ABD Hazar'a giremeyecek

Hukuki statüsü 20 yıldan fazla süredir tartışmalı olan Hazar Denizi konusunda, denize kıyısı olan ülkeler Kazakistan, Azerbaycan, Rusya, İran ve Türkmenistan anlaştı. 50 milyar varil petrol ve 9 trilyon metreküp doğalgaz rezervinin bulunduğu tahmin Hazar Denizi’nden daha fazla pay alabilmek için 1996 yılından bu yana müzakereler yürüten ülkeler, Kazakistan’ın Aktau kentinde düzenlenen 5. Hazar Ülkeleri Devlet Başkanları Zirvesi’nde anlaşmayı imzaladı. Vladimir Putin, İlham Aliyev, Hasan Ruhani, Nursultan Nazarbayev ve Gurbanguli Berdimuhammedov’un imzaladığı anlaşma, kıyıdaş beş ülke dışında Hazar Denizi’nde yabancı askeri varlıkların bulunmasının yasaklanmasını öngörüyor. 

5 ÜLKE DIŞINDA ASKER BULUNMAYACAK 

Anlaşma sonrası açıklama yapan Rusya Devlet Başkanı Putin, “Anlaşmanın, gerekli paylaşım, denizcilik ve balıkçılık, katılımcı ülkelerin askeri ve siyasi etkileşimi konularını açık bir şekilde düzenlemesi, Hazar’ın sadece barışçıl amaçlarla kullanılması ve bölgesel güçlerin dışındaki askeri kuvvetlerin bulunmamasını garanti altına alması önemlidir” dedi. Hazar’daki hukuki statü boşluğu nedeniyle ABD önceki yıllarda Azerbaycan, Türkmenistan ve Kazakistan’ın militarizasyonuna yardım bahanesiyle bölgede etkili olmak istiyordu. Anlaşmadan önce Kazakistan Dışişleri Bakanı Kayrat Abrahmanov iddialara yönelik olarak “ABD’nin ya da bir başka ülkenin Hazar Denizi üzerinde bir askeri üs kurması gibi bir durum yok” açıklaması yapmıştı. 

BM ANLAŞMASI UYGULANMAYACAK 

Anlaşmaya göre, Hazar Denizi’nin dibi ve toprak altı bölgeleri, deniz sahası, deniz hududu, balıkçılık alanları ve kaynakların kullanımı gibi esaslara göre paylaştırılacak. Özel statünün verileceği Hazar Denizi’ne Birleşmiş Milletlerin (BM) 1982’deki deniz hukuku anlaşması uygulanamayacak. Hazar Denizi’nin hava sahasının kullanımına ilişkin istişarelere devam edilecek. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev de “Hazar’ın hukuki statüsünün belirlenmesi, deniz dibi ve yüzeyinin ülkeler arasında uluslararası hukuk ve normlara uygun paylaşılmasının tamamlanmasını sağlayacak” değerlendirmesinde bulundu.   

Rusya’dan vize mesajı

Rusya Dışişleri Bakanlığı, yaptıkları yazılı açıklamada Türk vatandaşlarına yönelik bazı kategorilerde vizelerin kaldırılmasına hazır olduklarını bildirdi. Sergey Lavrov’un 13-14 Ağustos’ta Türkiye’ye gerçekleştireceği ziyarete ilişkin değerlendirmelere yer veren açıklamada, “Çavuşoğlu ile Lavrov görüşmesinde, iki ülke vatandaşlarının seyahatlerinin kolaylaştırılması da istişare edilecek” denildi.