Hastayı ikilemde bırakmayın

FİZİKİ ŞARTLAR DÜZELTİLİRSE SORUN ÇÖZÜLÜR

- Hastanın bedensel mahremiyeti nedir?

Beden mahremiyetinin sınırları kişiden kişiye değişebilir. Çünkü inanç, gelenek ve görenekler gibi unsurlar mahremiyetin sınırlarını hatta tanımını bile değiştirebilir. Ama mahremiyet hakkı herkes için var. Çünkü herkesin bazı insanların görmesini veya dokunmasını istemediği sınırları olabilir. Hastanın mahremiyet hakkı çerçevesinde bedensel mahremiyeti hastanın tedavi süreci için çok hassastır. Çünkü kişinin bu sınırlarına ya da inanç ve toplumsal değerlerine dikkat edilmeden yapılacak bir tedavi sürecinin hastada oluşturacağı ruhi ve sosyal travmanın sonuçlarını göz ardı edemeyiz. Bu hâl, sağlığı ruhsal, sosyal ve bedensel bir bütünlük içinde ele alan dünya sağlık örgütünün sağlık tanımı ile çelişir. İnsanları, sağlıkları ile inançları veyahut doğruları arasında ikilemde bırakmadan tedavi sürecini yönetmek en temel hassasiyetlerinden biri olmalıdır. Hastanınmahremiyeti önemli bir haktır. Bu hak birçok ulusal ve uluslararası kural ile de zaten koruma altına alınmıştır. 

- Yoğun bakım servislerinde  bu tür ihlaller önlenemez mi?

‘Vicdan’ çok önemli bir duygu ama herkeste aynı şekilde gelişmiyor. O sebeple hasta hakkı kapsamındaki durumlar vicdana bırakılmamalı. Kurallar olmalı ve hak ihlalleri en aza indirilmeli. Acil bir durumda mahremiyete dikkat edilemeyebiliyor. Normal muayeneden çok daha hızlı olmanız ve zaman kaybetmemeniz gerekiyor. Ama bu süreçte bile aklımızda olan ve olması da gereken bir nokta var. Acil müdahaleye ihtiyacı olan insana bir makine gibi davranamam. Yapmam gerekenden fazlasını yapmam beden mahremiyetinin sınırlarını aşmak demek olur ki bu doğru değil. Hastane şartları içerisinde vicdanımı rahatsız eden bir nokta var ki o da şudur: hasta aslında muayene sürecinde bedeninin en başta da bahsettiğimiz sınırlarını aslında doktora muayene olmak için açar. Ama ne yazık ki bazen fiziki şartların yetersizliği, bazen uygulamadaki yanlışlıklar, bazen de duyarsızlıktan ötürü hastanın sadece doktoruna açtığı mahremi tedavi ile alakası olmayan kişilerin de olduğu ortamlarda herkese açık hale getirilebiliyor. Bu anlamda ameliyathanelerde ya da yoğun bakımlarda binanın iç dizaynı bu tür hassasiyetler düşünülerek yapılabilir. Hastane personelinin eğitimi ile birlikte bu sıkıntılar azalabilir.

- Sizce mahremiyete dikkat etmek için neler yapılabilir?

Meselenin iki tarafına da konunun kanuni ve vicdani yönü anlatılmalıdır. Hastalara hastane şartlarında acil durumda, servislerde veyahut yoğun bakımlarda karşılaşabilecekleri durumlar önceden anlatılmalı ki hastanın bir emrivaki ile karşılamasının önüne geçilebilsin. Yeni ve büyük hastanelerin yapılması ile özellikle poliklinik ve servislerde eskiye göre mahremiyet hakkı anlamında büyük bir ilerleme görülmüştür. Kan alma odaları, acil müşahede gibi alanlar hastaya özel hale getirildiğinde sorunlar büyük oranda çözülür.