Dokuz adımda Obama diplomasisi

İşte Chicago’da düzenlenen veda konuşmasında diplomasiicraatlarındanövgüyle bahseden Obama’nın sekiz yıllık iktidarında göze batan dış politika hamleleri.

NATO KARTI

Görev süresi boyunca karşı karşıya gelmekten çekinmediği Rusya Devlet Başkanı Putin’le Obama’nın yaşadığı ilk gerilimin konusu Kırım’ın Moskova tarafından ilhakı oldu. ABD yönetimi, Ukrayna’nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü tehdit eden Rus ve Kırımlılara 6 Mart 2014’te vize yasağı getirdi. Ukrayna’daki krizde Rusya’nın tutumuna karşı güçlü tepki vermemekle eleştirilen Obama, sekiz yılda Kremlin’e karşı NATO’yu kullanarak kafa tutmaya çalışarak değme Cumhuriyetçiye taş çıkarttı.

Bağdat İran’a teslim

On dört sene süren müzakereleri başarıyla nihayete erdiren ABD Başkanı Barack Obama, önderlik ettiği Batı bloğuyla İran arasında 14 Temmuz 2015’te tarihi bir anlaşmaya imza attı. Obama’nın dış politika başarısı olarak sunduğu nükleer anlaşma sayesinde Tahran yönetimi bölgede sürekli burun buruna geldiği ‘Büyük Şeytan’ Amerika’yı ekarte etti.  Desteklediği PKK/PYD gibi terör örgütleriyle Ortadoğu coğrafyasını şekillendirmeye çalışan Obama Irak’ı ve Suriye’yi İran’a teslim etti.

‘Hepimiz Amerikalıyız’

Şüphesiz Küba ile tarihi husumetin sonlandırılmak için attığı adım, Obama’nın diplomasi başarısı olarak gördüğü en önemli hamleydi. Veda konuşmasında da özel bir yer ayırdığı Havana yönetimiyle ilişkilerini normalleştiren Obama, eski Başkan John F. Kennedy’nin 1961’deki Domuzlar Körfezi yenilgisini unutturmaya çalıştı. Başkent Havana’da 17 Aralık 2015’te Kübalılara seslenen Başkan, İspanyolca “Hepimiz Amerikalıyız” dese de Küba Devlet Başkanı Raul Castro’ya yaptığı saygısızlık akıllarda kaldı.

Atom bombasının izinde Hiroşima ziyareti

Yüz kırk bin kişinin Amerikan savaş uçağından atılan atom bombası nedeniyle yaşamını yitirdiği Hiroşima’yı ziyaret eden Barack Obama, suç mahalline uğrayan görevdeki ilk ABD Başkanı olarak tarihe geçti. Japonya’nın Hiroşima kentinde 27 Mayıs 2016’da vahşetin 71.yılında konuşma yapan Obama, ülkesinin silahlanma konusundaki açlığına bakamadan nükleersiz dünya çağrısı yaptı. “Gökten ölüm yağdı ve dünyayı değiştirdi” sözleriyle başladığı tarihi konuşmasında, ABD Başkanı atom bombasının insanlığın kendi kendini yok etmek için araçlara sahip olduğunu gösterdiğini belirterek bombalar konusunda özür dilemedi.

GİDERAYAK İSRAİL DÜĞÜMÜ

Obama yönetimi, Filistin sorununda iki devletli çözüm için müzakereleri ağırdan alan ve DEAŞ’la mücadele için kurulan uluslararası koalisyona katılmayan İsrail’i 23 Aralık 2016’da cezalandırdı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) yapılan oylamada Washinton’ın çekimser kalması neticesinde, “İsrail’in Batı Şeria’da yerleşim yerleri inşa etmesine derhal son vermesi kararı” alındı. Aynı Obama 2011 yılında benzer bir karar tasarısını Ortadoğu’daki barış görüşmelerine zarar verir gerekçesiyle tasarıyı veto etmişti.

Topal ördeğin sınırdışı hamlesi

Barack Obama, Ortadoğu’daki çatışma bölgelerindeki sorunları çözmek için Rusya ile yakın bir çalışma yürüteceğini söyleyen ABD’nin seçilmiş Başkanı Donald Trump’tan seçimlerin hırsını 29 Aralık 2016’da aldı. ABD, ‘başkanlık seçimlerine siber saldırı iddiaları’ kapsamında, Rus hükümetine ait iki yerleşkeyi kapattı ve 35 Rus diplomatı sınır dışı etti. Trump’a dış politikada enkaz devretmek isteyen Obama’nın bu tavrına Putin’in yanıtı beklenenden yumuşak oldu. Rusya Devlet Başkanı, Trump’ın göreve gelmesini bekleyeceklerini belirterek ülkesindeki ABD’li diplomatların çocuklarını Noel bayramı için Kremlin’deki Noel ağacına davet etti.

Kahire’de bir ABD Başkanı

Büyük umutlarla göreve başlayan Obama 4 Haziran 2009’da Mısır’ı ziyaret etti. Kahire’de Müslümanlarıa seslenen yeni Başkan, konuşmasına “Selamın Aleyküm” diyerek başladı. Kuran’dan alıntılarla süslediği hitabını “Çocukluğumda ezan sesleri ile uyanırdım” gibi sansasyonel sözlerle devam ettiren Obama, İslam dünyasının kalbini kazanmaya çalıştı. Sekiz yılın ardından koltuğunu Trump’a devreden Başkandan geriye sadece daha çok parçalanmış bir Ortadoğu coğrafyası kaldı. Mısır’da ise ses etmediği bir Sisi darbesi.

Irak’tan kaçış ve dönüş

ABD Başkanı Barack Obama, seçim kampanyasının en önemli vaatlerinden biri olan Irak’tan Amerikan askerlerini çekme kararını 18 Aralık 2011’de gerçekleştirebildi. Son taburun da yeni kıtaya dönmesiyle Obama, 4474 ABD’li askerin ölümü ile 770 milyar dolara mal olan Irak İşgali’ndeki başarıları için orduyu tebrik etti. Irak’ı enkaza çeviren  Amerika’nın bölgeden uzaklaşması sadece 3 sene sürdü. Kasım 2014’te ABD, askeri gücünü Musul’u terör örgütü DEAŞ’tan temizleme operasyonu adı altında tekrar Irak topraklarına gönderdi.

Kimyasalları İzledi

Nobel Barış Ödüllü Obama, askeri müdahale için kırmızıçizgisini kimyasal silah kullanımı olarak belirlediği Suriye iç savaşında kısa sürede geri adım attı. ABD Başkanı 31 Ağustos 2013’te basın mensuplarına Esad’ın kimyasal saldırının ardından Suriye operasyonu için Kongre’ye danışma kararı aldığını açıkladı. Obama, orduyu bölgeye yollamayacağını ve olursa sınırlı bir operasyon yapılacağını vurguladı. Sekiz yılda Washington’ın Suriye’ye müdahalesi, terör örgütü PKK/PYD’ye silah temin etmekle sınırlı kaldı.