Burası AVM değil Kapalıçarşı

İstanbul denildiğinde akla gelen pek çok tarihi mekan var şüphesiz. Ancak en önemlilerinden biri yüzyıllardır dokusu, geleneği ve kimliğini koruyarak varlığı sürdüren Kapalıçarşı. Bu durum esnafın gösterdiği özen ve dikkat kadar kurallarla da ilgili. Öyle ki esnaf dükkânlarında yapacakları en ufak bir düzenleme için bile izin almak zorunda. Ancak tarihi dokuyu koruma noktasında ‘yok artık’ dedirtecek olaylar da yaşanıyor. En güncel örneğini bir lokantanın geçen hafta Sandal Bedesteni Kapısı’na tabelasını asması ile yaşadık. Sosyal medya üzerinden gösterilen güçlü tepkiyle anında harekete geçen yetkililer birkaç saat içinde tabelanın kaldırılmasını sağladı. Biz de yaşanan bu olay vesilesiyle Kapalıçarşı Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Kurtulmuş’un kapısını çaldık. Tabela olayıyla ilgili düşüncelerini ve Kapalıçarşı geleneğinin nasıl korunması gerektiğini konuştuk. Yaşanan tabela skandalını talihsizlik olarak nitelendiren esnafsa Kapalıçarşı’da tarihi yapının korunması ve buradaki kültürün uzun yıllar daha devam etmesini istiyor.

İZİNSİZ ÇİVİ ÇAKILAMAZ

Kapalıçarşı Yönetim Kurulu Başkanı Fatih Kurtulmuş yaşanan tabela olayını şöyle değerlendiriyor: “Kapalıçarşı Yönetimi olarak yaptığımız bütün çalışmalarda önceliğimiz çarşının dokusuna zarar vermemek. Yapılan bütün tadilatlar, onarımlar bunu baz alarak yapılır. Sandal Bedesteni Kapısı’ndaki tabela olayı hepimizi derinden üzdü. Herhangi bir izne tabi olmadan yapılan bir çalışma. Derhal gerekli uyarılar yapıldı ve tabela kapı üzerinden kaldırıldı.” Daha önce Kapalıçarşı’nın kapılarında böylesi bir olayın hiç yaşanmadığını söyleyen Kurtulmuş, çarşının yapısını, tarihi değerini fark etmeyen bazı firmaların bu tarz uygulama girişimleri olduğunu ancak önceki yönetimlerin de bu konuda çok hassas oldukları için bu tarz yaklaşımlara fırsat verilmediğini belirtiyor. Tarihi dokuya zarar verecek bu tarz uygulamalar için caydırıcı cezalar olduğunu söyleyen Fatih Kurtulmuş, yapılanda ısrar devam ederse bulundukları yeri dahi terk etmelerini isteyebileceklerini vurguluyor.

ASLINI KİMSE BOZAMAZ

Çarşı içerisinde yapılacak her türlü tadilat, düzenleme ve vitrin hazırlığında mağazaların uyması gereken kurallar var. Bunların başında izinsiz tek bir çivinin bile çakılmaması geliyor. Küçük çaptaki değişiklikler için Koruma Uygulama ve Denetim Büroları’ndan (KUDEB) büyük değişiklikler içinse Anıtlar Kurulu’ndan izin almak lazım. Onların belirlediği kurallara uymak gerekli. Bütün bunlar Kapalıçarşı’nın tarihi yapısının korunması için çok önemli. Bu koşullarla ilgili olarak Fatih Kurtulmuş şunları söylüyor: “En sonunda bizim iznimiz olmadan hiçbir değişiklik yapamazlar. Burası tarihe mal olmuş dünyanın yaşayan tek kapalı çarşısı. Aslını kimse bozamaz. Kapalıçarşı’nın en doğru şekilde yönetilmesi, yenileme sürecinde ve gelecekte tüm sıkıntılarının bertaraf edilmesi için, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nda belirtildiği biçimde yönetimimiz tarafından hazırlanan İşletme Projesi Kat Malikleri Genel Kurulu’nda onaylanarak uygulamaya girdi. Seçilen Yönetim Kurulu öncelikle yapacağı işler için yol haritasını ve projelerini oluşturdu. Daha sonra bu konularda devletimiz, valiliğimiz, belediyelerimiz ve Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün inayet ve değerli destekleri ile gerekli yasal altyapılar oluşturuldu. Kapalıçarşı’da yönetim hizmetleri parsel ve bağımsız bölüm maliklerince seçilen ‘Yönetim Kurulu’ marifetiyle yapılmaktadır.”

Kapalıçarşı’da Ahilik geleneğinin ilk günkü gibi devam ettiğini söyleyen Kurtulmuş, çarşıya AVM demenin büyük bir haksızlık olacağını söylüyor. Kendilerinin çalışma mantığı ve hizmet anlayışının AVM ile kesinlikle örtüşmediğini vurgulayan Kurtulmuş, “Burası her gün yüz binlerce ziyaretçisi olan, ticaretin yanı sıra tarihi bir değer ve bir kültür merkezidir.” diyor. Kurtulmuş, büyük firmaların çarşıda dükkân açmasını ise artı bir değer olarak tanımlıyor ve ekliyor: “Ama şunu unutmamak gerekir Kapalıçarşı yüzyıllardır var olan dünya üzerinde marka değeri yüksek, yerli yabancı birçok insan tarafından bilinen bir yer. Burada olmak asıl bu firmaların marka değerini yükseltir.”

EVİMİZ GİBİ KORUMALIYIZ

Çarşı yakın zamanda büyük bir restorasyon geçirdi. Hâlâ da devam ediyor. Kurtulmuş bu süreci şöyle değerlendiriyor: “Çatımız yenilendi. İSKİ alt yapı çalışmalarını tamamlamak üzere. Fiber internet alt yapısı kuruldu. Duvarlar temizlendi. Bu aslına uygun yenilenme süreci devam ediyor. Çarşımızı kendi evimiz gibi koruyup gözetmeliyiz. Böylesi tarihi bir dokuya canı gönülden sahip çıkmalıyız. Hepimize düşen görev ve sorumluluklar var.” Kapalıçarşı alışveriş yapılan bir yer olmanın da yanı sıra bir süredir çeşitli konserler için kültürel bir mekân olarak da kullanılıyor. Bu anlamda çarşının İstanbul’un tanıtımında daha etkin rol oynaması için neler yapılmalı? Fatih Kurtulmuş, bu konuda çalıştıklarını ekipler olduğunu belirtiyor. Sürekli yeni projeler geliştirdiklerini, konser ve organizasyonların devam ettiğini söyleyen Kurtulmuş, “Özel gün ve haftaların kutlamalarını halkımızla birlikte yapıyoruz.” diyor. Uluslararası boyutta tanınan sanatçıların Kapalıçarşı’yı ziyaret etmeleri noktasında ellerinden geleni yaptıklarını vurgulayan Kurtulmuş, bunun basına yansımasını sağlamaya çalıştıklarını söylüyor.