Ağız tadının temeli ekmek

Ekmeğin tarihine göz attığımızda medeniyetlerin tarihi kadar eski olduğunu görüyoruz. Kabul gören en eski hikayeye göre ateşin bulunuşunun ardından ilk insanlar su ile ıslatılmış ve kendi haline bırakılmış buğday kırmasında gözeneklerin meydana geldiğini görmüşler ve gözenekli kütleyi sıcak taşlar üzerinde pişirdikleri zaman lezzetinin iyi olduğu farketmişler.

Emeğin karşılığı ekmek

Mısırlılar için ekmek, yaşamlarının simgelerinden biriydi. Ekmek başlıca gıdaları olduğu gibi maaşlarını da ekmek üzerinden alıyorlardı. Piramitleri inşa edenlere emekleri karşılığında ekmek veriliyordu. Kişinin maddi durumu kaç somunu bulunduğuna göre ölçülüyordu. Yaygın inanışa göre Mısırlı bir fırıncı, unutkanlığından hamurun bir parçasını yoğurmamış, sonra da bunu bir sonraki hamura ilave etmiş böylelikle tesadüfen bir yöntem geliştirmiş. Eski Mısırlılar ihtiyaç fazlası hububatı Yunanistan’a ihraç ederdi. Yunanlılar ekmekçiliği Mısırlılardan öğrenmiştir.

Beyaz ekmek zenginlerin sofrasını süslüyordu

Yunanistan’da ve Roma İmparatorluğu’nda ekmek halkın başlıca gıda maddesiydi. Yumurta ve yağ da katılmaya başlandığında ise ekmek artık lüks tüketim maddeleri arasındaki yerini almıştı. Daha beyaz ekmekler zenginlerin, pek tadı tuzu olmayan ekmekler ise fakirlerin sofrasını süslüyordu. Roma’da ekmek o kadar vazgeçilmezdi ki halkı memnun etmek için ekmek dağıtmak yeterliydi.

Ortaçağ Avrupa’sında Normanlar ekmekçilikte çavdar kullanmaya, hamurlarını da yorgan altında fermente etmeye başladı. İsveçliler una Ren Geyiği kanı, Fransızlar ise öküz kanı katmayı denedi. Yayvan ekmekler revaçtaydı, çünkü hem tabak işlevi görüyor, hem de lezzetle yenebiliyordu.

Zamanla birçok toplulukta, pişirilen ekmeğin çeşidine göre Fırıncı Loncaları kurulmaya başladı. Loncalar dürüst fırıncılara kol kanat geriyor hem de topluluk içinde statü kazandırıyordu. Bir fırıncıya zarar veren, belaya davetiye çıkarmış sayılırdı. Loncanın kurallarını çiğneyen bir fırıncı ise uluorta kırbaçlanır, sokaklarda süründürülür ya da ömür boyu meslekten men edilirdi. İlk olarak İngilizler tarafından kurulan Ekmek Mahkemeleri yüzyıllar boyunca ekmeğin gramaj ve fiyatını tespit etti. Ortaçağ’da bazı yerleşim birimlerinde fakir insanlar için un ya da hamurlarını getirip ekmek pişirebilecekleri umumi fırınları vardı. Bu adet aynı zamanda fırıncılığın da başlangıcı sayılıyor. Yani yakın geçmişte, ekmek katkı maddelerinin bulunması, daha kaliteli hububat yetiştirilmesi, öğütme tekniklerinin ilerlemesi kadar ekmek pişirmede kullanılan araçların giderek geliştirilmesiyle de birlikte hamuru daha iyi fermente etmek, ekmeği daha düzgün pişirmek mümkün olmaya başladı. Dünya da her gün ekmek tüketiliyor vetoplumların gelişimine paralel olarak değişiklik gösteriyor. Yöreden yöreye de değişiklik gösterebilen ekmek türleri ise buğday ekmeği, tahıl ekmeği, sarı buğday ekmeği, köy ekmeği, çavdar ekmeği, kepek ekmeği, standart beyaz (Türk) ekmeği, ay çekirdekli ekmek, ruşeyimli ekmek, haşhaşlı ekmek, zeytinli ekmek, cevizli ekmek, mısır ekmeği, tuzsuz ekmek, tandır ekmeği, francala ekmek, baget ekmek, lavaş ekmeği ve susamlı ekmek şeklindedir.

