Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA

eyesilada@yeditepe.edu.tr

Küçük çocuklarda soğuk algınlığı tedavisinde etkin ve güvenilir bir uygulama 

Bahar aylarının ortasına geldik. Havalarda gün içerisindeki değişkenlik nedeniyle soğuk algınlığına yakalanma riski hâlâ devam ediyor. Bu bakımdan hem kendimiz hem de çocuklarımız için tedbirleri elden bırakmamak gerekiyor. Bu konuda sentetik ilaçlar ve antibiyotik tedavilerine gerek kalmayacak şekilde bitkisel ürünlerin koruyucu ve tedavi edici özelliklerinden öncelikle yararlanılması akılcı bir yaklaşım olacaktır. Daha önce de belirttiğim üzere şeker taşımayan bitki ekstreleri (nar meyve kabuğu ekstresi, zerdeçal ekstresi, zencefil ekstresi, laden ekstresi, mürver ekstresi, Afrika sardunyası gibi) ile hazırlanan pastil, şurup ya da damlaların koruyucu olarak ya da tedavi amacıyla kullanılması son derece önemli. Peki küçük çocuklar için bu ürünler ne derecede güvenli? 

Genel olarak etik bir yaklaşım olarak hamileler, emziren anneler ve 0-6 yaş arası bebek/çocuklar bitkisel ilaç (Fitoterapi) uygulamalarında hariç tutulur. Bunun nedeni  bitkisel ürünlerin zararlı olması değil, bu grup bireyler üzerinde ürünlerin kesin güvenilirliğini bilmeden öneriler yapılmasının etik olarak uygun olmamasıdır. Diğer taraftan, bu grup bireyler üzerinde klinik olarak bir çalışma yürütülmesi de mümkün değildir. Benim aklıma takılan soru ise “daha güvenilir olabileceği düşünülen bitkisel ürünleri bile öneremiyorsak, sentetik ilaçların risklerini gözönüne aldığımızda bu grup bireyler hastalandığında ne yapılmalı?” Bu konuda, münferit vaka bildirimleri veya çeşitli çalışmaların ayrıntılı değerlendirildiği meta analiz çalışmaları akılcı bir karar verilebilmesi doğrultusunda önem kazanmaktadır. Yayımlanan bir değerlendirme çalışmasında bir Güney Afrika bitkisi olan ve Zulu dilindeki adı ile Umckaloba ya da bilimsel Latince adı ile “Pelargonium sidoides” olarak bilinen ve ülkemizde de kullanılan Afrika Sardunyası’ndan hazırlanan standart özüt EPs 7630’un 6 yaşından küçük çocuklarda akut solunum yolu enfeksiyonlarında etkinliği ve güvenilirliği incelenmiş. 

Akut bronşit şikayeti teşhisi konulan altı yaşından küçük çocuklarda yürütülen ve EPs 7630 uygulanan 1067 çocuğu kapsayan yedi klinik çalışmadan elde edilen bulgular birlikte değerlendirilerek ne derecede etkili olduğu ve güvenilirliği incelenmiş. Sonuç olarak EPs 7630 uygulamasının akut bronşit, akut tonsilofarinjit ve akut rinosinüzit vakalarında belirgin şekilde etkili olduğu, bütün çocuklarda tüm şikayetlerin veya en azından başlıca belirtilerin tamamen iyileştiği görülmüş. Bu uygulamalar esnasında hiçbir olumsuz etki bildirilmemiş.  

Kamin et al., 2018: EPs 7630 is effective and safe in children under 6 years with acute respiratory tract infections: clinical studies revisited. Curr Med Res Opin. 34(3):475-485.