'Yolların mimarı' gülümseten Başbakan

Son Başbakan Binali Yıldırım, sadece yaptığı başarılı ve devrim niteliğindeki icraatlarla değil renkli kişiliğiyle de siyasi tarihe adını yazdırdı. Başbakan, 11 yıl yaptığı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı sırasında gerçekleştirdiği prestijli projeler nedeniyle her şeyden önce hep “yolların mimarı” olarak tanınacak. Yol dediğimiz  sırf bayramda Bodrum’a gidesiniz diye yoktur. Peki, nedir önemi bu yol yol dediklerinin? Bunu anlamak, Binali Yıldırım’ın bilhassa Bakanlığı sırasında imza attığı icraatlarının önemini anlamak olacak.

ÖNCE ALTYAPI

Tarih ilmiyle biraz hemhal olanlar, büyük devletlerin güçlerini askeri yeteneklerden çok, yollara olan hakimiyetlerinden aldığını fark eder. Osmanlı’nın ordusu teknik olarak her zaman içinde bulunduğu dönemin önünde olmasına rağmen, devlet; özellikle Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman devrinde cihanşümul bir güce erişmiştir. Bunun nedeni Yavuz’un Doğu’daki ticaret yollarını, oğlu Süleyman’ın ise tıpkı büyük Roma gibi Akdeniz’i hakimiyetine almasıdır. Timur’a İspanya’dan elçi olarak gönderilen Ruy de Clavijo, seyahatnamesinde Türk hakanının Asya’da kurduğu birlikten ve canlanmadan bahsederken; “Timur ulaşıma ve haberleşmeye çok önem veriyor. Her yere atların bulunduğu kervansaraylar inşa ettirmiş. Ulak eğer ihtiyacı varsa bir prensin atına bile el koyar” der. Çünkü her devirde yol (yani ulaşım kabiliyeti), ticaretin canlanarak şehirlerin oluşmasını ve büyümesini, merkezdeki kuvvetin (şimdi pasta deniyor) bu şehirlere ve taşraya dağılmasını sağlar. Binlerce yıldır; yol olmayan yerde ticaret, ticaretin olmadığı yerde şehir, şehrin olmadığı yerde de medeniyet olmaz. İşte “Önce altyapı” dedikleri budur.

YOLLARIN MİMARI

Bugün karayolları, havaalanları, hızlı trenler, dev köprüler ve upuzun tünellerle güçlendirilen altyapı: şehirleri büyütür, eşitler ve imtiyazın çevreye yayılmasını sağlar. Ancak bu noktadan sonra eğitimi, kültürü, fabrikaları veya tarımsal üretimde gelişmeyi konuşabilirsiniz. Ülkeniz, ulaşım ağı yetersizliği nedeniyle altyapı sıkıntıları yaşıyorsa (ticaretin tek bir büyük şehirde toplandığı kırsal kesimi yoğun bir ülke düşünün) eğitiminiz ya da kültürünüz sizi en fazla bir taşra aydını yapar. Bir gerçeği görmek gerekiyor ki Osmanlı son dönemi ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında demiryolu ağlarında gelişmeye önem verilse de geç kalınmıştı; ne yazık ki, Türkiye 21. yüzyıla büyük altyapı zafiyetleri ile giriş yaptı. Fakat her gören göz, bu alandaki eksikliğin son 16 yılda gelen hamlelerle giderilmeye çalışıldığını tespit eder. Mesela 2000 sonrası dünyada hayata geçirilen en büyük 10 projenin 6’sı Türkiye’de gerçekleşti. Bu projelerin temeli atılırken de Ulaştırma Bakanlığı koltuğunda oturan, son Başbakan Binali Yıldırım’dı.

