Ekonomide kritik eşik aşıldı

Türkiye ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 1.5 küçülerek beklentilerin altında daralırken, bir önceki çeyreğe göre pozitif peformans gösterdi. Ekonomistler yılın ikinci çeyreğinde yüzde 1.8-2 daralma bekliyordu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), verilerine göre takvim ve mevsim etkilerinden arındırılmış GSYH hacim endeksi bir önceki çeyreğe göre yüzde 1.2 arttı. Bunun toparlanma göstergesi olduğunu belirtirken ekonomistler ve iş dünyası temsilcilerine göre en geç yılın son çeyreğinde daralma, büyümeye dönüşecek.

GSYH 1 TRİLYON

Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH tahmini, bu yılın ikinci 3 aylık döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 15 artarak 1 trilyon 24 milyar 226 milyon lira olarak gerçekleşti. GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde bu yılın ikinci çeyreğinde, ihracatın büyümeye katkısı 7.4 puan oldu. Aynı dönemde tarım sektörünün katma değeri ise yüzde 3.4 arttı. Tarımdaki büyüme ilk çeyrekte yüzde 1.3 idi. Verilere sanayide ilk çeyrekte yüzde 3.9 olan daralma ikinci çeyrekte yüzde 2.7’ye geriledi. İnşaat sektöründeki daralma ise ikinci çeyrekte derinleşti.  İlk çeyrekte yüzde 9.3 olan inşaat sektöründeki daralma yüzde 12.7 oldu. Ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetlerinin toplamından oluşan hizmetler sektörünün katma değeri de yüzde 0.3 azalış gösterdi. 

Hanehalkının tüketiminde yılın ilk çeyreğinde yüzde 4.8 olan daralma ikinci çeyrekte yüzde 1.1’lik küçülmeye bıraktı. 

TÜİK REVİZE ETTİ

Devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 3.3 artarken yatırımlar yüzde 22.8 azaldı. İşgücü ödemeleri, 2019 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 21.1, net işletme artığı/karma gelir yüzde 9.9 arttı. TÜİK ilk çeyrek için daha önce yüzde 2.6 olarak açıkladığı daralmayı yüzde 2.4 olarak revize etti. TÜİK 2018’in 2. çeyreğinde yüzde 5.6 olan büyümeyi yüzde 5.6’ya, 3. çeyrekte yüzde 1.8 olan büyümeyi 2.3’e çıkarırken 4. çeyrekteki yüzde 3’lük daralmayı da yüzde 2.8 olarak revize etti. TÜİK ayrıca bir diğer açıklama ile de bağımsız yıllık olarak GSYH’nin 2018 yılında 2.8 arttığını duyurdu.

Ekonomistler: Toparlanma sürüyor

İş Yatırım Menkul Değerler Araştırma Bölüm Yönetmeni Muammer Kömürcüoğlu yılın ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisinin beklentilerden daha az daraldığını belirtti. Mevsimsellikten arındırılmış büyümenin son iki çeyrekte artıya geçtiğini ve toparlanmanın sürdüğüne işaret ettiğini söyleyen Kömürcüoğlu, özel tüketimdeki daralmanın yavaşlamasının büyümedeki toparlanmada etkili olduğunu kaydetti. 

Muammer Kömürcüoğlu “İkinci çeyrek itibariyle dipten çıkışın başladığını düşünüyoruz. Yılın ikinci yarısında büyümenin artıya geçmesini bekliyoruz” dedi. Ekonomist Haluk Bürümcekçi,büyüme trendinin gücüne ilişkin göstergelerin önceki çeyreğe göre artışa işaret ettiğini söyledi. Börümcekçi, baz etkisinin üçüncü çeyrekten itibaren devreye girmesi büyümenin pozitif değerlere dönmesine yardımcı olabileceğini aktardı.