Beş ciltlik bir üçleme Paniğe kapılmayın!

Bir 20. yüzyıl fenomeni olan Otostopçunun Galaksi Rehberi, galaksilerarası yolculuğuna ilki 1978 Martında, BBC Radio’da yayımlanan bir radyo dizisiyle başladı. 1979’da beş kitaplık serinin ilk kitabı yayımlandı; kitap, bugün bile İngilizlerin en sevdikleri kitaplar listesinde dördüncü sırada yer alıyor. 1980’de kitap sahneye konurken 1981’de bir televizyon dizisine dönüştü; 1984 yılında Otostopçunun Galaksi Rehberi’nin bilgisayar oyununu bulmak mümkündü. Popüler kültürün her alanında can bulan bu “tuhaf bilimkurgu”nun 2005 yılında Martin Freeman’ın başrolünde olduğu, senaryosunu bizzat kitabın yazarının kaleme aldığı bir de filmi yapıldı.

Kitabın yazarı Douglas Noel Adams’ın, nam-ı diğer DNA’nın, hiciv ve bilimkurgu konusundaki bu ustalığı Otostopçunun Galaksi Rehberi’yle sınırlı değil. DNA, kült televizyon yapımı Doctor Who’nun iki bölümünün senaryosunu yazarken 17. sezonun senaryo editörlüğünü yaptı ve bir bölümde de yardımcı yazar olarak yer aldı. Ünlü İngiliz komedi grubu Monty Python’un kemikleşmiş ekibe dışarıdan kabul ettiği iki yazardan biriydi, hatta grubun BBC’de yayımlanan skeçlerinden birinde rol aldı. Zaman yolculuğu ve detektifliğin bir araya geldiği, 2016 yılında bir televizyon uyarlaması da çıkan Dirk Gently serisini yayımladı, ancak 2001 yılında ani bir kalp krizi sonucu vefat ettiği için serinin üçüncü kitabını tamamlayamadı. Tüm eserleri arasında en bilineni ve popüler olanıysa Otostopçunun Galaksi Rehberi serisi oldu. Öyle ki, vefatının ardından Eoin Colfer tarafından Ve Başka Bir Şey Daha isimli bir devam kitabı yayımlandı.

Yayımlandığı günden bugüne popülaritesini neredeyse hiç kaybetmeyen Otostopçunun Galaksi Rehberi popüler kültürde kendine sarsılmaz bir yer buldu. DNA’nın ölümüne yakın bir zamanda keşfedilen bir asteroide kitabın başkarakterinin ismi verilirken (18610 Arthurdent) bir başka asteroide de yazarın ismi verildi (25924 Douglasadams). DNA’nın ölümünden sonra hayranları tarafından her 25 Mayıs “Havlu Günü” olarak kutlanır oldu. Google’a bile “Hayatın, evrenin ve her şeyin anlamı nedir?” (“answer to life, universe and everything”) diye sorduğunuzda size “42” yanıtını veriyor.

PERŞEMBE SIKINTISI

Meşhur ve köklü İngiliz mizahı geleneğinin eşsiz bir örneği olan Otostopçunun Galaksi Rehberi, bilimkurgunun alışılageldik formunu tabiri caizse insani bir ölçekte ele alıyor. Bir yandan uçsuz bucaksız galaksi içerisinde o gezegenden bu gezegene zıplayıp, adını ilk kez duyduğumuz canlılarla tanfırderken öte yandan her şey bizlere son derece tanıdık geliyor. (Tanfırdemek: Tanışmak, farkına varmak). Çünkü DNA, bildiğimiz dünyayı, her gün gördüğümüz karakterleri, perşembe günleri yaşadığımız iç sıkıntılarını, hayatın amacının sıcak bir bardak çaya dönüştüğü anları hiciv gözlüklerini takıp metaforik bilimkurgu içerisinde yeniden ele alıyor. Sahi, bir arayış olarak sıcak bir bardak çayı hayatın anlamından üstün tutan şey nedir? Belli ki, DNA’ya göre arada pek bir fark yok. 38 yıllık bir geçmişe sahip kitabın hâlâ bir şekilde güncel kalabilmesinin nedenlerinden biri de DNA’nın insanlık tarihinin merkezine oturmuş, büyük düşünürlerin zihinlerini zorlamış, fakat aynı zamanda sıradan insanın gün içinde kendi sıradan yöntemleriyle yüzleştiği, zorlandığı, merak ettiği soruları soruyor olması. Tabii bir de varoluşsal dertlere gark etmiş, depresif robot Marvin, kahramanlıkla pek de işi olmayan, kendi halindeki Arthur Dent, Rehber’in editörlerinden, 15 yıldır Yerküre’de sıkışıp kalmış, paniğe kapılmamayı son derece iyi bilen, yaptığı araştırmalardaki dikkatsizliği sonucu isminin kaynağı bir araba markası olan Ford Prefect, “görevi gücü kullanmak değil, dikkatleri ondan uzağa çekmek” olan Galaktik İmparatorluk Hükümeti Başkanı Zaphod Beeblebrox ve serideki nadir kadın karakterlerden Trillian gibi karakterlerin varlığı!

BİLİMKURGUNUN ZENGİN DOĞASI

Lüks gezegenlerin inşa edildiği özel bir endüstriye ev sahipliği yapan Magrathea’dan evrenin sonundaki, mükellef manzaralı restoran Milliways’e; Krikkit gezegeninden çoğunlukla zararsız Yerküre’ye kıvrak anlatımı, metaforik göndermeleri, sosyal, politik ve ekonomik olgulara yöneltilmiş incelikli eleştirilerle sona ermesini hiç istemeyeceğiniz eğlenceli bir yolculuk sizi bekliyor. Alfa Edebiyat’ın yayımladığı ve yakın zamanda beş kitabın bir arada olduğu bir baskının da raflarda yerini alacağını müjdelediği beş ciltlik üçleme, ilk kitapta Nil Alt’ın, diğer dört kitapta İrem Kutluk’un özenli ve titiz çevirileriyle bilimkurgunun, İngiliz mizahının ve absürdlüğün harmanı olan bu kült eserlerin üslubunu ve ruhunu yakalayarak dilimize kazandırılmış. Otostopçunun Galaksi Rehberi, kaçıncı kez okuyor olursanız olun, hep yeni bir şeyler keşfedip, yeni farkındalıklara erişeceğiniz bir seri. İnsanın kendini tüm varlıkların en zekisi kabul etmesi, dünyayı evrenin merkezinde konumlayışımız, adaletsizlikler, akıl dışı bürokratik süreçler, günlük hayatın basit dertlerini büyütenler bilimkurgunun zengin doğasıyla bezenmiş bu hikâyede her an karşınıza çıkabilir.