“Küçükbaş hayvan açığını ithal ederek kapatamayız”

Türkiye’deki küçükbaş hayvancılığı geliştirmeye yönelik hem devlet hem de özel sektör adım atarken, bu işe çok önceleri başlayan Siper Agro Çiftliği, Türkiye’de hayvancılıkla uğraşan insanları doğru şekilde yönlendirip, hayvanlara ne şekilde bakacaklarını, adaptasyonlarını nasıl yapmaları konusunda ışık tutuyor. Türkiye’deki küçükbaş hayvan açığını konuştuğumuz Siper şirket ortağı Levent Sipahioğlu,  sorularımızı yanıtladı. 

- Siper hakkında bilgi verir misiniz?

Siper, Ukrayna ile Türkiye arasında 20 yılı aşkın bir süredir farklı sektörlerde dostluk bağını ön plana çıkaracak şekilde iş yapan bir yapıdır. Yapının başında babam Mustafa Sabri Sipahioğlu var. Emekli olduktan sonra uzun yıllardır Ukrayna’da iş yapıyor. Ukrayna’yı seçmesindeki en büyük sebep, stratejik olarak yıllardır Türkiye ile işbirliği yapan bir ülke olmasıdır. Hayvancılık ise 6-7 sene öncesine dayanan bir iş bizim için. İlk başta Kırım’da bir çiftlik kurularak hayvancılığa giriş yapıldı. Yaklaşık 3 sene önce Rovna bölgesinde Rus döneminden kalma bir yapı alınarak tadilat, tamirat ve yenilenme işi yapıldı. O dönemde Türkiye’deki küçükbaş hayvan açığını da göz önünde bulundurarak, Romanov ve Merinos cinslerinin en iyi örneklerini Ukrayna Devleti’nin ilgili kurumlarından temin ederek damızlık üretim çiftliği konseptinde faaliyetlere başlandı. Ukrayna’daki çiftliğin yanı sıra Kırıkkale’de de bir çiftlik kurduk. 

- Kırıkkale’deki çiftliği niçin kurdunuz?

Biz sadece Ukrayna ayağında olup, bu hayvanları Türkiye’de satabilir, ticari faaliyet gösterebilirdik. Fakat Türkiye’de bir çiftlik kurarak, ülkemizde hayvancılıkla uğraşan insanların doğru şekilde yönlendirilip, hayvanlara ne şekilde bakacaklarını göstermek, adaptasyonlarını nasıl yapmaları konusunda ışık tutmak istedik. Şu anda Türkiye’deki mevcut çiftliklerde işin a’sından z’sine kadar ilgilenen bir yapılanma yok. Çünkü ticari olarak bu çok tercih edilen bir şey değil, daha az yatırım ve emekle yine bu paralar kazanılabilinir. Ama bizler ülkemize ve bu işle uğraşmak isteyenlere bir fayda sağlamak ve işimizi de doğru yapma adına böyle bir yol seçtik. Bu özel hayvanların seçilmesi, büyütülmesi, doğru şekilde beslenmesi, bakımlarının yapılması, aşı takvimine uyulması Türkiye’ye getirildikten sonra adaptasyonu sırasında dikkat edilmesi gereken önemli konular. 

DOĞRU SEÇİM VE BAKIM

Türkiye’de küçükbaşın hayvancılığın önemi çok büyük. Sadece Kurban Bayramı’nda her sene yaklaşık 3,5 milyon küçükbaşı hayvan kesiliyor. Bu da Ukrayna’nın nereden bakarsanız 2 senede tükettiği küçükbaş sayısıyla eşdeğer. Bu açık Türkiye’de üretime ne kadar artarsa o kadar çabuk kapatılır. Bunu bir anda kapatmak mümkün değil. Zaten Avrupa’nın toplamında bulunan küçükbaş sayısı bizim açığımızı kapatmak için yeterli bir oranda değil. Ukrayna’da bulunan ırkların doğru seçilip, doğru şekilde bakım ve beslemeyle yetiştirilerek Türkiye’ye getirilip bu ihtiyacın karşılanması hedefiyle biz harekete geçtik. 

TEK DOĞUMDA 3-4 KUZU

Çiftliğinizde yetiştirdiğiniz küçükbaş ırkları hakkında bilgi verir misiniz?

