Kenya'daki katliamda 36 yıllık İsrail bağlantısı

Eş-Şebab'ın, saldırının ardından Kenya'yı önceden uyardığı ve Somali'den askerlerini çekmesini istediği belirtildi. Ancak saldırının arkasında, Kenya ile radikal İslamcı örgütler arasında geçmişe uzanan bir ilişkinin yattığı düşünülüyor. Bu ilişkinin merkezinde yer alan ülke ise İsrail.

Kenya ile Afrika’daki El-Kaide bağlantılı örgütlerin arasındaki ilişkiyi geçmişe taşıyan olay, Entebbe Operasyonu olarak biliniyor. Entebbe Operasyonu, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC) ve Almanya Devrimci Hücreler tarafından 27 Haziran 1976’da Air France uçağının kaçırılması ve Uganda’nın başkenti Kampala yakınlarındaki Entebbe’ye indirilmesiyle başladı.

248 yolcu taşıyan uçağı kaçıran korsanları bizzat karşılayan Uganda’ın lideri Idi Amin, hükümetiyle birlikte eyleme destek verirken, İsrail Güvenlik Güçleri (IDF), çoğunluğunu İsraillilerin oluşturduğu yolcuları kurtarmak için harekete geçti. Kenya, IDF’nin 4 Temmuz 1976’da Entebbe Havalanı’nda düzenlediği operasyona destek verdi.

Diktatör Idi Amin, operasyon hazırlıklarına karşılık, misilleme olarak Uganda’da yaşayan yüzlerce Kenyalının öldürülmesini emretti. Ooerasyonu takip eden bir gün içinde 148 İsrailli olmayan yolcu serbest bırakılırken, 100 İsrailli ve Yahudi yolcu tutsak tutulmaya devam etti.

4 Temmuz gecesi başlayan operasyonda, 4 bin kilometrelik uçuş gerçekleştiren İsrail nakliye uçakları, 100 komandoyu Uganda topraklarına bıraktı. 1.5 saat süren operasyonun ardından, toplam 102 rehine kurtarıldı. Operasyonda hava korsanlarının tümü, üç rehine ve 45 Ugandalı asker öldü.

İsrail özel timinin başında yer alan, mevcut başbakan Başbakan Binyamin Netanyahu’nun kardeşi Tuğgeneral Yonatan Netanyahu operasyonda ölürken, 5 İsrail komandosu da yaralandı.

Entebbe Operasyonu’nu izleyen yıllarda, Kenya ile İsrail’in 1973 Arap-İsrail savaşı’nda bozulan ilişkilerinde düzelme yaşandı. 1989 yılında iki ülke güvenlik anlaşması yaparken, İsrail özel timleri Kenya’da eğitim vermeye başladı. 2005 yılında yaşanan bir terör saldırısı ise güvenlik alanında iki ülkenin bağlarını iyice güçlendirdi.

2002 yılında, Kenya’nın en büyük ikinci şehri ve tatil beldesi Mombassa’da İsraillilere ait bir tesisin bombalanması sonucu 15 kişi hayatını kaybetti. Saldırganlar aynı zamanda bir İsrail yolcu uçağını düşürmeye çalıştı ancak başarılı olamadı. Saldırıyı Filistin Ordusu adında bir örgüt üstlense de, El-Kaide’nin eylemde yer aldığı düşünüldü.

İsrail, 2011 yılında Eş-Şebab’la mücadele konusunda net bir adım atarak, terörle mücadelede Kenya’ya destek vereceklerini açıkladı. Başbakan Binyamin Netanyahu, Kenya Başbakanı Raila Amollo Odinga’nın Tel Aviv ziyaretinde, “Kenya’nın düşmanları İsrail’in düşmanlarıdır” ifadesini kullandı.

Eş-Şebab, Afrika’daki varlığı son yıllarda giderek artan İsrail’e karşı doğrudan tehditte bulunmuştu. Kenya ve Uganda’yle ilişkilerini güçlendiren İsrail, aynı zamanda kıtanın en yeni ülkesi Güney Sudan’la da güçlü bağlar kuruyor. Dahası, geçtiğimiz yıl Sudan’ın başkenti Hartum’da İsrail’in bir silah fabrikasını bombaladığı düşünülüyor.

Westgate AVM’sinde ölenler arasında, İngiliz mimar Ross Langdon ve Türk asıllı sevgilisi Hollanda asıllı Elif Yavuz’un da olduğu öğrenildi. Yavuz’un 2 hafta sonra doğum yapması bekleniyordu.