Modern şiirin yaralı hali

Simgesel çağrışımı ile modern şiiri tanımlayacak en güçlü ifadelerin başında “yara” kelimesi gelir denilse abartılmış olmaz. 

Bireyin geleneksel çevresinden koparak yeni mekanı olan modern kente akması, kendisine vaat edilen mutlu dünyanın kurulmasına yönelik umutların büyük bir hayal kırlığı ile neticelenmesine yol açtı bir bakıma. Topraktan ve kendisini koruyan geleneksel kurumlarından sıyrılarak modern dünyanın vaat ettiği konforun aynı zamanda onun bütün özgürleşme alanlarını ortadan kaldıran büyük bir “kapatma” aygıtına dönüştüğünü söyleyen yakın dönem post-modern eleştirmenlerden çok daha evvelce bu uyarıları metinleri üzerinden yapan şairler adeta yeni zamanların ‘azizleri’ oldular. 

RUHUN DERİNLERİNDE

Baudlaire’den Sezai Karakoç’a kadar uzanan bu tarihsel şiir hattı insana, insan olmanın erdemine dair kaybettiği değerlerini yeniden hatırlatmayı, yaşanan yaralanma halini fark edebilme becerisini kazandırmayı amaçlayarak modernleşme projesine dair en şiddetli başkaldırıyı yaptı da denilebilir.  Modernizmin ilk eleştirisini yaparak kendisini vareden modern şiir her şeyden evvel modern bireyin kopartıldığı geçmişten, gelenekten ve organik hayattan çekilip alınırken sadece bedeninin değil daha da sarsıcı biçimde ruhunun derinliklerinde kapanmaz yaralar açarak önümüze konan travmanın iyileşmesini murat eden bir vicdan da ortaya koydu. 

VİCDAN ŞİİRLERİ

Modern şair bu yara’nın ve vicdanın şiirini yazmaktadır. Muharrem Akyüz’ün hazırlamış olduğu ve günümüz Türk şiirinin “yara” temalı metinlerini topladığı “Yara’lı Şiirler” seçkisi bu bahsettiğimiz bakış açısını derli toplu okumak için önemli bir külliyat sunuyor. Akyüz’ün önsüzde de belirttiği gibi “Dünya ki bir yara yurdudur” zaten. Adnan Özer’den Ali Ayçil’e, Cahit Koytak’tan Çiğdem Sezer’e, Eyyüp Akyüz’den Haydar Ergülen’e, Hüseyin Ferhad’tan, İhsan Deniz’e, Nilay Özer’den, Zeynep Arkan’a, Hüseyin Alemdar’dan Mehmet Özger’e kadar toplam 136 şairin yara’lı şiirlerini bir araya getiren seçki bir anlamda salt günümüz şiirinin değil, yakın dönem Türkiye tarihinin de yaralarının fotoğrafını çekiyor. 

Yara’lı Şiirler, Hazırlayan: Muharrem Akyüz, MGV Yayınları, 2018, Ankara