Masallar kütüphanelere cansuyu oldu

İstanbul’daki bir grup öğretmen Mart ayından bu yana tatlı bir telaş içinde. Günler süren uzun toplantılar, kafa yormalar, plan, programlar meyvesini vermeye başlamış şimdiden. Her cumartesi 50 öğretmen sabahtan akşama kadar sıkı bir eğitimden geçiyor. Masal dinleyip, masal anlatıyorlar. Farklı branşlardan onlarca öğretmen aynı aşk, heyecan ve tutkuyla ortak bir hikâyenin kahramanına dönüşüyor.  

Her şey İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü Ar-Ge biriminin İstanbul’u Okuyorum projesi uygulanırken başlamış. İstanbul Masal Okulu Projesi’nin koordinatörü Özgür Aras Tüfek, 

“Çalışmamız öncelikle İl Milli Eğitim Müdür Yardımcımız ve aynı zamanda AR-GE Kültür Birimi sorumlusu Levent Özil’in, ilkokul ve ortaokullardaki okul kütüphanelerinin mevcut durumlarının tespiti konusunda yönlendirmesi ile başladı. Biz de sahaya çıktık ve baktık ki okulların azımsanmayacak bir kısmında kütüphane yok veya olanlar da yetersiz. Bu bilgiye sahip olduktan sonra Kütüphanede Hayat Var projesini uygulama konusunda kararlılığımız arttı. İl Müdürümüz sayın Levent Yazıcı’yı bilgilendirdik. O da il genelindeki bütün okullarda kütüphane kurulması için talimat verdi. Okul kütüphanelerini yeni anlayış ve heyecanla bugünün çocuklarına hitap edecek hale getirmeye çalıştık.” diyor. 

Kollar sıvanmış, dört bir yana haber salınmış. 39 ilçede gönüllü öğretmenler arasından Kütüphanede Hayat Var projesi için koordinatörler seçilmiş. Onlarla toplantılar yapılmış ve bir model geliştirilmiş. “Bir kütüphane nasıl hayat bulabilir? Nasıl hayat verebilir?” diye düşünüp taşınmışlar. Bir kaç örnek model çalışma yapmışlar. Ama albenili renkli koltuklar, minderler de yetmiyormuş çocukları kütüphaneye çağırmaya. “Bir şey daha lâzım. İnsana değen bir şey.” demiş Özgür öğretmen. Sonrasını yine o anlatsın: “Orada masallara tutunduk. Masallar bizim sözlü kültürümüzde kültür aktarımına yarıyor. Bugün de hem çocukların hem de bizlerin masala ne kadar ihtiyacımız olduğunu gördük. Masal dinleyen çocukların kafa sineması dediğimiz zihinsel melekeyi kullanarak kendi hayal dünyalarında dinledikleri masalın içindeki kahramanları, mekânı, zamanı kurgulayabildiklerini biliyoruz. O yüzden ‘çocukları okul kütüphanelerinde masallarla buluşturalım’ dedik.” 

Böylece gönüllü masal öğretmenlerden bir grup kurulmuş. Dersi erken biten, vakti olanlar haberleşip İstanbul’un farklı ilçelerindeki okullara uzak, yakın demeden ve hiçbir karşılık beklemeden masal anlatmaya gider olmuş. Bunu duyan başka okullar da masal öğretmenleri davet etmeye başlamış kütüphanelerine. 

 BİR VARMIŞ BİR ÇOKMUŞ  

“Önce kütüphaneleri kuralım. Sonra da masallarla bu kütüphanelerin can suyunu verelim.” diye yola düşmüşler. Birbirinden habersiz bunu yapmaya çalışan bir çok öğretmen varmış. İl Milli Eğitim Müdürü Levent Yazıcı’nın verdiği destek ve İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı Levent Özil’in motivasyonuyla Özgür öğretmen büyük bir heyecanla bir araya getirmiş onları. Bir iken beş, beş iken on beş olmuşlar. Derken bir çember oluşmuş. 

Önce16 Mart’ta İstanbul Üsküdar’da bir masal zirvesi yapmak istemişler. Kayıt usulü katılımcı almak üzere açılan internet linkine bir saat içinde yüzlerce başvuru olmuş. Meğer masal gönüllüsü onca eğitimci sadece birinin ‘hadi’ demesini bekliyormuş. Zirve sonrası bu ihtiyaç iyice belirginleşince masal öğretmenler İl Milli Eğitim Müdürlüğü uhdesinde bir çalışma başlatmış. 

ŞİFAHİ KÜLTÜR CANLANIYOR  

Duydukları ya da daha önceden dahil oldukları programlarda verilen masal anlatıcılığı eğitimi modüllerini incelemişler. Sonuçta öğretmence bir Masal Anlatıcılığı Eğitim Modülü oluşturmuşlar. Masal Zirvesi’ne katılan, bu işe gönül vermiş başvuru sahiplerinden 50 kişiyi seçip İstanbul Masal Okulu’na davet etmişler. 10 hafta boyunca her cumartesi toplamda 80 ders saati sürecek Masal Okulu’na kabul edilen öğretmenlerin bir çoğu yıllarca böylesi bir çalışmayı hayal ederlermiş meğer. Böylece oluşmuş masalcı öğretmenlerin halkası. 

“Kalpten dinle kalpten anlat eğitimi”, “Mim Kemal Öke ile ritm atölyesi” gibi derslerin verildiği masal okulu başka bir şey daha yapmış. 

“Masallar bizi birbirimize bağladı. Biz masal çemberine dahil olduğumuzda varsa bir siyasi duruşumuz, görüşümüz, kaygılarımız, beklentilerimiz hepsinden arınıp o çemberin etrafında aynı hedefe doğru ilerliyoruz. Çocuk bunu da öğreniyor. Masal anlatımlarını konferans salonlarında yapmıyoruz. Özellikle kütüphanelerde ve bir çember oluşturarak eski ilim meclislerinde olduğu gibi bir oturma düzenimiz var. Herkes eşit, anlatıcı da. Diz dize mümkünse minderlerde. Çocuklar bundan müthiş keyif alıyor.” diyor masal öğretmenler. 

Hem kültür aktarımı hem değerler eğitimi anlamında masalların çok önemli olduğuna dikkat çeken masal öğretmenler, “Çünkü masallar hep iyi biter. Adaletli bir şekilde biter. Biz bu toplumun kodlarındaki o iyiliğin, güzelliğin, iyiden yana olmanın dinlediğimiz masal ve hikayelerden kaynaklandığını biliyoruz. Ve o masalları, hikayeleri aktarmamız gerektiğini düşünüyoruz. Bu bir dönem sekteye uğradı ama canlandırmamız gerekiyor.” şeklinde konuşuyorlar.   

Masalların hepimiz için gerekli olduğunun altını çizen öğretmenler “Masallar çocukları uyutmak yetişkinleri uyandırmak için vardır. Masalları dinleyen çocuklar cinler, periler, devler olduğunu bilir ama bunların üstesinden gelinebileceğini de öğrenir. Bu anlamda çocuğa bir ideal belirleyip ona doğru yürürken kendine olan inancını sağlamlaştıran kodlar veriyor masallar.” diyorlar. Ebeveynlerin de çocuklarla masal üzerinden iletişim kurmalarını tavsiye eden öğretmenler, bunun şifahi kültürün yeniden hayat bulmasını sağlayacağını düşünüyor. 

BAKAN SELÇUK DA MASAL ÖĞRETMEN