Son vesayetle mücadele

Asker vesayeti, bürokrasi vesayeti, yargı vesayeti... Her fırsatta bu vesayetler ile mücadele eden ve bunları sonlandıran bir lider düşünün. O lider, şimdi doların veya uluslararası finans çevrelerinin Türkiye üzerinde dilediği gibi etki edebildiği bu son vesayeti de, Kur Korumalı TL Mevduat ile Döviz Tevdiat Hesaplarından TL Mevduata Dönüşe Destek paketi "hamlesi" ile büyük ölçüde kırmayı başardı.

Günlük hayatımızda, gördüklerimiz, duyduklarımız, çarşıda pazarda yaşadıklarımız, ürettiklerimiz, tükettiklerimiz, sosyal medyanın tüm bunlar üzerindeki etkisi derken... teknoloji çağında artık hepimiz biraz da ekonomistiz, öyle değil mi? Yani aramızda; arz, talep, arz ve talep dengesi, büyüme, gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH), gayri safi milli hasıla (GSMH), milli gelir, faiz, kur, enflasyon....gibi temel belli başlı iktisadi kavramları duymayan, yaşamayan, hissetmeyen kalmamıştır eminim.

Bildiğiniz üzere, makroekonomik dengeleri anlatmak için bazı formülasyonlardan bahsedilir. Bunlardan biri arz cephesine ilişkin olandır ve Y=Y (K, L, N, E, H, T) ile ifade edilir ki; Y; üretim fonksiyonu, K: sermaye, L: işgücü, N: doğal kaynaklar, E: girişimci, H: beşeri sermaye, T: teknoloji anlamına gelmektedir. Diğeri ise talep cephesine ilişkindir ve Y=C+I+G+(X-M) olarak ifade edilmektedir. Burada Y; gayrisafi yurt içi hasılayı, C; tüketim harcamalarını, I; yatırım harcamalarını, G; devlet harcamalarını (X-M); ihracat ve ithalat arasındaki farkı yani dış dengeyi göstermektedir.

Aklımızda deli sorular

Bir ekonomide hem arz ve talep cephelerinin bileşenleri, hem de bunların birbirleri ile olan ilişkileri çok önem arz eder. Dolayısıyla, kanun koyucu ve piyasa düzenleyicisi olarak devletin bu alanda üstlendiği rolü yerine getirmedeki en temel araçların para ve maliye politikaları olduğunu söylemek mümkündür. Bu bağlamda, son günlerde en çok konuşulan konular arasında ise malumunuz olduğu üzere faiz, kur ve enflasyon gelmekte. Eeee mevcut ekonomik denklemler ve pandemi kıskacında şimdilerde Kur Korumalı TL Mevduat ile Döviz Tevdiat Hesaplarından TL Mevduata Dönüşe Destek programlarının ne anlama geldiği, detayları, nasıl uygulanacağı, avantajları ve dezavantajlarının neler olduğu....gibi aklımızda deli sorular dolaşıp durmakta.

Bu soruların en başında geleni ise hepimizin dert yandığı, anlamaya çalıştığı ve cevap aradığı döviz kurlarındaki anlaşılmaz yükselişin sebepleriydi. Üstelik, makro ekonomik dengelerimiz iyi ve ülkemizdeki güven seviyesi de olumlu yönde iken, ne olmuştu da durum bu şekilde tezahür etmişti. Öyle ya:

- G20 ülkelerinin 2021 yılının 3.çeyrekteki büyüme rakamlarına baktığımızda; büyüme oranlarının ABD'de yüzde 4,9; İngiltere'de yüzde 6,6; Türkiye'de yüzde 7,4, Rusya'da yüzde 4,3 ve Çin'de yüzde 4,9 olarak gerçekleştiğini,

Pandemi iyi yönetilmişti

- Türkiye'de, 2020'de yukarı yönlü başlayan ihracat rakamlarının 2021 yılında rekor kırdığını ve 2021 yılı ilk 11 ay ihracatının dolar bazında 203 Milyar 141 Milyon, 2020 ilk 11 ay 151 milyar 801 milyon seviyesinde olduğunu,

- 2020 yılı 4.çeyreği sonu itibarıyla OECD ortalama büyüme rakamının negatif yönde yüzde 4,9 oranında; G20 ülkeleri için GSYİH'nın ise yine negatif yönde yüzde 3,3 oranında gerçekleştiğini,

