki çok sayıda tarihi eser bombalarla, balyoz darbeleriyle yerle bir oldu ve insanlık tarihinin önemli bölümü yok oldu. Suriye’deki iç savaşta büyük yara alan Palmira’nın, kapsamlı yenilenmesi çalışmalarının tamamlanmasının ardından bu yaz yeniden ziyaretçilere açılması öngörülüyor.
HALEP EMEVİ CAMİ
Suriye’nin Halep kentindeki en büyük ve en eski camilerden Halep Emevi Camisi, iç savaş sırasında büyük zarar gören tarihi eserlerden biri oldu. Halep Emevi Camisi, ilk olarak M.Ö. 8’inci asırda inşa edilmeye başlandı ancak mevcut yapının inşası 11-14’üncü yüzyıllarda Selçuklu İmparatorluğu döneminde yapıldı. Bu yüzden Selçuklu medeniyetinin incisi olarak adlandırılan tarihi ibadethanenin bulunduğu alan Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor. Bu alanın Peygamber Hazreti Zekeriya’ya da ev sahipliği yaptığı tarihi kaynaklarda rivayet ediliyor. Selçuklu İmparatorluğu döneminde 1090’da inşa edilen caminin 35 metre yüksekliğindeki taş minaresi, 2013’te Suriye rejiminin Halep’teki saldırıları sırasında büyük zarar gördü. Savaşta tahrip edilen tarihi camide 2017’den bu yana yenileme çalışmaları yapılıyor.
KAMBUR MİNARE DE YIKILDI
Asur Kralı Esarhaddon döneminde M.Ö. 681-669 yıllarında Hazreti Yunus Peygamber adına inşa edilen cami 2014’te DEAŞ’ın Musul’u işgalinde yerle bir edildi. Haçlılara karşı kazandığı başarılarla bilinen Selçuklu Atabeyi Nureddin Mahmud Zengi tarafından 12. yüzyılda Musul’da inşa ettirilen Büyük Nuri Camisi’nin minaresi de 2017’de DEAŞ tarafından bombalanarak yıkıldı. Kentin sembollerinden olan 850 yıllık cami, eğimli minaresiyle dikkati çekiyordu. Iraklıların eğimli duruşu sebebiyle “kambur” diye adlandırdıkları 45 metre yüksekliğindeki Hadba Minaresi’nde restorasyonu sürüyor.
ABD UÇAKLARI BOMBALADI
ABD işgaliyle büyük yıkıma uğrayan Irak’ta hem Amerikan güçleri hem de DEAŞ tarafından tarihi ve dini mekanlar kasıtlı şekilde tahrip edildi. Bunların başında ABD işgali sırasındaki çatışmalarda zarar gören Necef’teki Hazreti Ali Türbesi geliyor. 977 yılında inşa edilen Hazreti Ali’nin Irak’ın Necef kentindeki türbesinin çevresi, Irak’ın işgali esnasında Şii direnişçiler etrafına mevzilendiği gerekçesiyle ABD helikopterleri ve tankları tarafından bombalandı. Ağustos 2004’te gerçekleşen saldırı gece boyunca sürerken türbenin duvarı ve kapıları hasar gördü.