ALİ DEMİRTAŞ
Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği tarafından Türk yayımcılar ile dünya yayımcılarının karşılıklı iş birliğinin artırılması ve İstanbul’un bir telif marketi haline getirilmesi amacıyla ilk kez 2016 yılında düzenlenen ve Uluslararası İstanbul Yayımcılık Profesyonel Buluşmaları olarak da adlandırılan İstanbul Fellowship Uluslararası Telif Zirvesi’nin dördüncüsü 26-27-28 Şubat tarihlerinde Avrasya Gösteri ve Sanat Merkezi’nde düzenlenecek. Tüm dünyadan yayımcıların İstanbul’da buluşacağı ve telif görüşmeleri gerçekleştireceği organizasyon Türk edebiyatının dünyaya duyurulması için bir platform oluştururken kültürlerarası diyaloğun geliştirilmesi açısından da katkı sağlıyor. Geçtiğimiz üç yılın sonunda binin üzerinde telif ön anlaşması ve 1739 ikili iş görüşmesi sağlayan program bu yıl katılımcı sayısını arttırarak büyümeye devam ediyor. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği tarafından ortaklaşa düzenlenen program her geçen yıl hedeflerini büyütüyor.
İSTANBUL’U YAYIMCILIĞIN MERKEZİ YAPACAĞIZ
Latin Amerika’dan Uzak Doğu’ya kadar dünyanın tüm bölgelerinden katılımcıların İstanbul’da 3 gün boyunca telif ve çeviri görüşmeleri gerçekleştireceği program yayımcılık dünyasında ilgi uyandırıyor. Yurt içinden programa başvurusu kabul edilen katılımcılar, program kapsamında düzenlenen yemeklere, seminerlere ve iş görüşmelerine ücretsiz olarak katılabilecek ve çevirmen desteği hizmetinden yararlanabilecekler. Tüm dünyadan yayınevi yöneticileri, editörler, telif ajansları, yayımcı meslek birlikleri ve yayımcı sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin buluşacağı İstanbul Fellowship Uluslararası Telif Zirvesi’ni düzenleyici kurumu olan Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği’nin Başkanı Mustafa Doğru ile konuştuk. “On yıl içerisinde İstanbul’u çok önemli bir yayın ve telif markası haline getirmek istiyoruz.” diyen Doğru, bu organizasyonun hem ulusal hem de uluslararası alandaki önemine dikkat çekiyor.
İstanbul Fellowship Uluslararası Telif Zirvesi fikri nasıl doğdu?
Türkiye pek çok alanda olduğu gibi yayıncılık alanında da potansiyelini tam olarak kullanabiliyor diyemeyiz. Çok güçlü bir yayın üretimimiz var yılda 60 binden fazla yeni kitap ile dünyanın en çok yayın üreten ilk on ülkesi arasındayız. Son on yılda yayıncılık sektörümüz ciddi şekilde büyüdü, neredeyse her yıl çift haneli rakamlarda büyüdük. Biz diyoruz ki yayıncılık ve telif alım-satımı bağlamında Frankfurt vb. yerlerin yanında Türkiye ve özellikle İstanbul da bir merkez olabilir. On yıl içerisinde bunu başarabiliriz. Öncelikle Avrupa ve Asya’nın sonrasında tüm dünyanın önemli yayıncılarını İstanbul’a davet etsek burada her yıl buluşsalar ve yeni neler basacaklarını tartışsalar. Bu vizyon ile başlayan İstanbul Fellowship Uluslararası Telif Zirvesi her yıl gelişerek bu sene dördüncü kez yapılan bir organizasyon haline geldi.
Bu zirvenin Türk Edebiyatı’na katkısı nedir?
Hiç kuşkusuz zengin bir edebiyatımız var. Kültür Bakanlığımızın Türk Edebiyatı’nın Dışa Açılımı kısaca TEDA adında başarılı bir projesi de var. Yurtdışında yayınlanan Türk Edebiyatı eserlerini destekliyorlar. Bizim organizasyonumuza ise TEDA’yı destekleyen ve Türkiye’de yapılan en önemli ve en büyük organizasyon diyebiliriz. Neticede bir eserin farklı dillerde yayınlanması için öncelikle yayıncısının eseri yayın kararını vermesi gerekir, bizim organizasyonumuz bu kararı almaları için bir zemin oluşturuyor. Yüzbinlerce kitabın arasından Türk Edebiyatı’na ait eserlerin öne çıkmasına zemin hazırlıyor. Bu açıdan katkısı bence önemli.
Önceki yıllarda zirveden nasıl geri dönüşler almıştınız?
Öncelikle katılan yayıncılardan tekrar katılmak istediklerini duymak bizim için en büyük ödül. Neticede bu insanlar yönetici düzeyinde ve vakitleri çok kıymetli. Üstelik çoğu her yıl onlarca ülke geziyorlar. Yani bir iş potansiyeli olmadan bu insanları buraya İstanbul’a getirmek çok zor. Geçtiğimiz yıl örneğin 2 bine yakın birebir görüşme sistemimiz üzerinden etkinlik esnasında yapıldı. Yabancı kitaplar hariç sadece Türk kitaplarından 500’den fazla eserin yurtdışı hakları için anlaşmalar yapıldı. Telif marketi havasına üçüncü yılında daha da bürünmüş oldu. Bu yıl tam 575 yabancı yayıncı etkinliğimize başvurdu. Ülke sayısı ise 103. Bu rakamlar gerçekten doğru yolda olduğumuzu gösteriyor. Ekibimize de mutluluk veriyor.
