Yağız Efe NASA yolcusu

İEEE Koç Üniversitesi’nin geçen sene düzenlediği ve dünyada aynı anda yapılan NASA Space App Challenge yarışması, ülkemizden 20 üniversiteden pek çok öğrencinin katılımı ile iki gün sürmüştü. Üniversite statüsünde gerçekleşen yarışmaya özel izinle katılarak birinci olan Yağız Efe Karadayı, büyük takdir topladı. Yarışmaya başvurduğunda altıncı sınıf öğrencisi olan Yağız Efe’nin o dönemde Koç Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü son sınıf öğrencisi olan takım arkadaşı Ahmet Serhat Kırıcı ile hazırladıkları “Migration of Wood Storks” projeleri yarışmada birincilik kazandı. Projelerindeki amaç; kıtalararası göç eden kuşların bu göç sırasında sürdürdükleri yaşamsal fonksiyonlarını bir datada toplayan mobil bir yazılım geliştirmek, bu yazılımı NASA ve diğer kuruluşların kullanımına açmaktı. Buradaki başarısının akabinde bu sene NASA’ya gidecek olan Yağız Efe’yi orada da bir sınav bekliyor. Genç yetenek, NASA’daki uygulamayı da başarı ile tamamlarsa eğitimine orada devam edebilecek. 

ASTRONOMİYE OLAN İLGİSİ BİLİME DÖNÜŞTÜ  

Okuma yazma bilmiyorken bile ailesinin ona uzay bilimleri, bitkiler ve doğa ile alakalı kitaplar okuduğundan bahseden 8. sınıf ortaokul öğrencisi Yağız Efe, ilgi duyduğu alanlarla ilgili bilimsel çalışmalar yapıyor. Küçüklüğünden beri uzaya ve doğaya merakı olan Yağız Efe okul eğitimi dışında Usturlab Atölye bünyesinde hizmet veren Ali Kuşçu Uzay Evi’nde astronomi eğitimi, TÜGVA ve Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi’nde kodlama eğitimi almış ve Tübitak tarafından düzenlenen Üstün Zekalılar kampına katılmış.  

NASA Space Apps Challenge - 2017 yarışmasına son anda katılan Yağız Efe bu süreci şöyle anlatıyor: “Bu yarışmadan geç haberimiz olmuştu. Normalde katılımcılar yarışma başlamadan bir kaç ay öncesinde gruplarını belirleyip çalışmalara başlamıştı. Ben son anda özel izin ile dahil olduğum için böyle bir süreç geçiremedim. O dönemde üniversite öğrencisi olan Ahmet Serhat Kırıcı ile takım arkadaşı olduk. Yarışma günü geldiğinde herkese hangi bölümde okuduğu soruluyordu. Sıra bana geldiğinde ‘Ben daha orta okulda öğrenciyim’ dediğimde herkes şaşırmıştı. En başta zorlanacağımı düşündüm. Ancak şansımı denemek istedim. Yarışma yaklaşık iki gün sürdü. Bizim projemiz Orman Leylekleri ile alakalıydı. İlk olarak göç rotlarının datalarını çıkardık. Sonrada mobil uygulama kodlaması yaptık. Bu uygulama ile iklim koşulları, hayvanın gelip gelmeyeceğini, o yoldan geçip geçmeyeceğini, orada ne kadar kalacağını gösteren bir sistem hazırladık. Bu projeyi hazırlarken nesli tükenmekte olan hayvanlara dikkat çekmek istedim ve Orman Leylekleri’ni seçtim. Onların beyinleri CPS gibi çalışıyor. Projenin datalarını Ahmet Serhat Kırıcı çıkardı, ben de mobil uygulamayı yaptım. 20’nin üzerinde grup arasından birinci olmak beni çok heyecanlandırdı.” 

BALIK GÜBRESİ İLE SUDA BİTKİ YETİŞEBİLECEK 

Yarışmada birinci olan ve NASA’ya gitmeye hak kazanan Yağız Efe, Eylül ayında Amerika’ya gidecek. Burada kendisine projesi ile alakalı bir uygulama yaptırılacak ve eğer orada da başarılı olursa NASA’da eğitimine devam edebilecek. Yeni projeler üzerinde de çalışan Yağız Efe bu sene de Milli Eğitim Vakfı tarafından düzenlenen yarışmada konusu balık gübresiyle suda bitki yetiştirmek olan “Akuaponik Tarım” projesiyle Fen Bilimleri dalında ikinci oldu. Uzaydaki toprağın bitki yetiştirmeye elverişli olmadığını düşünerek böyle bir çalışma yaptığından bahseden Yağız Efe, “Evde çalışmalar yapmaya devam ediyoruz. Babam da benimle birlikte projelere katılıyor. Şu anda yapay zekaya sahip engelli ve yaşlı hastalar için bir proje tasarlıyoruz. Hastaların işlerini kolaylaştıracak bu sistemin portatifleri hazır sayılır” diyor.

ÇOCUĞUMUZLA BERABER ÖĞRENİYORUZ

Çocuklarıyla beraber kendilerinin de geliştiğini dile getiren Yağız Efe’nin babası Ozan Karadayı, “Efe ile birlikte yeni şeyler öğreniyoruz. Üstün zekalı bir çocuk ve onun gibi kayıtlara geçen 600 binin üzerinde üstün zekalı çocuk var. Bunların çoğu çeşitli sıkıntılarla karşılaşabiliyorlar. Onlara farklı gözle bakanlar oluyor. Ancak onları öyle kabul edip arkasında durmak lazım. Bu çocukların içindeki cevherinde çıkması için onlara sevgi ve saygı çerçevesinde yaklaşılmalı” diyor. Anne Dilek Karadayı da “İlkokula başladığında çok hareketliydi. Bundan dolayı Efe’yi bir çok kez doktora götürdük. Üstün zekâlı olduğunu yapılan testlerle öğrendik. Sonrasında çeşitli atölyelere götürmeye başladık. Evde çok geniş bir kütüphanesi var. Üstün zekalı bir çocuğa sahip olmak dışarıdan bakıldığı kadar kolay değil. Bu çocuklar iyi bir eğitim almadan başarılı olamazlar” ifadelerini kullanıyor. 

Çocukların içindeki cevheri çıkarmasına müsaade edin