Geçmişten kopmadan özgün eserler vermeliyiz

Büyükşehirlerde cami mimarisinde karşımıza çıkan kimi yanlış uygulamaların yol açtığı tartışmalar eninde sonunda gelip neden geleneği yeniden üretemediğimize dayanıyor. Yüksek Mimar Merih Aykaç, caminin bulunduğu yer ile yaptıranın istek ve ekonomik gücünün tasarımcıyı yönlendirdiğine dikkat çekiyor. Osmanlı cami mimarisini kopya edilmesini doğru bulmayan Aykaç, “Bu durumda değişime uğrayan geleneksel mimaride orantılar bozuluyor” diyor.

Zengin bir mimari kültüre sahip olan Anadolu topraklarında Selçuklu ve Osmanlı döneminden kalma bir çok eser yer alıyor. Bugünkü mimari çalışmalarına örnek olan bu eserler kültürel mirasımızı yaşatmak için önemli. Ancak belirli orantı ve ahenkle oluşturulan bu eserleri kopya etmek isteyen bir çok eser bu mimariden epey uzak. Bugünün teknolojisi ile geçmişe bağlı kalarak projelerin ruhuna uygun yeni çizgiler belirlemek gerekiyor. Bu konuda başarılı çalışmalara imza atan Yüksek Mimar Merih Aykaç özellikle cami mimarisinde iç teçhizat ve kubbe çalışmalarında hassas olunması gerektiğinin altını çiziyor.

Ahmet Hamdi Akseki Camii proje koordinatörlüğü, Japonya Gotanda’da Japon Müslümanlara ait mescit, Almanya Köln DİTİB Merkez Camii’sinin tezyinat ve dekorasyon projesi, Cumhurbaşkanlığı Millet Camii proje danışmanlığı, Elazığ Kültür Park Camii proje tasarım ve uygulaması, Danıştay mescidi, Uşak Üniversitesi Camii, Tarım Kredi Kooperatifi mescidi, Kayseri ve Sivas Divriği çevresinde arazi çalışmaları proje yürütücülüğü gibi bir çok önemli projede yer alan Merih Aykaç ile cami mimarisini ve yurt dışında yaptığı çalışmaları konuştuk.    

KÜLTÜREL MİRASIMIZ  BANA İLHAM VERİYOR

Beylikler dönemi, Selçuklu ve Osmanlıdan günümüze gelen bir cami geleneği bulunmaktadır. Geleneğe bağlı kalınarak yapılan camilerin kopya olmaktan kurtulması gerektiğinin altını çizen Aykaç, günümüz yapım teknolojisi ve malzemelerini kullanarak geçmiş ile olan bağımızı birleştirip özgün eserler yapmak gerektiğini söylüyor. Caminin bulunduğu yer ve yaptıranın istek ve ekonomik gücünün tasarımcıyı yönlendirdiğini belirten Aykaç sözlerini şöyle sürdürüyor:  Çoğu toplanan yardımlar ile yapılan dernek veya vakıflar tasarımcıya proje bedeli ödememek için Osmanlı cami mimarisini kopya ediyor. Fakat bu kopyalarda yaptıranın istekleri doğrultusunda değişime uğrayarak mimari yapının orantısının bozulmasına neden oluyor.

Kültürel mirasımızın zenginliğinin kendisine fikir verdiğini söyleyen ve Mimar Sinan’ı örnek alan Merih Aykaç, “Cami mimarisinde ve tezyinatında geleneğin önemli bir yeri var. Yaptığım işlerde İslam sanatında yer alan geometrik motif ve desenleri kullanmayı seviyorum. Bunları anlamlarına göre kullanılacak yerleri doğru belirlemek gerekiyor” diyor. Eserlerini tasarlarken bir çok noktaya dikkat ettiğini belirten Aykaç, kriterlerini şöyle sıralıyor: Tasarımlarımı mekanın fonksiyonunu karşılayacak şekilde yapıyorum. Bununla beraber malzeme seçiminde maliyet ve işletme giderlerini düşünerek sağlam ve uzun ömürlü olmasına dikkat ederek, estetik değerlerden ödün vermemeye çalışırım.

Türkiye Diyanet Vakfı’nda Proje Koordinatörü olarak çalışma hayatına devam eden Aykaç’ın en önemli projelerinden biri Ankara’da ki Ahmet Hamdi Akseki Camii. 2010 yılında cami kaba inşaat aşamasında iken müteahhit firmada caminin danışmanı olarak göreve başlayan Aykaç proje ile ilgili şunları söylüyor: 

Projenin mimarı Salim Alp’ti. İşe başladığımda henüz caminin iç dekorasyon ve tezyinat projesi hazırlanmamıştı. O dönemin Diyanet İşleri Başkanı projenin hazırlanması konusunda yol gösterici oldu. Benim koordinatörlüğümde güzel bir ekiple camiyi tamamladık.