19 Nisan 2024 Cuma / 11 Sevval 1445

Sağlıklı bir ömür için şekerSİZ

Şekerli tüm ürünlerin üzerine ‘sağlığa zararlıdır’ yazılmasını savunan şef Aydan Üstkanat, “İnsanlarda yerleşmiş rafine şeker algısı yanlış. Rafine şeker gıda değil. Yerine koyulabilecek birçok alternatif var ama onların da çoğunun fazlası yine metabolizmaya zarar” diyor.

MERVE YILMAZ ORU26 Mayıs 2018 Cumartesi 07:00 - Güncelleme:
Sağlıklı bir ömür için şekerSİZ

2014’te Gourmand tarafından Avrupa’nın En İyi Şef Yazarı seçilen yemek stilisti, gastromoni yazarı ve yemek fotoğrafçısı Aydan Üstkanat, şekersiz bir gurme mutfağı oluşturdu. Reaktif Hipoglisemi hastası olduğunu öğrendikten sonra hayatında özellikle yemek kültüründe büyük değişikler olan Üstkanat’la şekerSİZ kitabının üçüncü baskısındaki yeni önerilerini, başarısını, sağlıklı yaşam için dikkat edilmesi gerekenleri ve daha birçok konuyu konuştuk. 

şekerSİZ GERÇEK BİR HAYAT HİKAYESİ

Büyük beğeni toplayan bu kitabınızın başarısını neye bağlıyorsunuz?

Sanırım kulvarında ilk olması ama daha da önemlisi yaşanılanı özetlemesi. O gerçek bir hikâyenin ardından geldi. Eğer kendim bu dertten muzdarip olmasaydım belki de bu kadar doğru denklemi bir araya getiremeyebilirdim. Mesela benden glütensiz kitap isteyen çok okurum var. Gerçekten bunu onlar için yapmak da isterim ama bu benim gerçeğim değil. Ne kadar doğru olur şüpheliyim. Sağlıklı bir mutfak şekillendirmek istediğimde hiç bir kaynak bulamadığım için şekerSİZ dünyaya geldi. Kendimi bu süreçte resmen denek olarak kullandım ve tüm doğru sonuçları not ettim. Yepyeni bir mutfak ortaya çıkardım. 

Kitabınızın yeni basımında hangi yenilikler var?

İlk basımların üzerinden altı yıl geçti. Bu süre içinde gıdalar hakkında yeni bilgiler edindik ve hayatımızda olmayan yeni ürünlerle tanıştık. Kinoa, çiya gibi gerçekten kan şekerine ilaç etkisi olan ürünler bunlar. Onları işin içine dâhil etmek kaçınılmazdı. Var olanın üzerine yeni bilgi ve yeni tarifler geldi. 

BU BİR YEMEK KİTABI DEĞİL!

Kitabınızı diğer yemek kitaplarından ayıran özellikler neler?

Bu bir yemek kitabı değil. Onu ayıran en temel özellik bu. şekerSİZ yaşam biçimini anlatıyorum. Bildiğimiz pişirme yöntemlerini dışarıda tutuyor. Uygulanabilirliğini de tariflerle kanıtlıyor. Asıl önemli olan şekerSİZ o kadar büyük bir devrim yarattı ki! Kitap çıktıktan bir kaç yıl sonra market ürünleri evrimleşmeye başladı, tüketici yediklerini daha fazla sorguladı. Restoranlarda menülere rafine şekersiz, pirinçsiz tarifler ard arda girdi ve televizyon programlarında kitaptan tarifler kullanıldı, yeri geldi ilham kaynağı oldu. Tüm bunlar onu yemek kitabı olmanın ötesini taşıdı.

Kitabınızın içeriğinden bahseder misiniz?

Kitap, kan şekeri sorunu yaşayanlara bir rehber. Aynı zamanda sağlıklı yaşamak isteyen veya şeker hastası olanların da başvurabileceği bir kaynak. Tarifler diğer kitaplarda görmeye alıştıklarımızın dışında: yemekler, atıştırmalıklar ve tatlı krizleri olarak üçe ayrılıyor. Çünkü kan şekeri dalgalanması yaşayanların en önemli sorunu atıştırmalıklar ve tatlı krizleri.

Sizin için ayrı bir yeri olan tarif var mı?

En hasta olduğum dönemde beni ayakta tutan tarifler var. Kısır mesela… Kısırı yüzlerce çeşitle yapmaya o zamanlar başladım. Rafine şekersiz tatlılar da tedavi sürecimde çok önemliydi. Çünkü rafine şeker kullanmıyorsanız tatlı yaparken her şey ters gider. Rafine şeker kabartıcıdır, koruyucudur, alışık olduğunuz tattır. Sıfırdan tarifler geliştirmek şu zamankinden çok zordu, çünkü ortada hiç bir şey yoktu.

Lezzetin şekere bağlı olmadığını vurguluyorsunuz.. Sizce bir yemeğe ya da tatlıya lezzet veren nedir?

