Alman gibi düşünüp Türk gibi hissetti

Simon Kuper’in “Futbol sadece futbol değildir” sözü bugünlerde Mesut Özil olayıyla bir kez daha doğrulandı. Özil’in Alman Milli Takımı’ndan ayrılma kararı sıradan bir durum değildi zira. Futbol dünyasında yaşanan bu gelişme Avrupa’nın göçmen politikaları, ırkçılığın vardığı boyutu adeta bir katalizör gibi açığa çıkardı. 

Başarılı futbol kariyerine rağmen Özil’in kimliği başlangıcından itibaren birtakım çevreler için rahatsızlık vericiydi aslında. Mesut Özil, hayatını anlattığı Futbolun Büyüsü adlı kitabında çocukluktan itibaren maruz kaldığı durumları asla bir mağduriyet dili kullanmadan ama bütün netliği ile paylaşıyor. Almanya’daki Türk diasporasında benzerine çok rastlanan bir hikâyenin kahramanı genç futbolcu. Tek farkı sahip olduğu üstün yeteneği ile yıldızlaşması ve spor dünyasının ondaki bu yeteneğe kayıtsız kalamayışı.

MAYMUN KAFESİNİ UNUTMADI

Almanya Milli Takımı’nın 2018 Dünya Kupası’ndaki başarısızlığı sonrası ‘günah keçisi’ ilan edilen yıldız futbolcu, “Kazanınca Alman, kaybedince göçmen. Artık yeter! Irkçılık ve saygısızlık hissettiğim için artık Almanya forması giymeyeceğim” cümleleri ile Avrupa’nın ırkçılığına esaslı bir gol attı.  

Zonguldak’ta maden işçisi iki arkadaş, 1960’larda daha iyi bir hayat umuduyla Almanya’ya işçi olarak gelmişti. Onların çocukları evlendi ve Mesut Özil o iki arkadaşın torunu olarak dünyaya gözlerini açtı. Bütün gurbetçiler gibi bir gün Türkiye’ye dönecekleri hayaline sahip olan aile kendileri gibi göçmenlerin bulunduğu bir banliyöde yaşadı yıllarca. 

Ailesinin ne kadar ağır şartlarda çalıştıklarına şahit olarak büyüyen Özil, annesinin binbir zahmetle aldığı bisikletinin üzerine titredi. Bisikleti çalınmasın diye her akşam bütün korkusuna rağmen apartmanın farelerce işgal edilen bodrumuna bıraktı. Futbola başladığında evlerinin kırık camlarından utandığı için bir sokak yukarıda indi servisten. Buna rağmen yoksul ama mutlu bir çocukluk anlattığı. Gelsenkirchen’de top oynadığı ve maymun kafesi adını verdikleri toprak sahayı, sekiz yaşında doğum günü hediyesi olarak alınan meşin topunu, ayağını kavramayan, delikli ayakkabılarla top oynarken ilk kez 12 yaşında sahip olabildiği Nike ayakkabılarını da hiç unutmadı. Aile içinde kendi kültürünü ve inancını öğrenen Özil, göçmenlerin yaşadığı bir muhitte büyüdüğü için ilkokula başlayana kadar Almanca öğrenemedi. 

TÜRK MÜSÜN ALMAN MI?

Ona ‘Kazanınca Alman kaybedince göçmenim’ dedirten yaşadıklarının bir sonucu aslında. Futbol kariyerinin düz bir hat üzerinde ilerlemeyişinin kökeniyle de ilgisi olduğunu düşünen Özil’in başarılı bir yıldız olacağını görenler de çıktı ‘Sadece nüfus kağıdında Alman’ diyenler de. Daha on iki yaşlarındayken yabancı düşmanlığına maruz kalan Özil, defalarca deneme antremanlarına katıldığı halde genç takımlarına alınmadı. Hep ondan iyi olmayan ama ismi Matthias veya Michael olan çocukların seçilmesine bir anlam veremedi uzun zaman.

Ama bütün bunlar yolundan alıkoymadı onu. Çocukken futboldan para kazanıldığının farkında değildi mesela. “Akademide oynarken, futboldan para kazanabileceğimi bilmiyordum. Başarılı olmak için top oynuyordum, para kazanmak için değil. Başarılı olup para kazanınca da aileme ve çevreme destek olmaya başladım. Bu da benim için yaşanabilecek en muhteşem duygulardan biri. Vermek, almaktan çok daha haz veren bir şey” diyor kitabında. Böyle baktığı için belki de Almanya’da beş defa yılın futbolcusu seçildi. 20 yaşındayken Alman Milli Takımı’nda oynamaya başladı. Ki bu durum da çok sert tepkilerle karşılandı. Oysa Özil, yaşadığı gerçekliğin farkında olarak vermişti bu kararı. Türkiye’ye, ailesine, inancına olan aidiyetini ötelemeden ve yok saymadan bir Alman vatandaşı olarak yaşamayı ve o takımda top koşturmayı seçmişti. Türkiye’de pek çok kişi bu kararından dolayı onu yargılarken Almanlar da milli maçlarda onların Milli marşını söylemediği için sert tepkiler verdi. Özil ise bildiğinden şaşmadı, Alman Milli Marşı okunurken her seferinde ellerini açıp takımının başarısı için dua etti. Türk müsün Alman mısın sorusunu bıktıracak kadar duysa da o her iki kimliği ile de barışık yaşamayı tercih etti. Bir sıkışmışlık yaşamak yerine gerektiğinde samimiyetle bir Müslüman gibi mazlumların yanında yer aldı, Hacca gidip ibadetini yaptı ama öte yandan Alman disiplini ile çalışmayı ihmal etmedi. 2013’te rekor bir transferle Arsenal’e geçti. 2014’te Alman Milli Takımı’yla Dünya Kupası’nı kaldırdı ve o yıl ‘Dünya Kupası’nın yıldızı’ olarak anıldı.