18 Nisan 2024 Perşembe / 10 Sevval 1445

Geleceğin vazgeçilmez parçası yapay zeka

İnsan oğlunun yeni rakibi kuşkusuz yapay zeka. Son günlerde herkesin dilinde dolaşan ama kimsenin tam olarak anlamadığı bu teknolojik robotların akıbetini Adli Bilişim Uzmanı Mustafa Sansar anlatıyor ve uyarıyor: Amacı insanlığa hizmet etmek ancak ciddi önlemler alınmalı yoksa sıkıntılı sonuçlar doğurabilir.

GİZEM TÜMBAY KOÇAK 13 Ağustos 2017 Pazar 07:00 - Güncelleme:
Geleceğin vazgeçilmez parçası yapay zeka

‘Yapay zeka insanların sonu mu olacak?’ Siz de bu soruyu son zamanlarda sıklıkla duyuyorsunuzdur. Yıllardır izlediğimiz bilim kurgu filmleri gerçek oluyor ve robotlar artık hayatımızın her alanına girmeye başlıyor. Öyle ki 2050 yılından kendini kendine işleri yürüten bir evde oturursak şaşırmayın. Pek çok ünlü bilim adamı yapay zekânın ileride insanlığın başına gelecek en kötü problem olabileceğini söylerken birçoğu da gerekli önlemlerin alındığı takdirde çok büyük bir kolaylık olacağını savunuyor. Evlerde, arabalarda, uzay araştırmalarında kullanılması beklenen yapay zekanın, insanın giremeyeceği ortamlara girerek oralarda bize yeni ufuklar açması gibi pek çok ciddi faydası olacağı aşikar. En başta sağlık ve uzay bilimleri olmak üzere pek çok alanda bize hizmet edecek olan bilimin başarılı icadını Adli Bilişim Uzmanı Mustafa Sansar’dan dinledik. 

Yapay Zeka nedir?

Yapay zeka, makinelerin karmaşık problemlere insanlar gibi çözümler üretmesini sağlama ile ilgilenen bir bilim dalıdır. Bu genellikle insan zekâsının karakteristiğini alıp, bilgisayarsa algoritma olarak uygulanarak gerçekleştirilir.

'Yapay zeka insanlığın sonu mu olacak?’

Sorusu ve kuşkusu son dönemlerde herkesi sardı. Sizce nedir bu yapay zekânın akıbeti?

Yapay zeka, hâli hazırda dünyamızı bekleyen geleceğin vazgeçilmez bir parçası. Her ne kadar, pek çok kötü sonuç doğuran icat gibi geliştirilme amacı insanlığa hizmet etmek olsa da, çok ciddi önlemler alınmazsa sıkıntılı sonuçlar doğurabileceği bir gerçek. Pek çok ünlü bilim adamı yapay zekânın ileride insanlığın başına gelecek en kötü problem olabileceğini söylüyor, pek çok komplo teorisi de mevcut, ancak kesin bir yargıya varmamak da lazım. Çünkü inanılmaz faydaları olan bir bilim aynı zamanda.

Teknoloji ilerledikçe yapay zekâ insanlar için kötü bir hal mi alacak?

Bu bardağın ne tarafına baktığımız ile ilgili. Her teknoloji gibi bu da iyi ve kötü amaçlarla kullanılabilir, sonuçta yapay zekanın uzay araştırmalarında kullanılması, ya da insanın giremeyeceği ortamlara girerek oralarda bize yeni ufuklar açması gibi pek çok ciddi faydası olacağı aşikar. 

İnsan hayatına getirileri ve götürüleri neler olacak?

Başta sağlık ve uzay bilimleri olmak üzere yapay zeka pek çok alanda bize hizmet edecek. Sonuçta mikroptan etkilenmeyen, havaya ihtiyacı olmayan bir yapıdan bahsediyoruz. Dolayısı ile inanılmaz faydaları olacağı kesin. Ancak bu insanın tembelleşmesi, fiziki olarak güçsüzleşmesi ve bazı açılardan da yetersiz hâle gelmesine de neden olabilir.

2050’de yaşam nasıl olacak?

Çok yakın bir gelecekte yapay zekâ günlük hayatımızın ayrılmaz bir parçası olacak, bu da günlük kullandığımız araba, ev eşyaları hatta mobil cihazlar gibi ürünlerde kendini göstermeye başlayacak. 2050 yılında kendi kendini idare eden evlerde oturmaya başlarsak şaşırmayın.

YENİ MESLEKLER KAPIDA 

Hayatın birçok alanında insanların çalışma ve yaşam alanlarını ne denli etkileyecek?

Öncelikle yapay zekâ da diğer bilim dalları gibi yeni birçok mesleği hayatımıza kazandıracak. Yaşam ve çalışma hayatında daha disiplinli ve daha düzenli bir yapıya geçiş söz konusu olacak. Bunun yanı sıra insanlar bazı işlerden yavaş yavaş çekilecek, özellikle ağır fizik gücü ve kötü çalışma şartları gerektiren işlerden.

Jetgiller gerçek oluyor

Geçtiğimiz günlerde Facebook’un yapay zeka çalışmaları kapsamında başlattığı programda chatbot’lar İngilizceyi bırakıp kendi oluşturdukları dil ile anlaşmaya başladı. Ve bunun üzerine robotların  fişi çekildi. Bu durumu siz nasıl açıklarsınız?

