25 Nisan 2024 Perşembe / 17 Sevval 1445

Vesayetin kurumsallaştığı tarih: 27 Mayıs

27 Mayıs 1960, Türkiye’de vesayetin kurumsallaştığı tarih! Merhum Başbakan Adnan Menderes’in ‘İktidar olduk ama muktedir olamadık’ sözüyle özdeşleşen, seçilmişler yerine, başka güç odaklarının ülkeyi yönettiği vesayet sistemi sandıktan ‘Evet’ çıkarsa 16 Nisan’da tarihe karışacak.

HABER MERKEZİ25 Şubat 2017 Cumartesi 07:00 - Güncelleme:
Vesayetin kurumsallaştığı tarih: 27 Mayıs

1960’da yönetime el koyan bir grup cuntacı asker TBMM’yi feshetti, hükümeti düşürdü, Cumhurbaşkanı Celal Bayar ve Menderes başta olmak üzere Demokrat Parti’nin önde gelen isimleri tutuklandı. Menderes’le hükümettin üç ismi Yassıada’da kurulan göstermelik bir mahkemeyle idam edildi. O dönemin Genelkurmay Başkanı; protokolde dördüncü ismi haline getirilerek ‘milli egemenliğe ortak’ yapıldı. Böylece yürütmeyi temsil eden Cumhurbaşkanı ve Başbakan’ı dengeleyen ve güçlerini sınırlayan bir ‘askeri vesayet sistemi’ kuruldu. Ayrıca Anayasa Mahkemesi (AYM) kurularak, yasama yani TBMM’nin gücü de sınırlayan ‘yargı vesayeti’ oluşturuldu. Batı’daki benzer kurumlar örnek gösterilerek kurulan AYM, Batı’daki gibi kanunları ‘şeklen’ değil ‘içerik’ olarak da inceleyerek adeta kendisini TBMM’nin yerine koydu, yasama organı gibi hareket etti. 15 Temmuz sonrası, 27 Mayıs öncesinde olduğu gibi kuvvet komutanlıkları Milli Savunma Bakanlığı’nın emrine verildi ve Genelkurmay Başkanı ‘başkomutan’ Cumhurbaşkanı’na bağlandı. 16 Nisan’da oylanacak anayasa değişikliği ile yasama, yürütme, yargı arasında denge kurulurken, askeri yargı da tamamen kaldırılıyor.