"Babam İş Gezisinde”, “Dolly Bell’i Anımsıyor Musun?” ve “Kusursuz Çember” filmlerinin senaristi, yazar ve şair Abdulah Sidran geçen hafta Türkiye’deydi. Kendisini “Saraybosna şairi” olarak tanımlayan Sidran, şiir, yazı ve senaryolarında Saraybosna şehrini en içten şekilde işlediğini söyledi.
DÖRT SENARYOM VAR
Filme çekilmemiş 4 senaryosunun daha olduğuna işaret eden Sidran, Bosna’da, Batılı ülkelerce finanse edilen senaryoların filme dönüştüğüne dikkati çekerek şunları söyledi:
“Bosna Hersek’in ekonomik durumu tek başına birinin film çekmeyi üstlenmesine çok elverişli değil. Genelde Batılı ülkeler kendi kurallarını koyarak bizim senaryolarımızı değerlendirir ve film yapar. Mesela ben şöyle bir taleple karşılaştım, Hollandalı bir yapım şirketi Srebrenitsa konusunu bizim gerçekliklerimiz dışında işlemek istedi. Özellikle suç bakımından simetrik bir suçlama tarzında bir yaklaşım söz konusuydu. Ben bunu kabul edemezdim. 4 sağlam senaryom var ve onları gelecek güzel günler için çocuklarıma miras bırakmayı düşünüyorum.”
Sırpların Boşnaklara soykırım uyguladığı Bosna Savaşı esnasında BM Srebrenitsa’yı güvenli bölge ilan etmiş (1993) ancak buraya sığınan Boşnakları Sırp savaşçıların insafına terk eden Hollanda askerleri binlerce Boşnak’ın katledilmesine sebeb olmuştu.
YOK OLMAMIZI İSTEYENLERLE BİZİ AYNI MASAYA OTURTTULAR
Abdullah Sidran, Bosna Hersek’teki kültürel iklimin gelişmesinde siyasetin etkili olduğuna vurgu yaparak, “Bir tane Bosna söz konusu değildir, üç tane Bosna var. Bosna Hersek, tek bir arabayı aynı anda kullanmaya çalışan üç çift ele benziyor. Dayton Anlaşması’nın ortaya koyduğu çıkmazlardan bir tanesi işgal eden ve saldıran güçleri yönetime ortak yapmasıdır. Uluslararası güçler bizden imkansız bir şey bekliyor. Bosna Hersek’in yok olmasını isteyenlerle var olmasını isteyen güçlerin ortak bir masa etrafında yönetimi paylaşmalarını istiyor” diye konuştu. PLANSIZ KÜLTÜR Sidran, bu yüzden ülkedeki kültürel alanın da buna bağlı olarak, tesadüflerle ve hiçbir plana bağlı tutulmamış gelişigüzel gelişmelerle şekillendiğini dile getirdi.
İSTANBUL'DA SAHNELENDİĞİ GÜN EN MUTLU GÜNÜM OLACAK
Sidran, Türkiye’de sahnelenmesi planlanan “Zivronick’te Kalbimi Bıraktım” oyununa ilişkin, “Oyunda Zivornick şehrinde 1992’de kurban edilmiş ilk Boşnakların hikayesini anlatıyorum. Bu oyun 20 senedir Bosna Hersek’te sahneleniyor. Daha önce İtalya ve Slovenya’da da gösterildi. Ancak benim için en önemlisi Türkiye’de sahnelenmesi. İstanbul’da gösterime girdiği gün benim en mutlu günüm olacak” ifadelerini kullandı.