Afganistan’ın kuzeyi ve merkezi dağlık bölgeleri Abdullah’ı desteklerken, güney ve doğu bölgeleri Gani’nin arkasında durdu. Böylesine derin bir bölünmenin ortaya çıkaracağı tek bir iktidarın doğal olarak zayıf bir yönetim kapasitesine sahip olacağı durumu ise Afgan Barış Süreci’ni yakından ilgilendiriyor.

Keşmir krizinde Trump’ın arabuluculuk açıklamalarından sonra ABD’nin atacağı adım merakla beklenirken, nasıl bir pozisyon alacağı merak edilen diğer ülke Çin’dir. Pakistan’ın ABD ile yeniden yakınlaşmasından rahatsız olan Çin, beklenenin aksine Keşmir konusunda Pakistan’ı yalnız bırakmadı. Çünkü Keşmir’de eli güçlenen bir Hindistan’ın varlığı, Çin’in asla istemeyeceği bir durum. Keşmir meselesi, Keşmir halkının ihtiyaç ve beklentilerinin ötesinde daha çok aktörler arası çıkarlar ve pragmatik gündemlerle ilgilidir. Bu gündemlerin birbirleriyle çatışması ise kısa vadede istikrarı güçleştirmektedir.

Myanmar’ın bundan sonraki süreçte de büyük güçlerin mücadele alanı olmaya devam edeceği tahmin dilebilmektedir. Bu mücadelenin kurbanları maalesef şuana kadar Arakanlı Müslümanlar ve ortaya çıkan mülteci krizi nedeniyle Bangladeş ve Hindistan’ın doğu bölgesi sakinleri oldu. Konjonktür ise Müslümanlar için yine büyük bir tehlikenin kapıda olduğunu işaret ediyor.

Sri Lanka jeopolitik konumu nedeniyle ABD ve Çin’in bölgesel rekabeti çerçevesinde sürekli bir dış etkiye maruz kalır. 21 Nisan sonrasında, Çin’in başta Hambantota Limanı olmak üzere ülkede artan etkisine karşı bir cevap olarak ABD, Wickremasinghe hükümetiyle askeri deniz tatbikatı gerçekleşmiştir. 13 Mayıs sonrası süreçte de söz konusu rekabetin etkileri görülmektedir.

Dünyada İslam karşıtı duyguların Batı dışında en güçlü olduğu bölge belki de Güneydoğu Asya bölgesi. Buradaki öfke birikiminin kullanılması için belli ki Sri Lanka seçildi. Bu ve benzeri terör eylemleri bölgede Myanmar ordusunun şiddet eylemlerine meşruiyet kazandırmaktadır. Bu açıdan bölgedeki güncel sosyo-politik ve duygusal dinamikler, yeni bir radikal İslam furyası başlatmada kritik rol oynayabilir.

Üniversitedeki bir öğrenci sahip olduğu değerlerden dolayı dışlanıyorsa, belli platformlarda hala belli ideolojik kalıpların sınırları aşılamıyorsa, belli yasal kurumların içerisinde gömülü illegal ağlar barınabiliyorsa kendi oyununuzu hala kuramamışsınız demektir. Dolayısıyla referandum süreci, eski vesayetin çürümüş kurumlarını çöpe atarak, tarihsel kurumlara geri dönüş için bir miladı teşkil edebilir.