Bizim özellikle üzerine eğildiğimiz 2 cins koyun var. Bunlardan biri Rus ve Ukrayna’ya özgü Romanov koyunu. En büyük özelliği çoklu yavru verebilmesi. Normalde Anadolu’daki koyunlar bir yavru verirken, Romanov koyunu tek doğumda 3-4 yavru verebiliyor. Bu da getirdiğiniz bir hayvanın daha kısa sürede daha fazla üreyerek, hem ülkedeki hayvan sayısına daha fazla katkı sağlaması hem de hayvancılıkla uğraşanlara daha çok kazanç anlamına geliyor. Aynı zamanda ülkedeki hayvan ihtiyacının daha kısa sürede kapanmasına olanak sağlamak da daha mümkün. İkinci cins olarak da Ukrayna Merinos’unu çiftliklerimizde yetiştiriyoruz. Ukrayna Merinosu daha iri ve etçil bir hayvan. Bu koyunun ırk ıslahını ve üretimi Ukrayna’da yapıyoruz. Kırıkkale’de ise bakım ve uyum süreçlerini yapıyoruz. 

- Çiftlik kurmak için niçin Kırıkkale’yi tercih ettiniz?

Daha önce Ukrayna’nın Simferopol şehri ile Kırıkkale’yi kardeş şehir yapmıştık. Bunun dışında Kırıkkale’nin coğrafi konumu, iklim yapısı küçükbaş hayvancılığa çok uygun ve bu konuda da yatırımın az olduğunu fark ettik. Yani arz -talep dengesinin açık olduğu anladık ve bunu değerlendirmek istedik. Kırıkkale’nin meraları küçükbaş hayvancılık için çok uygun bir yapıda.  Aynı zamanda Kırıkkale merkezi bir ulaşım noktasında yer alıyor. 

- Yılda ne kadar koyun üretiyorsunuz?

Ukrayna ve Türkiye çiftliklerimizde Romanov ve Merinos ırkından toplam 3 bin civarında anacımız var. Senelik de 6 -7 bin arası kuzu doğumu gerçekleşiyor. 

- Ukrayna’nın küçükbaş hayvan lezzetiyle Türkiye’nin damak tadı örtüşüyor mu?

Kesinlikle evet. Bunu şöyle anlatıyım; koyunları kuyruklu ve kuyruksuz olmak üzere 2’ye ayırırız. Kuyruklu koyunlar yağı genellikle kuyruklarında depo ettiği için etlerinde daha az yağ vardır. Yani etleri daha sert ve lezzetsizdir. Kuyruksuz hayvanlarda ise yağı etlerine yayıldığı için etleri daha az kokulu ve çok lezzetlidir. Bu 2 ırktan, Türk damak tadına uyan kokusuz koyun eti elde edilir. 

DEVLETİN POLİTİKASI DOĞRU

- Ülkedeki küçükbaş hayvancılığı hakkında ne düşünüyorsunuz?

Ülkemizde, büyükbaş hayvancılık daha yaygın durumda. Küçükbaş emek ve doğal bakım istiyor. Bizler dışarıdan ne kadar küçükbaş getirsek getirilerim, Türkiye’nin ihtiyacını kapatamayız. O yüzden doğru hayvanı ülkeye getirerek, doğru yöntemlerle bakarak kendimiz üretmemiz gerekiyor. Devletin son zamanlarda doğru politikalarını, halkın doğru kullanabilmesi için doğru bilgiyi vermemiz gerekiyor. Devlet açığı tespit etmiş durumda. Bununla ilgili güzel destek ve teşvikleri var. Eğitimleri var. En verimli anacı elde tutup yavruları üzerinden ticari kazanç sağlamaya çalışılırsak, zaten her geçen yıl hem sürü artar hem de üretim potansiyeli artar. Hayvancılığı doğru yapan, teknolojik ve modern yapılar ne kadar artarsa, halk da bunları gözlemleyerek öğrenme sürecini daha kontrollü ve doğru yapar.

- Siper’in diğer kurumlardan farkı nedir? 

Öncelikli olarak Siper, yüzde yüz Türk yatırımı olan bir şirket. Aile şirketiyiz. Yabancı ortak yok. Baba Ukrayna’da, iki kardeş Türkiye’de. Üretimden Türkiye getirilmesine, teslim edilmesinden bakımının nasıl yapılacağına kadar kapalı zincir bir iş bizimkisi. Kendimizin birebir uğraştığı bir iş. Hakim olduğumuz bir işin verimliliği, alıcılar açısından daha yüksek. Hasta hayvan veya sürpriz hayvan getirilmesi riski sıfır çünkü. Biz kendimiz yetiştiriyoruz ve bütün süreci kendimiz yönetiyoruz.