Seçime dolar operasyonu

Türkiye’ye Gezi kalkışması, 17/25 Aralık ve 15 Temmuz darbe girişimleri ile diz çöktüremeyen güçler 24 Haziran seçimleri öncesi dolar üzerinden ekonomik operasyona girişti.

24 Mayıs 2018 Perşembe 07:00
Politika Haberleri


Ekonomide seçim öncesi ‘bulanık hava’ oluşturmayı planlayan ‘kirli eller’ bundan önceki seçimlerde olduğu gibi yine harekete geçti. Dolar dün 4.9270 seviyesine kadar çıkarak tüm zamanların rekorunu kırdı. Daha sonra 4.82 seviyesine gevşeyen dolardaki artışta ‘sıfırcı hocaların’ başını çektiği not mafyasının saldırısı etkili oldu. Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Türkiye’de para politikası bağımsızlığının azalmasının not üzerinde baskı yaratacağını duyurdu. Standard and Poor’s (S&P) da benzer bir açıklamayla Türkiye’nin mali durumunun bozulduğunu iddia etti. 

FAİZİ ARTIR BASKISI

Her iki kurumun, seçimleri ekonomi üzerinden etkileme çabasına, Robobank gibi uluslararası yatırım bankalarının Merkez Bankası’nın dize getirme çabalaları da eklendi. Bu bankalar 7 Haziran’da faiz toplantısı yapacak olan Merkez Bankası’na ‘ekonomi kötüye gidiyor, hemen toplan, faizi artır’ çağrısı yaptılar. ‘Faizi artır’ çağrılarına içerideki bazı oyuncular da katıldı. Uzmanlar dolardaki yükselişin makro ekonomik göstergelerle uyuşmadığını belirterek, hem borsa hem de doların aynı anda yükselmesinin bunun bir göstergesi olabileceğini belirtiyorlar. 

GERÇEĞİ YANSITMIYOR

Uzmanlara göre ekonomik göstergeler mevcut döviz kurlarına yeterince yansımıyor. TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru endeksi nisan ayında 81.71 ile veri tarihinin en düşük seviyesine gerilerken, tüm sektör ve şirket mali tablolarında da kurun bu seviyelere çıkmasını gerektirecek ekonomik bir veri bulunmuyor. Nitekim 20177de yüzde 7.4’lük büyüyerek G20 içinde rekor kıran Türkiye bu yılın ilk 3 ayında turizm gelirlerini yüzde 31 artırırken, 12 aylık ihracatını da nisanda 160 milyar dolara çıkarmayı başardı. Büyümenin öncü göstergesi sayılan sanayi üretimi martta yüzde 7.6 artarken işsizlik oranı da yüzde 10.6’ya düşürüldü.

JAPONLAR TETİKLEDİ

Bu arada uzmanlar dolarda dün yaşanan yükselişte Japon yatırımcılardan kaynaklanan satış dalgasının da etkili olduğunu belirtiyor. Öte yandan dövizdeki artışa bağlı olarak altının gram fiyatı da 200 lirayı aştı.

MERKEZ MÜDAHALE ETTİ DOLAR SERT DÜŞTÜ

Merkez Bankası, dövizdeki spekülatif yükselişe dün akşam müdahale etti. Para Politikası Kurulu (PPK), Geç Likidite Penceresi (GLP) borç verme faiz oranını 300 baz puan artırarak yüzde 13,50’den 16,50’ye yükseltti. Toplantı sonrası yapılan duyuruda, yakın dönemde piyasalarda gözlenen sağlıksız fiyat oluşumlarının ve enflasyon beklentilerinde süregelen yükselişin genel fiyatlama davranışlarına dair riskleri artırdığı belirtildi. Bu çerçevede kurulun fiyat istikrarını desteklemek amacıyla güçlü bir parasal sıkılaştırma yapılmasına karar verdiği vurgulanan duyuruda, “Merkez Bankası fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki bütün araçları kullanmaya devam edecektir. Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir. Açıklanacak her türlü yeni verinin ve haberin Kurul’un geleceğe yönelik politika duruşunu değiştirmesine neden olabileceği önemle vurgulanmalıdır.” ifadelerine yer verildi. Gün içinde 4,92’yi gören dolar/TL Merkez Bankası’nın faiz kararının ardından düşüşe geçerek 4.55’i gördü.  Analistler, PPK’nın 7 Haziran’da da bir toplantısının olduğunu anımsatarak, bu toplantıya kadar döviz kurlarındaki oynaklığının azalabileceğini söyledi.

Bu göstergeler döviz kuruna yansımıyor

- 2017’de yüzde 7.4 büyüme rakamıyla G20 şampiyonu olduk.