- Pandemiyi göreceli iyi yöneten ülkelerden biri olarak Türkiye'nin 2020 yılı büyümesinin yüzde 1,8 oranında pozitif yönde gerçekleştiğini ve böylelikle OECD ülkeleri arasında, Çin'den sonra gelmek üzere 2.en büyük büyüme rakamını yakaladığını,

Nakit krizi yaşanmamıştı

- Son çeyreğe ilişkin henüz açıklama yapılmamasına rağmen, ülkemiz için 2021 yılı büyüme rakamının yüzde 10+ olacak şekilde gerçekleşmesinin beklendiğini,

- Pandemiye rağmen, sanayi kapasite kullanım oranın iyi olduğunu,

- Yine dünyadaki pandemiye rağmen, 2020 ve 2021 yıllarında ülkemize giriş yapan Foreign Direct Investment (FDI) -Doğrudan Yabancı Yatırım- tutarlarının kayda değer seviyede gerçekleştiğini,

- Turizmin hız kestiği bir ortamda Türkiye'nin yaklaşık 25-30 milyon turist ağırladığını ve bunun bir yansıması olarak da değerlendirilebilecek bir şekilde bayrak taşıyıcımız Türk Hava Yolları'nın (THY) dünyada ilk 5'te yer aldığını,

- Pandemi sürecinde ATM'lerin, banka şubelerinin operasyonlarına devam etmesi sebebiyle herhangi bir nakit krizi yaşanmadığını,

- KOBİ'lere, startup'lara ve şirketlere yönelik yeni paketlerin açıklandığını,

- Türk teknoloji girişimcilik ekosisteminin yaklaşık yüzde 800 oranında büyüyerek yatırım aldığını,

- Ve bunun yansıması olarak hiç olmayan, yani sıfır sayıda olan Unicorn'ların 2021'de 6'ya yükseldiğini (Değeri 1 milyar dolar ve üstü olan bu girişimler: Peak Games, Dream Games, Getir, Trendyol, hepsiburada.com, sahibinden.com.),

- Akademi, bürokrasi, güvenlik, finans, sağlık (örneğin; aşıya ve maskeye erişim) alanlarında, olağanüstü durum yönetimi çerçevesinde dahi operasyonların kesintiye uğramadığını,

Terörle mücadele

- Pandemiye rağmen, terörle en iyi seviyede mücadele edilen bir dönem yaşandığını ve bu konudaki kararlılığın sürdürüldüğünü,

- Türk savunma sanayinin her daim milli ve yerli ürünleri tamamlayarak, gerek yeni çıkarttığı ve geliştirdiği savunma ürünleriyle gerek oyun kuruculuktaki kararlı duruşuyla gerekse dış politikasında uyguladığı yeni stratejilerle yakın coğrafyaların kaderini değiştirdiğini, (Karabağ-Katar-Libya-Suriye gibi)

Ve bunların hepsinin aynı anda dünyadaki hiçbir ülkede kolay kolay olamayacağını hep birlikte gördük.

Haydi gelin şimdi birlikte hafızalarımızı da yoklayalım. Hatırlarsanız Biden, seçilmesi durumunda Türkiye'deki iktidarı değiştireceklerini söylemişti. Hal böyle olunca, hem içeride hem dışarıda ne kadar işbirlikçi ve muhalif varsa kurları dalgalandırmak için ellerinden geleni yaptılar.

İşte bunca şeyden sonra yine görünen o ki; kaderimiz vesayetlerle mücadele imiş!! Şimdi, bu da ne alaka demezsiniz diye umuyorum. Demezsiniz öyle değil mi?:

Güvenmeye devam

Asker vesayeti, bürokrasi vesayeti, yargı vesayeti... ..her fırsatta bu vesayetler ile mücadele eden ve bunları sonlandıran bir lider düşünün. O lider, şimdi doların veya uluslararası finans çevrelerinin Türkiye üzerinde dilediği gibi etki edebildiği bu son vesayeti de, Kur Korumalı TL Mevduat ile Döviz Tevdiat Hesaplarından TL Mevduata Dönüşe Destek paketi "hamlesi" ile büyük ölçüde kırmayı başardı çok şükür.

Elbette bazı belirsizliklerimiz var, düzenleme yapılacak alanlarımız var, bu uygulamaların bütün avantaj ve dezavantajlarını hep birlikte göreceğiz, ama emin olmamız gereken tek şey etkin bir iletişim ile GÜVENMEYE devam etmek; görünmez elin, görünen eli engellemesine izin vermemek.

Kerterizimiz; ihracatla kalkınma modeli ve dış ticaret fazlası vermek kaydıyla hızlı ve sürdürülebilir büyüme. Yolumuz açık olsun!!

[email protected]