'Gramere takılmayın, pratik yapın'

Türkiye’de, İngilizce öğrenmek büyük bir kesim için hâlâ bir türlü aşılamayan bir sorun. Neredeyse ilkokuldan itibaren özel hocalar, kurslar, öğrenim dili İngilizce olan okullara gitmek bile sorunu çözmeye yetmiyor. En sık kurduğumuz cümle ise “ anlıyorum ama konuşamıyorum”. Bunun en temel nedeni aslında İngilizce öğreniminde kullanılan yanlış eğitim metotları. Bu soruna çözüm Azerbaycanlı dilbilimci ve yazar Emin Gulu’dan geldi. Dünya halklarının gelenek-göreneklerini yakından incelemeye merak salan Gulu, uzun yıllar dünyanın en önemli dillerini öğrenmeye çalışmış. Yıllarca dillerin öğrenimi ile ilgili çeşitli yöntemler araştıran Gulu, dil öğrenmenin aslında çok kolay olduğu fark etmiş ve dil öğrenmekle ilgili kendine has bir yöntem geliştirmiş. “Pratik Evrensel Gramer” adını verdiği metot ile hedeflenen, insana en kısa sürede başka bir dilde cümle kurmasını sağlayan pratik bir yol sunmak. Bunun yanı sıra metot “evrensel gramer” kurallarına dayanılarak hazırlanmış. Bu kurallar, insanın hayata bakış açısının dile yansıması. Gramer dâhil kelime ve onların cümledeki fonksiyonu, dili tam olarak kavramış bir insanın algısına yönelik verilmiş. Çünkü bir insanın yeni öğrendiği bir dili kullanımı, o dili nasıl algıladığına bağlıdır. Bu yöntemi okuyucularıyla da paylaşmak isteyen yazar, on altı yıllık çalışmaları sonucu olan ilk eseri “Poliglot’un El Kitabı”nı (PEK) çıkarmış. 

Her bir cildinde 25 dil öğreten ve tamamı 125 dili kapsayan 5 ciltlik bilimsel bir çalışma olan bu kitap sadece dilleri anlatmakla kalmıyor aynı zamanda filoloji bilimine dair evrensel bilgileri de içeriyor. Şu anda ise “20 Günde İstediğin Dil” programına dayanarak hazırlanan 20 Günde İngilizce kitabı okurlarla buluşuyor. Tüm dilleri ve onların köklerini araştırıp, İngilizce’yi daha basit düzeyde anlatarak öğretmeyi amaçlayan dilbilimci ve yazar Emin Gulu, yarın 12,00’da TÜYAP kitap fuarında okurlarıyla buluşacak. Biz de fuar öncesinde Gulu ile bir araya geldik ve yabancı dil öğrenmede yaşanan sıkıntıların nedenlerini ve kolay dil öğrenmenin yollarını konuştuk. 

Dil konusunda merakınız ne zaman başladı?

Dil konusundaki merakım 7 yaşındayken başladı. Dil öğrenmemde çocukluğumdan beri Amerika’ya gitmek ve film yapmak istediğim de etkili oldu. Müzik grubunda vokalisttim. İngiliz dilini müzikle uğraşarak öğrendim. Üniversitede kolay dil nasıl öğrenilir mantığını kavrayarak bununla birlikte diğer dilleri öğrenmeye başladım. Bütün dillerin köklerini araştırdım. Kendime has bir teknik geliştirdim. İkincil dil olarak İtalyanca sonra ise İspanyolca öğrendim. 

Bu yöntemle bugüne kadar kaç dil öğrendiniz?

Normalde 25 dil biliyorum. Hedefim ise 125 dil. Bu hedefimin en önemli nedeni dünya ile iletişim kurma isteği. Sürekli diller üzerine çalışıyorum. Hepsi aynı seviyede değil ama 40’a yakın dilin de gramerini biliyorum. Diller Roman, German, Slavyan, Fin-Ugor olarak dört dil ailesine ayrılıyor. Dillere merakım yirmi dört yıldır aralıksız sürdü ve hâlâ araştırıyorum.

Sözünü ettiğiniz Pratik Evrensel Gramer Metodu Nedir?

Önce neden pratik olduğunu söyleyeyim. Çünkü dünyada bunun teorik formu zaten var. Dillerin evrensel gramerini son 300 yılda insanlar hep araştırdılar. Teorik olduğundan dolayı her insanın anlayabileceği bir şey değil. Her dile de uygulamak mümkün değil. Ben araştırmamda farklı bir yöntem izledim. Dillerin gramerinin karşılaştırılması değil, insanların dilleri kavrayışı üzerinden yeni bir evrensel gramer metodu uyguladım. Dünyada bu metodu uygulayan başka kimse yok. Evrensel gramer insanların dilleri nasıl idrak ettiği, dillerin ortak taraflarının olduğunu anlatan ve tüm dillere aynı açıdan bakmayı sağlayan bir metot.