- Sanayi üretimi martta yüzde 7.6 arttı.

- Nisanda 12 aylık ihracat 160 milyar doları aştı.

- İşsizlik şubatta 12.6’dan yüzde 10.6’ya düştü.

- Turist sayısı ilk 3 ayda yüzde 31.3 arttı.

Bloomberg oyunu deşifre etti

Dolarda  seçim öncesi yaşanan oyun, Bloomberg TV tarafından deşifre edildi. Bloomberg “Doların yükselişindeki temel faktör Türk ekonomisinin kötü olması değil, yabancı yatırımcıların Erdoğan’ı istememesi” görüşlerine yer verdi. Döviz operasyonu seçim önces Rusya’da Vladimir Putin’e de yapılmıştı. Ancak Ruslar oyunu görmüş, Putin oyunu yüzde 60’tan 74’e çıkarmıştı.

MALİ POLİTİKALARDA ZERRE KADAR  SAPMA YOKTUR

BAŞBAKAN Binali Yıldırım, ATO Congresium’da düzenlenen Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneğinin (MÜSİAD) geleneksel Ankara iftar programına katıldı. Dolardaki artışı değerlendiren Yıldırım, Türk ekonomisine yönelik küresel operasyona dikkat çekti: 

-Hükümet iş başındadır, konularına hakimdir, mali politikalarda zerre kadar sapma yoktur. 

-Türkiye dik durduğu için milletinin, bölgedeki halkların hakkını hukukunu koruduğu için hazımsızlık var. Olay bundan ibaret. 

-Bu sene ilk 4 ayda 8 milyon civarında misafir geldi Türkiye’ye. Yıl sonunda inşallah 40 milyona ulaşmış olacağız. Türkiye, serbest ekonomi uygulayan bir ülkedir. Bu durumun değişmesi söz konusu değildir.

 -Bizim son 10 yılda sağladığımız istihdam, AB’nin bütün ülkelerinin sağladığı istihdamdan daha fazla. 

- Kurdaki hareketlilik konusu geçicidir, bir de konjonktüreldir. Enflasyonla kavgamız, mücadelemiz devam edecek.   

BORSA VARLIKLARINI TL’YE ÇEVİRDİ

Borsa İstanbul, döviz varlıklarının tamamının dün itibarıyla Türk lirasına çevrildiğini duyurdu. Yapılan açıklamada “Seçim öncesi ülke ekonomisinin olumsuz gösterilmesine yönelik spekülatif yaklaşımların, mevcut ekonomik göstergelerle desteklenmediği görülmekte olup Borsa İstanbul Grubu olarak, ekonomimize ve TL’ye olan güvenimizi tüm şirketlerimiz ve paydaşlarımıza tekrar vurgulamak isteriz” denildi. Döviz satışıyla ilgili konuşan Borsa İstanbul Başkanı Himmet Karadağ ise son atakların ekonomik parametrelere dayanmadığını görerek TL’ye güven vermek için bu adımı attıklarını belirtti.

Tahtakale’de alım satım durdu

Dolardaki rekor Tahtakale’de bulunan dövizcileri hareketlendirdi. Dövizdeki dalgalanma nedeniyle buradaki bazı döviz bürolarının tabela kapattığı, döviz alım ve satışını kısa süreli durdurduğu görüldü. Ayaklı borsada ise hareketli dakikalar yaşandı. Dövizci Reşat Yılmaz, döviz bürolarının tabela kapatmasının döviz alım satımlarında fiyatlar arasında çok büyük farklardan kaynaklandığını belirterek “Dövizde alım satım arasındaki makas bayağı açıldı. Bu nedenle geçici olarak döviz büroları yani tabelalar işlem yapmıyor. Ama bu geçicidir” dedi. Bir diğer dövizci Adnan Kapukaya ise “Buna Merkez Bankası´nın seyirci kalmasına biz şaşırıyoruz” dedi.

Zeybekci: TL’deki kayıp spekülatif

Dövizdeki hareketlilikle ilgili konuşan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci “Türk Lirası’nın değer kaybını bir reel makroekonomik nedene bağlamak mümkün değil. Bu yüzden spekülatif” dedi. Zeybekci “Merkez Bankası’nın attığı adımı destekliyoruz. İlgili kurumlarımız, reel sektörün başarısının, emeğinin ve alın terinin bu doğrultuda heba edilmemesi; döviz piyasasındaki dengesizliğin kaldırılması için gerekli araç ve yetkiye sahiptir. Bu sorumluluğu alarak, en doğru hamlenin en uygun zamanda yapılacağı konusunda güvenimiz tamdır. Hükümetimiz her zaman serbest piyasa ekonomisini esas almıştır ve bu anlayışla devam edecektir” dedi.