Zirvede bu yıl yenilikler olacak mı?
Bu yıl mekân değişikliğimiz olacak. Ayrıca daha çok ülkeden daha çok yayıncı davet gelecek. Fellowship İstanbul’un teknik altyapısı da önemli, bu yıl hem randevu sistemi hem de mobil aplikasyonlarımız güncellendi. Bu yıl ilk kez yazarların da olduğu bir akşam programı organize edeceğiz. Seçkin yazarları dünya yayıncıları ile aynı akşam bir sergi eşliğinde buluşturmayı planlıyoruz. Daha çok kültürel aktiviteler olacak. Umuyorum verimli ve başarılı bir zirve olur.
Yerli ve yabancıların etkileşimde bulunmasının dünya edebiyatına katkısı nedir?
İnsanların fikirlerini iletmesi ve yayması, söylecek sözlerini uzun uzun detaylı olarak anlatabilecekleri en önemli mecra kitap. Bizim edebiyat dünyamız, bizim yayıncılarımız da bu etkileşimin içerisindeler. Türkiye’de yayınlanan edebi eserlerin yarıdan fazlası dışarıdan lisanslanıyor. Bu tip organizasyonlar ile hem İstanbul’un bir telif merkezi haline gelmesini istiyoruz hem de daha çok Türk eserinin yurtdışına çıkabilmesini amaçlıyoruz.
Ülkemizdeki edebiyat üretimi ne durumda sizce?
Türkiye’nin hem geçmiş yazarları hem günümüz yazarları çok çeşitli ve farklı alanlarda eser üretiyorlar. Daha önce de dediğim gibi yılda 60 bin yeni başlık hiç de kolay değil, tabii bu sayının içinde edebiyat dışı kitaplar da var ama edebi eserler de çok satanlar arasına girebiliyor. Kesinlikle daha iyi tanıtmalıyız ve pazarlamalıyız. Türkçe’nin dünya dili olmaması en büyük eksikliğimiz ancak yine de tanıtım alanında alacak çok yolumuz var diye düşünüyorum.
KATILIMCILAR KENDİ TAKVİMLERİNİ OLUŞTURABİLECEK
Katılımcılar, www.fellowship.istanbul resmî web sitesinde aktif hale gelen randevu sistemini kullanarak kendi görüşme takvimlerini oluşturabilecekler. Programda yer alan tüm katılımcıların listelendiği, her bir katılımcının profilinin incelenmesine ve kendi görüşme takvimlerini hazırlamalarına imkân sunan sistem program sonuna kadar açık kalacak. Program boyunca yapılan görüşmeler ve konaklamaları boyunca katılımcılara yardımcı olmak üzere tercüman ve organizasyon ekibi görevlendirilecek. Bunlarla birlikte, program alanı ve otellerine intikallerinde kullanılmak üzere servis hizmeti de tahsis edilecek.
72 ÜLKE VE 200 BAŞVURU KABULÜ
4. İstanbul Fellowship Uluslararası Telif Zirvesi’nin katılımcıları ise geçtiğimiz günlerde açıklandı. Aralık ayı boyunca Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği Değerlendirme Komitesi tarafından incelenen başvurular arasında 72 ülkeden toplamda 200 başvuru kabul edildi. 103 ülkeden katılımcıların online başvuru sistemini kullanarak yaptığı 575 başvuru arasından toplamda 72 ülkeden 200 yayımcının başvurusu kabul edildi. Programa yurt dışından katılım sağlayacak yayımcılara sunulan Altın, Gümüş ve Bronz destek paketine göre sınıflandırılan yayımcılar kendilerine sunulan imkanlardan yararlanabilecekler. Bronz pakette program kapsamında düzenlenen yemeklere, seminerlere ve iş görüşmelerine ücretsiz katılımın yanı sıra havaalanı ile otel arasında servis hizmeti de sağlanan katılımcılara gümüş pakette bunlara ek olarak 4 günlük otel konaklaması da sunuluyor. Altın paket ise tüm bunlarla beraber İstanbul’a gidiş-dönüş uçak bileti içeriyor. Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği Değerlendirme Komitesi tarafından incelenen başvurular uygunluk durumlarına göre değerlendirildi. Buna göre altın pakette 56 ülkeden 75 kişinin başvurusu kabul edilirken gümüş pakette ise 44 ülkeden 75 kişi bulunuyor. Programa yurtiçinden ise 134 başvuru içinden 85 yayınevi ve ajans kabul edildi. Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi programa en çok ilgi Asya ve Latin Amerika ülkelerinden geldi. 4. Uluslararası Telif Zirvesi için en fazla başvuruyu gerçekleştiren Endonezya olurken, Endonezya’yı sırası ile Hindistan, Brezilya ve İtalya takip ediyor. ABD ise bu yıl katılımcı sayısını artırarak listenin üst sıralarında yer alıyor.