Sağlıklı yaşam için sağlıklı haberlere ihtiyacımız var

Bilim ve Sağlık Habercisi Esra Öz, sağlıklı beslenme ve medya okuryazarlığı bilinci oluşturabilmek için kolları sıvadı. Öz, sağlık haberleri konusunda internette ve medyada oluşan bilgi kirliliğinden kurtulmak için sorgulayan, eleştiren ve çözüm üreten bir karakter olan Dedeftik Duru’yu kurguladı ve Dedektif Duru Gerçeğin Peşinde adını verdiği serinin ilk kitabıyla çıktı karşımıza. Duru’nun her kitapta başka bir sorunun peşinden gideceğini müjdeleyen yazar, Sağlıklı Beslenmenin Gizemli İpuçları adlı serinin ilk kitabını ve sağlık haberciliğinin esaslarını anlattı. 

Dedektif Duru karakteri nasıl çıktı ortaya?

Dünya Sağlık Örgütü, 1975’ten bu yana çocuk ve gençler arasında obezitenin 10 kat arttığını duyurdu. 130 milyon kişinin incelendiği araştırma sonucunda dünya genelinde 124 milyon kız ve erkek çocuğunun fazla şişman olduğu ortaya çıktı. Obezite ve sağlıksız beslenme nedeniyle aşırı zayıf olan çocukların, sağlıklı ve dengeli beslenmesini hedefledim. Sağlıklı bir nesil için, sağlıklı beslenmenin temel ilkelerini öğrenmeliler. Beslenme konusunda tartışmalar bitmek bilmiyor. Ailelerin de bu konuda kafası karışık. Medyada oluşan bilgi kirliliği kitaplara da sıçrayınca, buna bir çözüm üretmemiz gerektiğini düşündüm. İşte bu noktada çocuk kitaplarının önemini fark ettim ve karakterler kurgulayarak uzmanları gerçek hayattan seçtim. Dedektif Duru, özgüven sahibi, hareketli, meraklı, öğrenmeyi seven, araştıran ve sevgi dolu bir kız çocuğu. Ailesinin ilgisi ve desteğinin de etkisiyle bilimsel ve eleştirel düşünce ile problemleri nasıl çözeceği konusunda fikir üretiyor. Olumsuz olaylar yaşadığında nedenini sorgulayarak, çözüm üretiyor. Bilimsel gerçekleri hayal gücümün ürünü olan bir çalışma ile hem ebeveynlere hem de çocuklara sunmak istedim. Ağaç yaşken eğilir. Çocuk yaşta edinilen bilimsel ve eleştirel düşünce biçimi sayesinde çocukların da büyüdüklerinde maruz kaldığımız bilgi kirliliğinden kendilerini korumayı öğrenebilmelerini umut ediyorum. Dedektif Duru, medya okuryazarlığı bilincini yaşadığı olumsuz olaylara karşı verdiği tepkilerle ve kitapta bulunan insan vücudu müzesi gibi farklı yerlerde gezerek, sağlıklı beslenmenin izini sürecek.

Doğru bilgi diye vurguluyoruz her fırsatta. Kitabın hazırlık sürecinde kimlerle temas kurdunuz?

Kitap uzmanlar eşliğinde hazırlandı. Sağlıklı beslenme ve medya okuryazarlığı bilinci oluşturabilmek için çıktık yola. Bu alanda yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerini ele aldık. Medya okuryazarlığı ve sağlık okuryazarlığı konusunda yıllardır bilinç oluşturmaya çalışıyorum. Eğlenirken öğrenebilecekleri kurgu hazırladım. Kitap pek çok uzmanın önerileriyle şekillendi. Tüm uzmanlar kendi alanlarındaki bilgileri bu kitabı şekillendirebilmek için aktardı. Beslenme konusunda araştırmaları Nature gibi dünyaca ünlü bilimsel dergilerde yayımlanan, Harvard Üniversitesi’nden Dr. Semir Beyaz, çocuk sağlığı ve diyabet konusunda çalışmalarıyla bildiğimiz Yale Üniversitesi’nden Dr. Eda Cengiz, sağlıklı beslenmenin bir ekip işi olduğunu sürekli vurgulayan Diyetisyen Dr. Banu Salman, Klinik Psikolog Efsun Tatar ve Uzman Psikolog Handan Odaman Uşaklıgil her anlamda doğru ve çocuklara uygun bir eser çıkarmamız için emek verdi. Kitabın çizimlerini ise Burcu Yıldız hazırladı. 

Peki medya okuryazarlığı konusunda öğretmenler, ebeveynler ve çocuklar nasıl bir yol izlemeli? 

Bir sağlık haberini okurken kişinin şu soruların cevabını alabiliyor olması lazım: Medyada yer alan mesajı kim verdi? Mesajda benim için tehlikeli bir şey var mı? Ne gibi içeriklere yer verilmiş? Verilen bilgiler resmi sitelerde de teyit ediliyor mu? Özellikle internette bilgi kirliliği baş edilemez boyutlara ulaştı. Ne yazık ki medya kuruluşları da bazen bu tuzağın içine düşebiliyor. 

OKUDUĞUNUZ HER HABERİ DEDEKTİF GİBİ İNCELEYİN