Dil öğrenmenin püf noktası nedir?

Buna bir net cevap yok. Çünkü insana bağlı olan bir şey. Mesela ben aynı anda dört dili birbiriyle kıyaslayarak birden öğrenebiliyordum. Genel olarak düşünürsek dil öğrenmenin de özünde bir mekanizma var. Dünya dillerini öğrenmek isteyen insanlar normal olarak konuşmak için 2 bin kelime bilmeleri yeterli. Bütün dünya dilleri benim kendi evrensel metodumla toplamda dört fikre dayanır. Bunları bildikten sonra dünya dillerini bir cetvel ve tablo halinde görebiliyorum. Bu da bana dilleri çabuk öğrenmem açısından yardımcı oluyor.  Ama tabi herkes için bunu söyleyemem. 

Bir dili öğrenmek ortalama ne kadar zaman alır?

Kim için olduğu farklılık gösterir. Bu biraz kişi ile de alakalı. Kimi aylarca kimi çok kısa bir sürede öğrenebiliyor. Mesela benim için çok az bir süre yeterli. 10 günde bir dili orta  derecede öğrenebiliyorum. 

Bir yabancı dil öğrendiğinizde diğerlerini daha kolay öğrenirsiniz  derler. Siz buna  katılıyor musunuz? Neden?

Evet doğrudur. Çünkü insanlar dili iki şekilde öğrenir. Biri doğal bir diğeri de yapay şekilde. Doğal şekilde öğrenmek zor. Dili öğreneceğiniz ortamda en az 10 yıl yaşamalısınız. Yapay şekilde öğrenmek ise iyi bir öğretmenden eğitim alındığı takdirde kolaylaşır ve öğrenme süreci daha kısa sürer. İlk dili öğrendiğiniz zaman ikinci, üçüncü dilleri öğrenmek daha kolay. Çünkü dil öğrenmenin bir şekli var ve siz ilk dili öğrendikten sonra bu sistemi kafanızda oturtmuş oluyorsunuz. 

Bizde dil büyük problem. En çok da İngilizce  öğrenmek için vakit ve nakit harcayanlar  var. Buna rağmen ya bir kaç kur  sonra bırakıyorlar. Ya da bütün kurlar  tamamlansa  da öğrenemiyoruz. Dil eğitimi konusunda neyi yanlış yapıyoruz?

İnsanlar herhangi bir şey öğrenmeye başladığında 10 gün içerisinde bir sonuç görmeliler ki kurslara devam etmek için heves ve istekleri olsun. Kurslar uzun sürdüğünden hemen sonuç alamayınca kısa süre içerisinde bırakılıyor. Kurslarda dili düz bir şekilde öğretiyorlar. Benim yöntemimde dil sinerjik öğrenilir, dile harita şeklinde yukarıdan bakılır. O yüzden insanlar ilk 4-5 günde baya bir sonuç elde edebiliyorlar. Dil öğrenmede okuyarak öğrenmek olmaz. Bu noktada yanlış yapıyoruz. Önce kulakla duyarak öğrenmek gerekir. 

Sizin uyguladığınız yöntemler ile dil öğrenenler oldu mu? Dönüşler nasıl size?

Tabii ki oldu. Bu yöntemle dil öğrettiğim öğrencilerim oldu ve çok memnun kaldılar. Ben de bu yöntemi o yüzden kitaplaştırmak istedim. 

Evde kendi kendine dil öğrenmek  mümkün  mü?

Evde kendi kendine dil öğrenmek tabii ki mümkün. Benim İngilizce üzerinde bir eğitimim yok, kendim öğrendim. İktisadi bilim üzerine eğitimim var. Aynı zamanda hem müzisyen hem yazar hem de yapımcıyım. Bu yeteneklerimi kendim geliştirdim. Zaten ben öğretmen anlayışına inanmıyorum. İnsanın kendi ışığı vardır. İnsan o ışığı bulup o ışığın ardından gittikçe bir yerlere varıyor. İnsan kendi yeteneğinin anahtarını kendi bulmalıdır.

Dil öğrenmek isteyenlere tavsiyeniz neler? Ne önerirsiniz?

İnsanlara genelde bilimsel gramer öğretiliyor. Öğretilmesi gereken pratik günlük konuşmamıza yarayan bir metotla öğrenmek. Ben de 20 günde istediğin dil kitabımda kendi geliştirdiğim pratik evrensel gramer metoduna yer verdim. Dil öğrenmek isteyenlere bu kitap faydalı olabilir.