20 Nisan 2024 Cumartesi / 12 Sevval 1445

Trump Tahran’ı savaşa zorluyor

Suriye’de düzenlediği hava saldırısıyla İran’a ilk mesajı veren ABD, şimdi de Tahran’la çatışma için bahane arıyor. Nükleer anlaşmanın yeniden müzakeresi için Avrupa Birliği’ni ikna etmeye çabalayan Trump yönetimi, İran’ın köprüleri yakarak eline koz vermesini bekliyor.

Şerİf Egemen Ahmet26 Nisan 2018 Perşembe 07:00 - Güncelleme:
Trump Tahran’ı savaşa zorluyor

Ortadoğu’da İran’ı ana tehdit olarak belirleyen ABD Başkanı Donald Trump, yeni Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ve yeni Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile savaş kabinesini oluşturarak, Tahran’a karşı mücadeleyi başka bir seviyeye taşıdı. Esad rejimine karşı İngiltere ve Fransa ile birlikte düzenlediği hava saldırısıyla İran’a ilk mesajı veren ABD, şimdi de Tahran’la doğrudan çatışma için bahane peşinde. Washington, kısa vadedeki stratejisini ise İran’ı nükleer anlaşmadan çekilmesi üzerine kurmuş gibi görünüyor.

TAHRAN’A ‘İPTAL’ ABLUKASI

Beyaz Saray’da Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile bir araya gelen Donald Trump’ın İran’la nükleer anlaşmaya onayını yenileyip yenilemeyeceğine, dolayısıyla İran’a yaptırımları yeniden devreye sokup sokmayacağına karar vereceği 12 Mayıs’a atıf yapması bunun işareti. Fakat Trump’ın yenileme bahanesiyle İran’ı anlaşmadan caydıracak baskıyı kurması için Avrupa’nın desteğine ihtiyacı var. Macron “Washington’la bu konuda çalışacağız” diyerek ABD’ye yeşil ışık yaksa da Brüksel hala Tahran’da rejim değişikliğini hedefleyen senaryoyu kabul etmiş değil.

AKDENİZ GAZIYLA TEHDİT

Brüksel’e baskı siyasetinin bir ayağını ABD yönetirken diğer bölümde başrolü Trump’ın vazgeçilmez müttefiki İsrail üstlenmiş durumda. İsrailli Kanal 10’un haberine göre Tel Aviv AB’deki son zayıf halka olan Roma’ya karşı harekete geçti bile. İsrail Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Yuval Rotem, İtalyan Büyükelçi’yi 2 hafta önce makamına davet ederek Roma yönetiminden gardını düşürmesini istedi. Rotem, aksi takdirde İtalya’nın Doğu Akdeniz gazından alacağı payın riske gireceğini bildirdi. Almanya ve Fransa’yı ikna eden ‘İran karşıtı cephe’, Brüksel’i oyuna dahil ederek savaş konsensüsünü genişletmeyi hedefliyor. Diplomatik restleşmenin sıcak çatışmaya dönüşme ihtimalini ise Tahran’ın ne zaman havlu atacağı belirleyecek.

‘Müteahhit nükleerden ne anlar’

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, P5+1 ülkeleri ile Tahran arasında 2015’te imzalanan nükleer anlaşmanın yenilenmesini savunan ABD Başkanı Donald Trump ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u eleştirdi. Tebriz’de konuşan Ruhani, Trump’ın ‘konudan bihaber bir inşaatçı’ olduğunu söyledi. ABD Başkanı’nın hukuk ve siyaset alanında tecrübesi olduğunu savunan İran lideri, “Nasıl oluyor da bir tüccar, bir inşaatçı, gökdelen inşaatçısı uluslararası ilişkiler hakkında muhakemede bulunabiliyor?” dedi. Öte yandan, İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Başkanı Ali Şamhani de Washington’ın anlaşmadan çekilmesi halinde ülkesinin daha önce kapatılan nükleer tesislerdeki faaliyetlere devam edeceğini duyurdu.

Brüksel mutabakatı koruyacak

Avrupa Birliği (AB) Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, ABD’nin değiştirilmesi için baskı yaptığı ve Brüksel’in de tarafı olduğu İran ile imzalanan nükleer anlaşmanın korunması gerektiğini söyledi. Belçika’nın başkenti Brüksel’de açıklama yapan Mogherini “Gelecekte neler olacağını o zaman göreceğiz. Ancak mevcut bir anlaşma var ve işe yarıyor. Anlaşmanın korunması gerekiyor” dedi. Mogherini ayrıca, verilen sözün aksine askeri faaliyetlerini artıran Tahran yönetimine Suriye’deki çatışmaların durması için nüfuzunu kullanma çağrısında bulundu.

Kremlin için anlaşmanın alternatifi yok

Donald Trump’ın yeniden müzakere etmek istediği İran’la yapılan nükleer anlaşmaya ilişkin bir yorum da Rusya’dan geldi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Tahran’ın nükleer faaliyetlerini durduran mutabakatın bir alternatifi olmadığını söyledi. Olağan basın toplantısında konuyu değerlendiren Peskov, “Biz mevcut anlaşmanın korunmasını istiyoruz” dedi. Mutabakatın birden fazla devletin katılımıyla sağlandığına dikkat çeken Peskov, “Bugün bu böyle çok taraflı bir anlaşmaya yeniden imza atabilir miyiz? Emin değilim” diye konuştu.