Günümüzde bu tür durumlar artık olabilecek şeyler. Günün sonunda olaya şu şekilde bakmak lazım; eskiden beri yapay zeka filmleri çekilir, insanların bu konuda hayalleri vardır. Ben yaptığım incelemelerde ve çalışmalarımda insanın hayal ettiği her şeye ulaştığını gördüm. Dolayısı ile aynen filmlerdeki gibi düşünen, üreten yapay zekâlara da hazır olmalıyız. O fişi bir gün biri yerine takacak çünkü.

Yine Kenan Doğulu’nun geçtiğimiz günlerde çıkardığı bir şarkı Google’a yüklendi. Böylece Türkiye’nin ilk yapay zekâ tabanlı melodisi hayata geçti. Yapay zeka artık her yerde diyebilir miyiz?

Kesinlikle diyebiliriz, gün geçtikçe de daha fazla hayatımıza entegre olacak.

ÖLÜMDEN SONRA YAŞAM YENİ TEKNOLOJİ İLE MEVCUT

İnsanlara ölümlerinden sonra internette chatbot olarak yaşamaya devam mı edecek?

Yapay zekanın ilkel hali yada ilk tohumları gibi görebileceğiniz chatbotlar, bazı özel işlerinizi yaptırabileceğiniz, sohbet edebileceğiniz ve eğlence amaçlı konuşabileceğiniz algoritma bazlı bir yazılımdır. Bir insanın tüm anılarını, kişiliğini ve bildiklerini bir chatbot içerisine yükleyebilirseniz neden olmasın?

İŞ TOPLANTILARINI O ORGANİZE EDECEK

-Telefonlarınızdaki tüm uygulamaların kalktığını ve onun yerine kişisel danışmanınız olarak kullanabileceğiniz chatbot kullandığınızı varsayalım. Bu durumda eğer hava durumunu merak ediyorsanız, hava durumu uygulamasını açıp bakmanıza gerek kalmayacak. Hava durumunun nasıl olduğunu soracaksınız ve o size anlatacak

- Chatbots açıp bugün yağmur yağıp yağmayacağını soracaksınız. Sizin hangi bölgede olduğunuzu bilecek, buna uygun olarak bilgilendirme yapacak ve yanınıza şemsiye alıp almamanız gerektiğini söyleyecek.

- Siz komutu sözel olarak verdiğinizde gerekli iş toplantısını sizin için organize edebilecekler, ertelenen uçağınızı size haber verebilecekler ve evinize varmak üzere olan kargonuzu size bildirebilecekler.

TEKNOLOJİNİN NİMETLERİ

- Yapay zekayı bir robot olarak düşünüyoruz oysa bundan çok daha fazla. Evlerimizde ve hatta ceplerimizdeki birçok elektronik eşya yapay zeka ile donatıldı. Örneğin ‘Kitap dahisi’ Apple Siri, sorduğunuz her soruya cevaplar verebiliyor. 

- Microsoft’un yapay zekası Siri’nin üzerine birkaç özellik ekleyerek bir adım öne geçti. Örneğin daha önceden sorulan bir sorunun kendisini ve cevabını hatırlayarak, diğer sorulara daha etkili cevaplar veriyor.

- Google, Cortana’nın öğrenme algoritması biraz daha karmaşık. Sohbet edebiliyor! 

- Watson, karmakarışık hastane kayıtlarını analiz ederek, mantıklı desenler keşfedebiliyor ve bundan öğrendiği sonuçları sunabiliyor. Dahası, doktorların öngöremeyeceği kadar veriyi bir arada işleyerek, teşhis ve tanıda tavsiyelerde bulunuyor. 

- Yapay zekanın yeni yıldızı Amelia, artık ticari bir ürün olarak da satışta. Amelia’da diğerlerinin özellekleri yanında  bir de duygusal farkındalık bulunuyor. Gelecekte bu sistemin müşteri hizmetlerinin yerini alması bekleniyor. Şu anda bile otomatik müşteri hizmetleri makinalarının aksine, müşterilerin ses tonlarından yola çıkarak onların duygusal hallerini algılayabiliyor ve ona uygun cevap veriyor.

ONLARIN DA İŞİ ZOR

SES TANIMA: Bilgisayarın sesi tanıması hiç de kolay değildir. Konuşulan mikrofon aracılığıyla dijitalleşir ve bu frekanslardan sesler, seslerden de harfler, kelimeler algılanmaya çalışılır. Ve bunun hepsi anında sıfırlar ve birler ile yapılır.

GÖRÜNTÜ İŞLEME: İnsan, ışık yansıtan her şeyi görebilr. Bebeklikten itibaren gördüğü, öğrendiği şeyleri neredeyse ömür boyu bilmeye, hatırlamaya devam eder. Yapay zeka da benzer şekilde kamera ile görüntüler alır ve bilişim gücüyle dijital olarak algılarmaya çalışılışır.

DOĞAL DİL İŞLEME: Yazılı metni okuyabilme ve anlamlandırma zor bir iş. Ancak yapay zekâ, son yıllarda bu alanda da çok hızlı gelişiyor.

MUHAKEME: Muhakeme en zoru. Örneğin bir araç kaza yapacak. Bir yanda çocuk arabalı bir kadın, diğer yönde üç kişi. Araç hangi tarafa yönelmeli? Bunu insan dahi zor karar verir. Bilgisayar ne yapabilir ki?