Profilinize bakanları öğrenmek isterken hacklenmeyin!

Hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelen sosyal medyaya bağımlılığımız arttıkça, tehlikelerle de karşı karşıya kalıyoruz. “Sosyal medya bizi başkalarına göre yaşamaya teşvik ediyor” diyen bilişim uzmanı Şener Kul, sanal alemin tehlikelerine karşı uyarıyor. Eğlence amaçlı uygulamalardan, milli ve dini duygularımıza hitap eden paylaşımlara kadar her türlü masum görünen tehdide karşı dikkatli olunması gerektiğini söyleyen Kul, güvenli sosyal medya için yapılması gerekenleri anlattı.

- Sosyal medya artık hayatımızın parçası oldu. Sosyal medyada paylaşım yaparken nelere dikkat etmeliyiz?

Hayatımızın bir parçasından ziyade önüne geçti demek daha doğru olur. Sosyal medya, her ne kadar özgürlükler dünyası gibi görünse de yine de her paylaştığımızdan sorumlu olduğumuzu unutmamalıyız. Bir takım özel durumları, anları ve özel şeyleri sosyal medyadan paylaşmak yerine, gerçekte yaşanan haliyle kalması gerektiğini düşünüyorum. Sosyal medya bizi “başkalarına göre yaşamaya” teşvik ediyor. Böyle olunca da özümüzü, doğallığımızı ve samimiyetimizi yitiriyoruz. İşte bu yüzden özeli özel gibi yaşamak, sosyal medya hesaplarını da daha yüzeysel kullanmak gerekiyor. Ayrıca dikkat ederseniz 8-15 yaş arasındaki çocukların bile 3 bin-5 bin arasında arkadaş listesi var. Paylaştığımız her şeyden çocukların da etkilenebileceğini düşünerek bilinçli hareket etmeliyiz. Bunun gibi birçok detay var aslında ama genel manada dikkat etmek için öncelikle herkesten gelen arkadaşlık tekliflerini kabul etmeyin. Tanıyor olmanız da yetmiyor; profilini inceleyin, aktifliğini görün ve paylaşımlarına bakın. Özellikle facebook üzerinde arkadaş listeleri oluşturun. Ve çok emin olmadığınız ya da her özel detayı görmesini istemediğiniz kişiler için ayrı ayrı arkadaşlık listeleri yapın. Bunu çocuklar için de yaparak onlara ulaşmaması gereken paylaşımlarınızı filtreleyin. Her gördüğümüzü paylaşmayın. Önce teyit edin. İllegal içeriklerin sanal ortamda da olsa yasak olduğunu bilin, paylaşmayın. Kimseye hakaret etmeyin. Başkalarının içeriklerini izinsiz paylaşmayın. Toplulukları harekete geçirecek hassas değerler ile alakalı paylaşımlardan kaçının. Çok özel fotoğraflar ve videoların da farklı alanlarda kullanılabileceğini düşünerek herkese açık paylaşmayın. Profilinizin gizliliğini koruyun.  

- Hassas değerlere hitap eden paylaşımlara neden dikkat etmemiz gerekiyor? Orada ne tür tehlikeler var?

Çoğunluğu Müslüman ve Türklerden oluşan bir toplum olarak milli ve dini paylaşımlardan oldukça etkileniyoruz ve bu tip paylaşımlara kayıtsız kalamıyoruz. Maalesef milli duygularımızla alakalı “şu polisimize bir selamı çok görmeyin” veya “şu askerimize ya da şehidimize âmin demeyi çok görmeyin” gibi paylaşımlarda bulunan sayfaların sizden etkileşim isteyerek büyük kitlelere ulaştığını biliyoruz. Bu sayfaların çoğunluğu belli kitlelere ulaştıktan sonra ya ticaret için ya da art niyetli kişilerce sayfa içeriği değiştirilerek farklı amaçlar için kullanılıyor. Hatta terör propagandası için dahi kullanılan sayfalar mevcut. Bazı sayfalar ise dini ve milli duygular ile insanlarımızın vicdanını sızlatıp harekete geçmeleri için paylaşımlar yapıyorlar. Örneğin Ramazan aylarında Uygur Türkleri, Arakanlı Müslümanlarla ilgili asılsız paylaşımların arttığını görüyoruz. Ülkemizdeki toplumsal olaylarda da maalesef bu güçler, bu tip içerikleri servis ederek toplumu ayrıştıracak, karşı karşıya getirecek paylaşımlarda bulunuyorlar. Özellikle bu tip olaylarda mümkünse hiçbir şey paylaşmadan sadece doğruluğuna emin olduğumuz kaynaklardan haber akışı sağlamalıyız.  

- Bir paylaşımın ya da bağlantının güvenli olmadığını anlayabilir miyiz? Anlamak için nelere dikkat etmeliyiz?

Elbette anlayabiliriz. Eğer bir link veriliyorsa o linkin gideceği adresin güvenilir bir kaynağa ait olduğunu biliyor olmalıyız. Çok alakasız ve karışık harflerden oluşan anlamsız url adresine giden bağlantıyı ise tıklamamalıyız. Tereddüt ediyorsanız tıklamamak en doğru karardır. Tabii bilgisayarınızda ve mobil cihazlarınızda bu bağlantıları açmadan önce kontrol eden güvenlik programlarını da kullanabilirsiniz. 

- ‘Profiline kim baktı’, ‘Hangi ünlüye benziyorsun’ gibi hepimizin ara sıra vakit geçirmek için kullandığı uygulamalar hakkında neler söylersiniz?

Sosyal medya profilinizin dışında sizden herhangi bilgi talep etmeyen bağımsız web sitelerinde bu tip eğlence maksatlı testler veya uygulamalar kullanabilirsiniz. Fakat dikkat edilmesi gereken sosyal medya profillerinizi kullanarak ve sizin onayınızı alarak yapılan testler, uygulamalar veya oyunlardır. Bu tip uygulamaları kullandığınızda sizin profilinizdeki bazı izinlere de sahip olmuş oluyorlar. Böylelikle bilginiz olmadan adınıza paylaşım yapabilir, sayfaları beğenebilir ya da profil bilgilerinize ulaşabilirler. Tabi sadece bu tip uygulamalar ile değil giriş yaptığınız bazı internet sitelerinde “Facebook Profilimle Giriş Yap/Kayıt Ol” şeklinde giriş yaptığınız internet sitelerinde güvenilir olması önemlidir. Burada verdiğiniz izinlerde de profilinizi sizin dışınızda kullanılmasını sağlayabilirsiniz. Bu tip uygulamalar sizin hangi ünlüye benzediğiniz ile ilgilenmezler. Kaç profile ulaştıkları onlar için önemlidir. Bu tip uygulamalar daha sonra böylesine büyük bir data ile ticari maksatlı veyahut farklı ideolojik düşünceler için profillerinizi sizin bilginiz dışında yönetebilirler. Eğer daha önce bu tip uygulamalara izin verdiyseniz de profilinizin ayarlar kısmından “Uygulamalar” bölümüne giderek izin verdiğiniz uygulamaları kontrol edebilir, verdiğiniz izinleri iptal edebilirsiniz. 

“Bu fotoğraf, ‘Müslüman Türk Kızı’ ibaresi ile servis edildikten kısa sürede yüz binlerce kişiye ulaştı. Halbuki bu fotoğrafın aslı Falun Gong inancına mensup olanlara yapılan işkencelerle ilgili bir ‘çizim’ olduğu ortaya çıktı.”