Erzurumlu kahraman müezzin mezarı 135 yıl sonra bulundu

Dünya savaşları içinde önemli bir yeri olan 1877 - 1878 Osmanlı Rus Harbi ile ilgili araştırma, bir savaş kahramanını gün yüzüne çıkardı. Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Erol Kürkçüoğlu, tarihçi yazar Tahsin Aşıroğlu'nun kaleme aldığı 'Anıtlaşan Aziziye' adlı kitabından yola çıkarak yaptığı incelemede 1558 yılında yaptırılan tarihi Ayaz Paşa Camisi'nin bahçesinde bir mezar buldu.

Nice Kahramanlardan Yalnızca Biri

Camii bahçesi olması nedeniyle mezarların iyi korunduğunu ve üst üste definlerin yapılmadığını söyleyen Doç. Dr. Kürkçüoğlu, mezarın çok büyük bir ihtimalle Hacı Abdullah Efendi'ye ait olduğunu belirtti. O yıllarda tanınan ve bilinen bir isim olan Hacı Abdullah Efendi'nin mezarına kitabe yazılmamış olabileceğini anlatan Doç. Dr. Kürkçüoğlu, bu toprakların nice kahramanlar barındırdığını anımsattı. Osmanlı - Rus Harbi sırasında ordu millet bütünleşmesinin en güzel örneğinin sergilendiğini vurgulayan Doç. Dr. Kürkçüoğlu, Erzurumluların askerini yalnız bırakmadığını, onlarla birlikte canıyla, kanıyla mücadele ettiğini belirtti.

İŞTE O HİKAYE...

Kanlarıyla suladıkları bu toprakları vatan yapan, adları, sanları hiç duyulmamış nice vatan evladından biri Hacı Abdullah Efendi... Osmanlı'nın Erzurum'daki en eski eserlerinden biri olan Ayaz Paşa Camisi'nin müezzini Hacı Abdullah Efendi, 1877 yılında Osmanlı Rus Harbi'nin başladığı gün sabah ezanı okumak için caminin minaresine çıkar. Kentin doğusunda savunma amaçlı olarak yapılan tabyalarda tozun dumana karıştığını ve askerlerin çatışmaya başladığını gören Hacı Abdullah ezanı okuduktan hemen sonra halka çağrıda bulunur ve tarihi kaynaklara geçen şu konuşmayı yapar. "Haydi karındaşlarım... Gün bugündür... Vatanı savunma günüdür... Ya gazi olacağız, ya şehit. Bende geliyorum" İşte bu konuşmanın ardından yüzlerce Erzurumlu silahıyla, baltasıyla, satırıyla Ahali tabyasına doğru koşmaya başlar. Kadını, erkeği, genci işte o gün destan yazar... Canlarını ve kanlarını Erzurum için, bu topraklar için veren halk, Aziziye Zaferi'nin mimarı olur. Hacı Abdullah Efendi de çağrısını yaptığı savaşta aslanlar gibi mücadele verir ve şehit düşer. Halk arasında sevilen ve sayılan bir isim olan Hacı Abdullah Efendi'nin cenazesi dualar eşliğinde müezzinlik yaptığı Ayaz Paşa Camiisi'nin bahçesine defnedilir.