Ekmeğin Faydaları

Son zamanlarda çok tartışmalı bir besin maddesi olan ekmeğin, faydaları ve zararları ile ilgili görüşler de çok çeşitli. Bir kısım bilim insanına göre herhangi bir zararı olmayan ve belli miktarı aşmadığı takdirde yararı dahi olabilen bir besin maddesi olarak görülen ekmek, bazı bilim insanlarına göre ise, oldukça faydasız ve hatta zararlı bir besin. Ama dengeli ve kontrollü tüketilen ekmeğin, sağlığa olan bazı faydaları da var.

Yunanlılar ekmeği Mısır’dan öğrendi. Yunanistanda ekmek halkın başlıca gıda maddesi oldu.

Enerji kaynağı

Olması gerektiği gibi ve doğru şekilde pişirilmiş ekmek, yine uygun ve aşırıya kaçmayan miktarlarda tüketildiğinde, faydalıdır. Ekmek, oldukça fazla miktarda karbonhidrat içermekte. Öyle ki bir adet ekmeğin, ağırlığının yarısı karbonhidrattan oluşmakta. Bu da demek oluyor ki vücut için gerekli olan karbonhidrat ihtiyacı, ekmekten karşılanabilmekte.

Tokluk hissi sağlayıcı

Zengin karbonhidrat içeriği sayesinde ekmek, genellikle de sulu yemeklerin yanında tercih edilmekte. Ekmek, mayalı bir yiyecektir ve hamurunda, mayalanma sırasında uçan alkolden dolayı boşluklar bulunmakta. Bundan dolayı da ekmeğin, tok tuttuğu düşünülmekte.

Günlük tavsiye edilen tüketim miktarı

Günlük tavsiye edilen toplam 2000 kalorilik beslenmeye göre her bir gün için 170 gram tahıl tüketimi, bu tavsiye edilen kalori değerine eşittir. Ayrıca ekmek, günlük alınması gereken toplam karbonhidrat kaynaklı kalori miktarının yüzde 45 ile yüzde 65 kadarını karşılamakta. Çoğu ekmek türünün yağ içeriği düşük fakat karbonhidrat içeriği yüksektir ve genellikle de günlük alınması tavsiye edilen tahıl miktarını içermektedirler.

BREZİLYA - Pão de Queijo  Peynirli Ekmek

Brezilya’nın göz bebeği olan bu küçük, yuvarlak peynirli ekmekler ülkenin her yerinde ve Amerika’da üretiliyor. Pão de Queijo, Brezilya’da özellikle kahvaltıların vazgeçilmez bir parçası olarak yer alıyor. 18’inci yüzyıldan bu yana Brezilya kültüründe bulunan bu enfes ekmek, 1950’li yıllardan sonra popülerleşmeye başlamış.

HİNDİSTAN - Naan / Lavaş Ekmeği

Özel taş fırınlarda pişirilen ve henüz sıcakken üstüne tereyağı sürülerek tüketilen bu ekmek türü Hindistan’ın yemek kültürünün olmazsa olmazlarından biri. Baharatlı patates püresi ve peynir çeşitleri bu ekmek türünün lezzetine lezzet katmak için sıkça kullanılıyor.

ALMANYA - Pretzel

İç içe geçmiş kraker ve simidi andıran bu ekmek türü Almanya’da yaygın olarak tüketiliyor. Çok çeşitli ekmek ve peynir kültürleri ile bilinen Almanlar, Pretzel’i kahvaltı dışında öğle ve akşam öğünlerinde de tüketiyorlar.

MEKSİKA - Pan de Muertos

Pasta görünümüne sahip bir ekmek türü olan Pan de Muertos, Meksikalıların geleneksel ekmekleri olarak bilinir. Tatlı bir aromaya sahip olan bu ekmeğin özel de bir anlamı vardır. “Day of the Dead” adı verilen ve 1-2 Kasım’da gerçekleştirilen bugünde özellikle Pan de Muertos tüketilir.

AMERİKA - Frybread

Türk mutfağındaki pişiyi andıran bu ekmek türü Amerikalıların özellikle kahvaltılarının vazgeçilmez bir parçası. Yağda kızartılan ve düz bir görünümü olan bu ekmek türünün hamuru genellikle süt, kabartma tozu ve maya ile hazırlanır. Flybread tek başına yenilebildiği gibi üstüne bal, reçel, tereyağı sürülerek ya da soslu et yemekleri ile servis edilerek de tüketilmekte.