'Kendimizi dev aynalarda gördüğümüz koridorlardan geçiyoruz'

İçimdeki Sazlar Başka Söz Başka, Fatma Barbarosoğlu’nun okuduğumuz en şarkılı kitabı. ‘Kaderimde hep güzeli aradım’ şarkısıyla başlıyor. Güftesi Fethi Dinçer’e, bestesi Avni Anıl’a ait olan bu nihavend eser, kitaptaki öykülerden birine ve kitaba isim veriyor. “Şarkıların Yükü Kimine Ağır Kimine Hafif” öyküsü de radyodan çalanların bugüne taşıdığı bir dizi hikayenin toplamı. Aslında, ritmi, melodisi, armonisiyle bir bütün olarak kitap, bestelenmiş öyküler gibi.  

Mustafa Kutlu’nun çizdiği desen karşılıyor önce okuru. Kitabın içinde hikayesi de var, kapak kadar güzel o da. “Kökünden kopmuş neşeli dallar…” Kitaba kapak olmasının bu cümleyle bir ilişkisi var mı?

Mustafa Kutlu’nun kızıma hediye ettiği tabloyu kendisinin izniyle kapak olarak seçtik. Fikir kızıma ait. Kitaptaki öyküleri  okuyunca “Buradaki duyguyu en iyi bu desen ifade eder” dedi. Genç bir mimar adayının önerisini ciddiye almak lazım diye düşündüm. “Kökünden kopmuş neşeli dallar” ismi bana ait. İsim vermezsem rahat edemem. Resmi ilk gördüğüm andaki duygum onu tanımlayan isme dönüştü.Yayınevindeki arkadaşlar başlangıçta pek istekli davranmadılar ama çıkan neticeden herkes hoşnut. Bu anlamda benim için çok özel bir kitap oldu.

Kitabınızı okuyucuya ithaf etmişsiniz: Bu kitabı, her öykü kitabımdan sonra, “Yazdıklarınız içimdekileri işte böyle yola koydu” diye uzun uzun mektup yazanlara... Neden okuyucu?

İlk kitabımdan bu yana nitelik olarak daima iyi okuyuculara sahip oldum. Yazdıklarım üzerine yazan, uzun yıllar önce yazdıklarımı bana hatırlatan okuyucularım oldu.Onca kırgınlığa rağmen yazmaya devam ediyorsam bu okuyucumdan gördüğüm ilgi ve sevgi sayesinde. İmza günlerinde okuyucularıma sizinle nasıl ve nerede tanıştık diye soruyorum. Genellikle arkadaşının ya da ebeveyninin tavsiyesi ile başlamış oluyorlar benim kitaplarımı okumaya. Eski okuyucular yeni okuyucu getiren en önemli kaynak benim  için. Her biri çok değerli ve biricik.

‘Kaderimde hep güzeli aradım’ şarkısıyla başlıyor kitap.  Bu aynı zamanda kitaptaki öykülerden birinin de adı. “Küçük insanlar dengini, büyük insanlar kendini arar” der Yunus Emre. Güzeli arayanları hangi gruba koymalı?

“Kaderimde hep güzeli aradım” öyküsünün kahramanı Rana üzerinden gidecek olursak Rana da dengini arıyor. Ama dengini bulmak için de insanın biraz kendini bilmesi gerekiyor. İçinde bulunduğumuz çağ insanların kendini bilmesini, bulmasını engelleyen bir çağ. Hepimiz bize kendimizi dev aynalarda gösteren koridorlardan geçiyoruz.

“Helalleşme öyküsünde anlatıcı “Bu kadar gecikmenin bir bedeli olmalı. (..) Hikâyenin sonunda, demek bunun içinmiş deriz.
Hikâyemi bekliyorum.” gibi cümleler kuruyor. Hep böyle mi olur? Hikaye geldiğini haber verir mi?

Hikaye geldiğini haber verir ama onun haberini sadece basiret sahipleri duyar. İmam Gazali “göz herkesi görür ama kendini göremez “ der. Hikayenin geldiğini fark etmek izin gözün kendini de görmezi şart diye düşünüyorum. Nitekim anlatıcı da kılığı kıyafeti başka, kalbinin renkleri çok başka olan şoförü göremiyor. Hikaye bittiğinde bile hala göremiyor aslında. Başka bir fevkaladenin peşinde. Hayat böyledir yanı başımızdakinin fevkalade saflığını, biricikliğini pek kavrayamayız.


‘Yarım Peçete’ sanırım kitapta beni en çok etkileyen öykü oldu. Gerçeğin göreceliliğiydi beni böylesine etkileyen… Çelişkili ve aynı derecede inandırıcı iki farklı okuma… Genel olarak öykü karakterlerini çoklu okumaya meyyal misiniz?

“Yarım Peçete” öyküsü okuyanları şöyle bir sarsıyor evet. Belki de her birimizi acaba ben de böyle peşin hükümlerle başkalarının hayatını kararttım mı, sorgulamasına ittiği için.

Zihnimde bana eşlik eden cümle  “Hiçbir şey göründüğü gibi değildir” cümlesidir. Bu cümlenin insanın ahlakını olgunlaştırmasına vesile olan bir cümle olduğunu düşünürüm. Yargılama, kınama, kıskanma bu cümlenin varlığı ile imha olur. Bu cümle bilmediğimiz hayatlara insanlık kredisi açmamıza yarar aynı zamanda. Kitap matbaaya gitmeden önce okuttuğum değerli arkadaşlarımdan birisi  “Yarım Peçete” öyküsü için kuantum fiziğine yaslanıyor dedi. Bu onun yorumu elbet. Öykülerimin okunurken nasıl okunduğunu, nereden okunduğunu bilmek beni her zaman mutlu eder. Olaylara tek bir noktadan bakmamaya her zaman itina gösteririm.

Öyküleri uzun bir zaman diliminde yazdığınızdan bahsetmişsiniz. Bu zaman dilimi içinde sosyal medya hep hayatımızda mıydı? Yoksa bu iki zaman arasındaki farkı, öykü karakterleri içinde görebilir miyiz?