Su medeniyetinin satır başları

“Hayatın ve medeniyetin kaynağı nedir” diye sorsak verilebilecek en makûl cevap “Su” olur. İnsanın hikâyesi su ile başlar ve suyla nihayetlenir. Bu yüzden su üzerine düşünmek, konuşmak ve yazmak bizi kendi hakikatimize yaklaştırır. Su ve şifa ilişkisi de bir yanıyla inanca ve varlığımızın temeline dayanır. Sadece İslam inancında değil Hıristiyan teolojisinde de suya kutsallık atfedilir. 

Dolayısıyla kavramlarımızı hatırlamak, bu kavramların beslendiği kültürel zeminle ilgili okumalar yapmak ciddi bir ihtiyaç. Bu düşünceyle yola çıkan Zeytinburnu Belediyesi’nin tematik kültür sanat şehir dergisi Z, bitki ressamlığının ele alındığı ilk sayısının ardından Su ve Şifa’ya odaklandı. Su ve Şifa başlığı altında çok zengin bir içeriği iki kapak arasında toplayan derginin tema editörlüğünü ise Murat Dinçer Çekin üstlenmiş. 

Derginin sunuş yazısında “Medeniyetler beşiği Anadolu coğrafyası, sînesinde suyun bütün bu tezâhürleriyle yaşadığı topraklardandır. İstanbul, âdeta suyun insana, insanın suya duyduğu muhabbetin cisimleşmiş şehridir. Dünyada su mühendisliğinin zirvesine erişen beldelerdendir. Zeytinburnu, ayazmaları, kuyuları, çeşmeleri ve sebilleriyle İstanbul’un en eski yerleşim yerlerinden ve şifâ merkezlerindendir. Kendi başına bir su medeniyetidir. Suyun hayatımızda, geçmişte ve geleceğimizde tuttuğu yeri ve şifâ değerini hatırlatmak için Z dergisinin ikinci sayısını Su ve Şifâ temasına ayırdık” cümleleriyle karşılıyor okuru Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın.   

TUFAN DEĞİL TAŞKINLAR VAR 

Kitaplık çaptaki derginin sayfalarını çevirmeye başladığımızda Halil Berktay’ın Tufan başlıklı yazısını görüyoruz. Çeşitli kavimler ve inançlarda taşkınlara, tufanlara ilişkin bilgiler veren Berktay, birçok kavmin yaradılış efsânelerinde, ilâhlar tarafından cezâ olarak gönderilen taşkınların insanlığı arındırması, bir tür yeniden doğuşun zemînini oluşturması fikrinin yer aldığına dikkat çekiyor. 

Murat Özdabak’ın sorularını cevaplayan Ömer Tuğrul İnançer ise “Âb-ı hayat ölmeden önce ölümün sırrına ermektir” başlıklı söyleşide “Bedenimize giren her haramın tıynetimizi, dolayısıyla maddî-mânevî suyumuzu kirlettiğini göz önünde bulundurmalıyız. Bedenindeki suyu haramla kirletmiş olan insanın, tabiattaki suları kirletmesinde ise şaşılacak bir şey yok” diyerek maddeyle ilişkimizi belirleyenin de yine davranışlarımız olduğuna dikkat çekiyor. İnançer, âb-ı hayat ifadesine ise şöyle açıklık getiriyor: İslâm sonrası âb-ı hayat konusu, cismânîden ziyâde mânevî ölümsüzlüğü karşılamaktadır. İrâdî ölüm, yâni nefsi öldürmek şeklinde geliştirilen bir söylem var, bu bana göre doğru değildir. Zîra nefis ölmez, ancak terbiye edilebilir. İnsan nefis atına kendisi binmelidir, nefsinin atı olmamalıdır, dizgini tutmalıdır. Bu yüzdendir ki ölmeden evvel ölme sırrı-na erenler, âb-ı hayâtı içenler, bedenî arzularından sıyrılanlardır.