25 Nisan 2024 Perşembe / 17 Sevval 1445

Ateşkes kıskacında Suriye barışı

Kazakistan’ın başkentinde gerçekleştirilen Suriye toplantısında muhalifler, Esad güçleri, garantör ülkeler ve uluslararası gözlemciler bir araya geldi. Muhalif heyetin başkanı Alluş, Astana’ya kanı durdurmak için geldiklerini ve ateşkes sağlanmadığı sürece diğer sorunları tartışmayacaklarını söyledi.

24 Ocak 2017 Salı 07:00 - Güncelleme:
Ateşkes kıskacında Suriye barışı

Türkiye, Rusya ve İran’ın girişimi ile Suriye’deki iç savaşı sonlandırmak için planlanan tarihi görüşmeler Astana’da başladı. Suriyeli muhalifler, sözcü Yahya el Aridi aracılığıyla, ilk oturumda Esad rejiminin Astana’ya gönderdiği heyetle yüz yüze görüşmeyi reddetti. Muhaliflerin ikna edilmesinin ardından yarım saat geciken ilk oturum, Kazakistan Dışişleri Bakanı Kayrat Abdrahmanov’un açılış konuşmasıyla başladı.

PYD TERÖR LİSTESİNE

Kazak Bakanın ardından 14 temsilciden oluşan muhalif heyetin başkanlığını yapan Muhammed Alluş, Astana’ya  ‘kan şelalesini’ durdurmak için geldiklerini söyledi. Suriye’de ateşkes sağlanmadığı sürece diğer sorunları tartışmayacaklarının altını çizen Alluş, Hizbullah ve Esad kuşatması altındaki bölgelerde altı yıldır süren insani durumu anlattı. İran güdümlü milis örgütlerin vahşilikte DEAŞ’tan farksız olduğunu belirten muhalif heyetin başkanı, “Esad cuntası ile İran destekli tüm militanlar ülkeden çıkmalıdır” dedi. Akan kanda terör örgütü PYD’nin de rolü olduğunu belirten Alluş, örgütün terör listesine alınmasını talep etti. Suriye’deki ateşkesi güçlendirmek için dünyanın her yerine gitmeye hazır olduklarını ifade eden Alluş ayrıca, ‘zulümsüz bir devlet kurulmasını amaçladıklarını’ kaydetti.

BÜTÜNLÜK VURGUSU

Muhalif heyetin konuşmasından sonra görüşmelere ara verildi. Heyetler salonu terk ederken, verilen arada Suriyeli siyasi muhalifler otelin lobisinde silahlı muhalifler ile görüştü. Heyetin başkanı ilk oturumun ardından yaptığı konuşmada, siyasi çözüm konuşulmadan önce ateşkesin sağlamlaştırılması gerektiğini söyledi. Öte yandan, Astana’da müzakere edilmek üzere Ankara, Moskova ve Tahran yönetimlerinin sunduğu ortak bildiri metni basına sızdı. El Cezire televizyonunun ulaştığı taslakta muhaliflerin Suriye’nin toprak bütünlüğü vurgulandı. Suriye’nin çok dinli ve çok kimlikli sosyal dokusuna dikkat çekilen taslakta, çözümün sadece siyasal düzlemde gerçekleşebileceğinin altı çizildi. Ateşkesin tesisi için üç taraflı bir mekanizmanın kurulması gerektiğinin yer aldığı metinde, Suriye’deki tüm gruplara DEAŞ ve El Nusra’dan ayrılma çağrısı yapıldı. Taslakta ayrıca, silahlı muhaliflerle rejimin 8 Şubat 2017’de Cenevre’de gerçekleştirilecek devam görüşmelerine katılacakları hususu vurgulandı.

Neden önemli?

- Kazakistan’ın başkenti Astana’da başlayan Suriye görüşmelerinin iki gün sürmesi planlanıyor.

- İlk kez sahada fiilen var olan muhaliflerle rejim güçlerinin bir araya getiriyor.

- Görüşmelerin öncelikli amacı, Suriye genelinde gerçek anlamda kalıcı bir ateşkes üzerinde uzlaşmak olarak değerlendiriliyor.

- Muhalifler, Cenevre’deki Suriye barış görüşmelerinde de yer alan Ceys’ül İslam grubundan Muhammed Alluş başkanlığındaki heyet tarafından temsil ediliyor. 

- İran ve Esad rejimi zirveyi, Cenevre’deki gerçekleştirilecek üçüncü toplantının öncesinde güven tesis etmek olarak görüyor.

- Zirvede Suriyeli Kürtler, Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) tarafından temsil ediliyor.

‘Altı senelik savaş iki günde bitmez’

Türkiye’den Kazakistan’ın başkenti Astana’da gerçekleştirilen Suriye konulu toplantıya ilişkin ilk açıklama geldi. Bakanlar Kurulu’nun ardından basın toplantısında konuşan Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, süreçten umutlu olduklarını ancak kimsenin altı yıllık savaşın bir ya da iki günde sonuçlanmasını beklememesi gerektiğini söyledi. Öte yandan, Astana’da Türkiye’yi temsil eden dışişleri heyeti ise toplantıdaki konuşmasında Suriye krizinin askeri bir çözümü olmadığını vurguladı. 

Rusya’dan Esad’a ilk dur uyarısı

Astana zirvesinde taraflar arasında ateşkesin sekteye uğraması nedeniyle gerginlik yaşanınca Rusya devreye girdi. Kremlin’in montrolündeki Ateşkes İzleme Komitesi, Esad rejimini anlaşmaya uymadığı ve çatışmaya devam ettiği için ilk kez uyardı. Muhalifler toplantıda rejim saldırılarının durmasını şart koşmuştu. Muhalif heyetten Nasr Hariri, görüşmelerin ilk gününde taraflar arasında doğrudan görüşme yapılmayacağını söylemişti.