KALKIŞMAYA ‘VUR’ EMRİ

Son Başbakan Binali Yıldırım’ın başarılarını “altyapı gelişimi” bağlamında ele almak, son iki yılda (yani Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçiş sürecinde) aldığı sorumluluğu ve başardıklarını yadsımak demek değil elbette. Türkiye belki de en büyük imtihanlarından birini Yıldırım’ın Başbakanlığı döneminde yaşadı: 15 Temmuz FETÖ’nün darbe girişiminden bahsediyorum. Yıldırım, ilk andan itibaren darbeye karşı kararlılıkla mücadele etti. Vatandaşları rahatlatan ilk açıklamalardan biri ondan geldi. Üstelik bu açıklama sırasında “Darbe” yerine “Kalkışma” kelimesini kullanması psikolojik üstünlüğü ele geçirmek adına oldukça mühimdir. Ayrıca 15 Temmuz gecesi kimi badireler de atlattığını öğrendiğimiz Başbakan’ın; “Vur” emrini yerine getirmeyip yazılı emir isteyen Eskişehir hava üssündeki komutana, “Vur kardeşim, sesimi kaydet, vur” dediği ortaya çıktı.

KOMPLEKSSİZ LİDER

Kendisini “Az konuşur, soyadım gibi iş yaparım” şeklinde tanımlayan Binali Yıldırım’ın hem icracı yapısı hem de esprili kişiliği ‘devletin soğuk yüzünü’ yumuşatıyordu. İnşaatı bir türlü bitmeyen Keçiören Metrosu Başbakanlığı döneminde nihayetlenmiş ve açılışı “Aşkımız Keçiören Metrosu gibi hiç bitmesin” diyerek yapmıştı. Bu esprili kişiliği devletli olma kompleksinin son Başbakan’a uğramadığını işaret ediyor.

Binali Yıldırım, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı olduğu dönem yapılan genel seçimlerde resmi olmayan seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından Twitter hesabından ‘Vurur yüze ifadesi yeniden tek başına iktidarız bir tanesi’ dediği bir video çekmişti. 

Türkiye İyi Gelecek konferansında yaptığı Karacaahmet esprisi de Binali Yıldırım’ın unutulmazları arasında çoktan yerini aldı. Yıldırım o konuşmasında,

“Altyapı yatırımları birer birer devreye giriyor. Haziran’da köprüyü açtık Osmangazi, Ağustos’ta Yavuz Sultan Selim’i açtık. 20 Aralık’ta dünyanın denizin altından geçen en derin tünelini açıyoruz. Yenikapı-Haydarpaşa arası 5.5 km. Kaç dakika? Hızlı gidenler 3 dakikada benim gibi yaşlılar 5 dakikada. Nereden Yenikapı’dan ta Karacaahmet’e geçmiş olacak. Oradan dön (Salonda kahkahalar). Yanlış anlamayın. Karacaahmet deyince neden öyle anladınız, adres tarif ediyoruz. Numune Hastahanesi o zaman. Biraz daha az. Sağ salim geçmenizi istiyoruz” demişti.

Başbakan Binali Yıldırım’ın Valiler toplantısında anlattığı, bakanlığının ilk yıllarındaki bir anısı da nüktedanlığının hatırda kalan örneklerinden: 

“Ben Ulaştırma Bakanı olarak görevimin ilk yıllarında valileri topladım. Bir salonda böyle konuşuyoruz. Şu kadar yol yapacağız, dedim. Bazı arkadaşlar donuk donuk bakıyorlar. Tepki yok, heyecan, katılım yok. Dedim ki arkadaş merak etmeyin bunları nasıl yapacağız diye düşünüyorsunuz. Merak etmeyin para bol! Sonra canlandılar. O işi başlattık. Yıl sonu geldi, arkadaşlar, ‘Efendim para bol dediniz ama para gelmiyor’ dedi. Dedim ki ‘Sayın valim sen geometri okumadın mı? Ben para bol demedim, ‘parabol’ dedim.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bir seyahatte uçak türbülansa girdiği zaman soğukkanlı bir şekilde yemeğini yiyen Binali Yıldırım, Erdoğan’ın “Sen niye bu kadar sakinsin?” sorusuna, “Hiçbir uçağın havada kaldığı görülmemiştir” diye cevap verecek kadar da sakin birisi olarak tanınıyor.

Başbakanlığı döneminde Çankaya Köşkü’nde İngiltere Başbakanı Theresa May ile bir araya gelen Binali Yıldırım’ın yapılan ortak basın açıklamasındaki AB yorumu da tebessümle hatırlanacak türden. Yıldırım’ın o dönem AB’den ayrılmak isteyen İngiltere’yi kastederek “Giren de pişman girmeyen de pişman” sözleri May’i güldürmüştü.