Afganistan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Salih'ten ABD'ye tepki

Salih, yaptığı açıklamada, Afgan liderlere gönderdiği mektupta Taliban'ın da içerisinde bulunduğu geçici hükümetin kurulmasını isteyen ABD Dışişleri Bakanı Blinken'e tepki gösterdi.

Afganistan ile müttefikleri arasındaki ilişkilerin karşılıklı saygı ve çıkarlara dayalı olduğunu vurgulayan Salih, meşru olmayan taleplere uymanın mümkün olmadığını ifade etti.

Salih, Afganistan'ın ABD ile ilişkilerine saygı gösterdiğini ancak hiç kimsenin Afganistan halkını oy kullanma hakkından mahrum bırakma yetkisinin olmadığını aktardı.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Salih, "Afganistan anayasası ve halkın oy kullanma hakkı üzerinde, kimsenin oyun oynamaya hakkı yoktur." ifadelerine yer verdi.

Batılı ülkeler ve ABD'nin ancak Afganistan'daki askerleri konusunda karar verme hakkına sahip olduğunu belirten Salih, "Başkalarının takvimine göre 35 milyon Afganistan halkının kaderinden taviz vermemek bizim meşru hakkımızdır. 20 kişinin, bir odada toplanıp Afganistan halkının geleceği konusunda karar alması mümkün değildir." ifadelerini kullandı.

Salih, Taliban'ın Afganistan'ın bir gerçeği olduğunu, Afganistan hükümetinin Taliban ile barış yapmak istediğini ancak bu barışın emir ile değil müzakere yoluyla gerçekleşeceğini sözlerine ekledi.

- ABD DIŞİŞLERİ BAKANI'NIN MEKTUBU

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, geçen hafta, Afganistan Cumhurbaşkanı Muhammed Eşref Gani ve Afganistan Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi Başkanı Abdullah Abdullah'a gönderdiği mektupta, barış görüşmeleri için önerilerini sıralamış ve Taliban'ın da içerisinde bulunduğu geçici hükümetin kurulmasını istemişti.

Mektupta, Taliban'ın baharda gerçekleştirebileceği saldırıları önlemek ve taraflar arasında siyasi çözüme yönelik diplomatik çabaları desteklemek amacıyla 90 gün boyunca şiddetin azaltılmasını sağlayacak iyileştirilmiş bir öneri bulunuyor.

- BARIŞ GÖRÜŞMELERİNİN SEYRİ

ABD, ilk kez eski Başkan Barack Obama yönetiminde Afganistan'da barış amacıyla Taliban ve Afgan hükümetleri arasında görüşmeler yürütülmesi için girişimlerde bulundu. ABD'nin 2011, 2012 ve 2013'teki girişimleri sonuçsuz kaldı.

Donald Trump'ın, 2017'de ABD başkanı seçilmesinin ardından müzakerelerin başlaması yeniden gündeme geldi. ABD ile Taliban temsilcileri, 25 Şubat 2019'da barış görüşmeleri için Katar'ın başkenti Doha'da ilk kez bir araya geldi.

ABD Başkanı Trump'ın Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, Eylül 2019'da taraflar arasında anlaşmaya varıldığını, anlaşmanın Trump'ın onayını beklediğini açıkladı. Ancak aynı günlerde Kabil'de yaşanan terör saldırısında bir ABD askerinin ölmesi üzerine Trump, anlaşmayı erteledi.

ABD ile Taliban arasında Aralık 2019'da yeniden başlayan görüşmeler, "şiddetin azaltılması" adı verilen fiili ateşkes kararıyla sonuçlandı. 22 Şubat 2020'de başlayan 7 günlük sürenin sonunda 29 Şubat'ta barış anlaşması imzalandı.

Afganistan'da yıllardır süren savaşı sonlandırmak amacıyla Taliban ile Afganistan heyeti arasında 12 Eylül'de Katar'ın başkenti Doha'da başlayan barış görüşmeleri de görüş ayrılıkları nedeniyle askıya alınmıştı.