Ana malzeme. Ana malzeme her ne ise tat ondadır. Siz onu soslara, soğana ve şekere boğarsanız elinizde ne kalır? Bunu bir düşünün…

ŞEKERSİZ YAŞAM MÜMKÜN

Şeker tükettiğimiz bir çok üründe var. Bunu nasıl engelleyebiliriz?

Bunun için çok yazıyorum ve change.org’da bir kampanyam var. Bakanlıkla birlikte el ele vererek önüne geçebiliriz. Şekerli tüm ürünlerin üzerine sağlığa zararlıdır yazılmasını savunuyorum. Yasakları sevmem, yaptığım şey şeker yasaklansın anlamında değil. Sadece insanlarda yerleşmiş rafine şeker algısının yanlış olduğunu biliyorum. Rafine şeker gıda değil. Yerine koyulabilecek birçok alternatif var ama onların da çoğunun fazlası yine metabolizmaya zarar. O sebeple paket üstlerine hangi şekerin ne oranda kullanıldığı yazılmalı. Örneğin ben hurma veya hindistan cevizi şekeri kullanamam. Kullanırsam hastalanırım ama siz sağlıklıysanız makul ölçülerde kullanabilirsiniz. 

Porsiyonunuzu bölmeye alışın

Reaktif Hipoglisemi hastaları özellikle neye dikkat etmeli?

Yiyeceklerin glisemik yük değerini hesaba katmalılar. Her şeyin fazlası zarardır. Suyun bile... Bundan dolayı  ne kadar iyi denklemlerle yapılmış olursa olsun hiç bir yemeği fazla kaçırmamalılar. Porsiyon bölmeyi alışkanlık etsinler. Örneğin, benim simite bir zaafiyetim var. Simidi yarım yer aradan saatler geçtikten sonra da diğer yarısını yerim. Böylelikle bir bütün simidi bir anda mideye indirerek sindirimimi zorlamam. Bunun gibi kendi formüllerini geliştirmeliler. Hiç kimse aynı değil. Doğru beslenmeyi eğlenceli hale getirmeliler.

Yemeklerde yağ (tereyağ, zeytinyağ) kullanımında nelere dikkat edilmeli?

Gerçek olmasına… Zeytinyağı dünyanın en sağlıklı gıdası ama gerçek olursa. Markette satılan zeytinyağların neredeyse tamamı ayçiçek yağından hallice. Tıpkı bal gibi veya tereyağı ve yumurta gibi. Gerçeği bulmak… İşimiz çok zor bunu kabul ediyorum.

Su, hava ve toprağı kirlettik; nerede kaldı organik ürün?

Organik ürünleri bulmak çok zor. Alışveriş yaparken nelere dikkat edilmeli?

Organik ürün benim uzak durduğum bir konu. Gerçekten organik ürün olduğuna inanmıyorum. Su, hava ve toprağı kirlettik hangi organik ürün? Bizim yapmamız gereken iyi tarım ürünlerini takip etmek, atalık tohumların yayılmasına tüketici olarak vesile olmak, onları talep etmek. Kimyasaldan uzak, hormonsuz meyve ve sebzeyi bulmak. Bu üretimi yapan iyi insanlar, küçük üreticiler var. Onlara ulaşmak çök önemli.

Sağlıklı yaşam için nitelikli gıda 

Sağlıklı bir ömür sürmek için ilk ve tek şart nitelikli gıdadır. Bunun içinse mevsiminde malzemeleri, doğru üreticiden satın almalıyız. Malzemeleri doğru pişirmeli ve doğru miktarlarda tüketmeliyiz. Yorucu gibi değil mi? İnanın bunu bir kez yapmaya başladığınızda aksi size akıl almaz gelecek. Birilerinin ilaçla hormonla şişirdiği gıdaları sorgusuz, sualsiz markette sepete atmak, uçurumun dibinde durmakla aynı şey.

Karbonhidrat önemli 

Bir gün içerisinde nasıl bir beslenme ile vücudumuzda denge sağlayabiliriz?

Karbonhidrat yönetimi en önemlisi. Zaten şeker de sonuçta bir karbonhidrat. Ne kadar doğru karbonhidrat alırsanız o kadar dengeli beslenirsiniz. Güne suyla başlamak, doğru unla ve maya ile yapılmış ekmek tüketmek hatta sabahları mümkünse sadece yumurta, suda beklemiş ceviz ve zeytin yiyerek güne başlamak her şeyi değiştirir. Salatalara ağırlık verilmelisiniz. Tabi salata da salata olmalı; bakliyatı veya haşlanmış eti ya da yumurtası olmalı. Sosları şekersiz ve lezzetli yapılmalı. Baharatlar çok önemli, baharat kullanımını arttırmalısınız ama doğru şekilde. Taze naneyi hiç ihmal etmemek gerek. Taze nane candır…