'Obama ve Ruhani'nin önünde zorlu süreç var'

Amerikalı yetkililer, Obama ile Ruhani'nin görüşememesine karşın, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'nin bu hafta P5+1 ülkeleriyle İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ile görüşecek olmasının başlı başına önemli bir adım olduğuna işaret ediyor.

ABD yönetiminden üst düzey bir yetkili, Cumhurbaşkanı Ruhani idaresindeki yeni İran hükümetinin diplomatik bir müzakerede ilerleme sağlanması için bir fırsat oluşturduğuna inandıklarını dile getirirken, İran hükümetinin bu konuda, daha önceki hükümette görülmedik şekilde bir ciddiyet ortaya koyduğuna dikkati çekti.

Tam da bu nedenle Bakan Kerry'nin bu hafta P5+1 ülkeleriyle birlikte İran Dışişleri Bakanı Zarif ile görüşeceğini ifade eden yetkili, şunları kaydetti:

"İranlılara kamuoyu önünde söylediğimizi özelde de dile getirdik; Başkan Obama'nın İranlı meslektaşıyla görüşmeye açık olduğunu söyledik. Bu, araya aracı koymadan, yetkililer düzeyinde İranlılarla doğrudan iletişim kurularak yapıldı. Resmi bir ikili görüşme ya da herhangi bir türden müzakere niyetimiz olmadı. Bu daha ziyade BM Genel Kurulu sırasında iki liderin birkaç dakika görüşmesi şeklinde olacaktı. Bizim değerlendirmemize göre, Ruhani, batıya karşı daha ılımlı bir dış politika izleme yetkisiyle seçilmiş olsa da, ABD ile İran arasındaki ilişkiler İran içerisinde çok tartışmalı bir konu. Başkan Obama bugünkü konuşmasında iki ülke arasındaki yıllara dayalı güvensizlikten bahsetti. Sanırım İran tarafından bakıldığında, başkan düzeyinde bu noktada bu tür bir görüşme yapmak onlar için çok zordu. Dolayısıyla müzakere kulvarını dışişleri bakanlarımız üzerinden devam ettireceğiz."

-"Dışişleri bakanları düzeyindeki toplantı başlı başına bir değişim aslında"-

Yetkili, selefi Mahmud Ahmedinejad kadar "kışkırtıcı" mesajlar vermediğini belirttiği İran Cumhurbaşkanı Ruhani'den gelen olumlu işaretlere ve uzlaştırıcı sözlere rağmen, bu sözlerin eylemlerle desteklenmesi ve müzakere masasında İran tarafınca farklı bir pozisyon takınılması gerektiğini ifade etti.

ABD olarak her türlü müzakereye açık olduklarını göstermenin kendileri açısından önemli olduğunu ve bu diplomatik süreci ellerinden gelen her şekilde denemek istediklerini anlatan yetkili, "Açık olmak gerekirse, 'ortada yeni bir lider var, bu konu hakkında söyleyeceği bazı yeni şeyler bulunmakta ve onu dinlemek istiyoruz' demek bizce bir büyüklük göstergesi, çünkü İran'ın nükleer programı üzerinde bir anlaşmaya varılması, ABD ve dünyadaki önemli bir ulusal güvenlik endişesini giderecek ve potansiyel anlamda bölgedeki daha geniş kapsamlı gerilimleri azaltacaktır" diye konuştu.

Yetkili, izlenen yolda gerçek bir değişime gitme ve gerçek bir açılım yapma sorumluluğunun İranlıların üzerinde olduğunu belirterek, "Perşembe günü yapılacak dışişleri bakanları düzeyindeki toplantı başlı başına bir değişim aslında. İran dışişleri bakanları herhangi bir bağlamda çok uzun süredir Amerikan dışişleri bakanlarıyla aynı masaya oturmadı" değerlendirmesinde bulundu.

Yetkili, "ABD müzakere etmeye hazır ve İranlılar masaya ciddi şekilde gelmeli. Bunun bu haftadan başlayarak olacağını umuyoruz. Bu konuyu önümüzdeki dönemde test etmeyi sürdüreceğiz" diye konuştu.