Sezai Karakoç sadece bir şair değildir

Diriliş fikrinin mimarı, “Gün Doğmadan”ın şairi, bir neslin edebiyat anlayışına yön vermiş Diriliş dergisinin kurucusu Sezai Karakoç hakkında kaleme alınan yazılara ve hazırlanan kitaplara baktıkça hem bir vadiyi dolduracak kadar büyük bir birikimi layık olduğu şekilde anlatmanın ve anlamanın güçlüğüyle karşılaşıyoruz hem de ulu çınarların henüz hayattayken bile eserlerine bu denli yoğunlaşılmasına seviniyoruz.

Turan Karataş imzasını taşıyan Doğunun Yedinci Oğlu Sezai Karakoç, büyük bir şair ve mütefekkiri anlamanın ve anlatmanın güçlüğüne talip olan kıymetli bir eser.  İlk baskısı 1998 yılında yapılan toplamda 504 sayfalık kitabın 2012 yılında ikinci baskısı, 2019 yılında ise İz Yayıncılık tarafından üçüncü baskısı yapılmış.

ÇOK KATMANLI ŞİİR

Şüphesiz Sezai Karakoç’u incelemenin birçok zor yanı vardır. Zira Sezai Karakoç’un şiirleri de kendisi de çok katmanlıdır. Bu katmanların her birini tek tek incelemek, mısraların arasında gizlenmiş küçük ayrıntıları bulmak ve tüm bunları yaparken bir biyografi çalışmasının sınırları içinde kalmaya çalışmak bu zorlukların birkaçı sadece. Turan Karataş da tüm bu zorlukların üstesinden başarıyla gelmiş ve bu küçük ayrıntıları kitabına doğru yerleştirmeyi başarmış.

İkinci baskı için yeniden bir ön söz yazan Turan Karataş şunları söylüyor: “Karakoç’un şiirinde hep bir keşif heyecanı ve coşkusu vardır. İnsanın içine, derin diplerine yapılan keşiflerin şaşırtıcılığı. Kitabı gözden geçirirken, şairin bütün şiirlerini yeniden okudum ve bu coşkuyu bir daha yaşadım fazlasıyla. Bazı şiirleriyle ilgili olarak geçen zaman içinde ‘keşfettiğim’ diyelim, bazı tespitlerimi, değişen kanaatlerimi belirttim. Şiir kitaplarının adı, biçimi, yayın ile ilgili bilgileri de güncelledim. Her bölümde olduğu gibi, burada da kuşkusuz, metnin ana dokusunu değiştirmeden, küçük eklemeler çıkarmalar yaptım. Bütün bunları yaparken gördüm ve anladım ki, Karakoç şiiri üzerine söylenebilecek daha nice sözler var.”

Sezai Karakoç şu anda, Allah uzun ömürler versin, seksen altı yaşında. İlk baskısı 1998 yılında yapılmış bir biyografi kitabının yeni baskılarında, yaşayan birinin hayatını yeniden gözlemlemek hatta takip etmek gerektiği aşikârdır. Turan Karataş da kitabın her yeni baskısında değişmiş bilgileri ve eklenen yeni şeyleri, yeniden gözden geçirmiş ve güncellemiş. 

Doğunun Yedinci Oğlu Sezai Karakoç kitabının canlılığını korumaya devam ettiğini ve edeceğini üstadın şiirinin anlam ufkunun gittikçe genişlemesinden ve derinleşmesinden anlıyoruz.

Sezai Karakoç şiirlerinde anlam durağan değildir, her yeni okuyuşta şiirin altyapısının sağlamlığını fark eder ve okuyuşunuzun yönünü ona göre tayin edersiniz. Bu da bu çalışmanın sadece akademik bir çalışma değil aynı zamanda bir devrin en önemli şairlerinden birini anlama, onu yaşatma ve sonraki nesillere aktarma çabasının açık bir tezahürü olarak ne kadar değerli olduğunu kanıtlıyor.

