Kanada'da yatılı okullarda Kızılderili çocuklara ait toplu mezarların tespit edilmesiyle ilgili AA muhabirine açıklamada bulunan Kızılderili Şefi Delorme, dengelerin 1885'te Roma Katolik Kilisesi'nin bir kilise inşa etmesiyle başladığını söyledi.
Kilisenin o yıllarda bir mezarlığı da denetlemeye başladığını anlatan Delorme, "Kanada devleti de buraya bir yatılı okul inşa etti ve kontrolünü de Roma Katolik Kilisesi'ne verdi. 1885'ten 1972'ye kadar Katolik Kilisesi'ne giden ve yatılı okulda kalırken ölen herkes bu mezarlığa gömüldü." dedi.
O dönem mezarlarda mezar taşları bulunduğunu aktaran Delorme, "O zamanki rahibin bu mezarları kurtarma fırsatı vardı ama yapmadı. 1962'de de bu mezar taşlarını kaldırdılar. Bugün bulduğumuz 700'den fazla isimsiz mezar, aslında o mezarlar. Bu bir toplu mezar yeri değil, işaretsiz mezarlar. Burada 751 çocuktan başka mezarlar da var." diye konuştu.
Yatılı okul trajedisinden Roma Katolik Kilisesi'nin ve Kanada devletinin sorumlu olduğunu hatırlatan Şef Cadmus Delorme, şu ifadeleri kullandı:
"Kilisenin tek bir amacı vardı, inancımıza göre dua etmeyi bıraktığımızdan emin olmak ve soyumuzun beynini yıkamak. Geçmişte yaşananlar nesiller arası travmaya neden oldu. Bu yüzden aramızdaki hikayeler bile sorgulanıyor. Çünkü hayatta kalanlar ne olduğuna dair farklı bakış açılarına sahipler. Hayatta kalanlar, bugün yaşlılarımız. Bunlardan bazıları çok güçlü Katolik inancında. Bazıları da o günlere öfke ve nefret dolu."
Çocukken, bugün 751 isimsiz mezarın olduğu bölgede oynamalarının yasaklandığını ifade eden Delorme, "Orada ne olduğuna dair hikayeler anlatılıyordu ama ne kadar olduğunu bilmiyorduk. 44 bin metrekare alanı taradık. 751 mezar yerine bayrak diktik. Kontrol ettiğimiz farklı yerler ve gelecekte gerçekleşecek başka aşamalar var ama önce bunu bitireceğiz. Yatılı okullardaki çocuk ölümlerinin oranı yüzde 40 ila 60 arasında. Ayrıca bu alanda çocuk olmayan mezarlar da var. Bu mezarların taşları Roma Katolik Kilisesi'nin bir rahibinin yetkisi altında kaldırıldı." diye konuştu.
Papa Francis'ten özür istediklerini belirten Delorme, şöyle devam etti:
"Dünyada hiçbir ülkenin mükemmel olmadığını biliyorsunuz. Kanada şimdi doğrunun nasıl yapılacağını dünyaya gösterme fırsatına sahip. Yerli halkların çoğu Kanada'yı seviyor, çoğu Kanadalı olmaktan zevk alıyor. Şimdi mezar yerleri ile birlikte, iyileşme için isimleri belirlenmeli. İnsanların dua için gidecekleri bir yer olmalı."
Şef Delorme, isimsiz mezarların ardından, yatılı okulda kalırken ölen bazı çocukların cesetlerinin yakıldığı iddialarına ilişkin, "Ben bunu duydum ve bu gerçekte ne olduğu konusunda ruhumu derinden sarsıyor. Gerçeğe sahip olana kadar uzlaşmaya varamayız. Gerçek galip gelecek ve Kanada gerçeği kabul edecek. Kendimizi kanıtlamaya çalışmaktan yorulduk. Gerçeğin galip gelmesini sağlamaya çalışmaktan yorulduk." şeklinde konuştu.