İLK YAZI, İLK HEYECAN

Modern Türk şiirinin en büyük şairlerinden olan Sezai Karakoç, sadece yazdığı şiirleri ile değil şahsiyetiyle Türk edebiyatına yön ve zenginlik katmıştır. Hayata bakışı, yaşam biçimi ve yazdığı şiirler onu Türk edebiyatında müstesna bir yere konumlandırmıştır. 

Turan Karataş Doğunun Yedinci Oğlu Sezai Karakoç kitabının birinci bölümüne “Hayat ve İnsan” başlığını vermiş. Bu bölümde Turan Karataş, Sezai Karakoç’un biyografisinin yanında Karakoç’un hatıralarından yola çıkarak, daha öznel ve daha ayrıntılı bir biyografi çalışması sunmuş. Bu bölüm Sezai Karakoç’un atalarından başlayıp günümüze kadar gelen bir serüvenden oluşuyor. Öyle ki bu çalışmada Karakoç’un aile şeceresinden tutun okuduğu okullara giriş hikâyelerine kadar her ayrıntı yer buluyor. Turan Karataş, bu hatıraları büyük çoğunluğunu Sezai Karakoç’un dilinden aktarıyor fakat sadece bununla yetinmiyor, aynı olaylar ile ilgili, varsa, başka kaynaklardan da bilgiler getiriyor. 

Bu bölümde Sezai Karakoç’un ilk yazılarını yayımlama serüveninden, ilk kitaplarının basım sürecine, yazılarının ve şiirlerinin yayımlandığı dergilerden kendisinin çıkardığı dergilere kadar birçok önemli bilgiye yer veriliyor. Sezai Karakoç’un hatıralarından pasajların da yer aldığı bu bölümde, Karakoç’un hayatından izler taşıyan şiirlerinin de hatıralarıyla paralel bir şekilde sunulmuş olması Doğunun Yedinci Oğlu Sezai Karakoç kitabının ne kadar önemli boşluğu doldurduğunu gösteriyor. 

BİR HAYAT ANLAYIŞI OLARAK ŞİİR

Bu çalışmaların ne kadar uğraş gerektirdiğini tahmin etmek zor değil fakat bunları bir akademisyen inceliğiyle işlemenin yanında Sezai Karakoç’un şiir ve sanat anlayışını hisseden, bunu yaşayan bir yazar olarak yapıyor Turan Karataş. Bu da çalışmaya akademik bir çalışmanın kaynak olma özelliğini ve geçerliliğini, sanatsal bir çalışmanın estetiğini kazandırıyor.

Kitabın ikinci bölümüne ise “Sanat” başlığı verilmiş. Bu bölümde Karakoç’un şiirlerine ve diğer türdeki yazılarına hem biçimsel olarak hem de anlamsal olarak değinilmiş. 

Özellikle şiirlerine tahlil yoluyla bir yolculuk yapılmış. Söz sanatlarının, imgelerin tek tek bulunduğu bu bölümün en önemli ayrıntısı Karakoç şiirlerinin bir hayat anlayışı sonucunda doğduğu ve bir hayat anlayışı sunduğunun fark edilmesidir. 

Üçüncü bölümün başlığı ise “Sezai Karakoç’un Sanat / Şiir Anlayışı” olarak belirlenmiş. Bu bölümde diğer bölümlerde verilen ayrıntılı bilgilerin genel bir çerçevesi çizilmeye çalışılmış. Bu çerçevenin gittikçe genişleyen bir anlamı sınırlandırmaktan çok genel bir izlenim kazandırmayı amaçladığını söyleyebiliriz. 

Hayatını sanatla sürdüren, şiir şiir yaşayan Sezai Karakoç’un yaşam ve sanat anlayışını ortaya koyan Doğunun Yedinci Oğlu Sezai Karakoç adlı eser, önemli değerlerimizden birini gelecek kuşaklara aktarma yolunda mühim kilometre taşlarından biri.