Anayasa Mahkemesi'nden gazetecileri ilgilendiren karar: İptal edildi

Anayasa Mahkemesi, gazetecilerin fazla çalışma ücretlerini zamanında ödemeyen işverenlerin bu ücretleri geçecek her gün için yüzde beş fazlasıyla ödemesini öngören kuralı Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti.

 

MAHKEMENİN DEĞERLENDİRMESİ

 

Anayasa Mahkemesi internet sitesinde yayımlanan mahkeme değerlendirmesinde, "azeteciliğin diğer iş kollarına göre farklı çalışma tarzı ve önemi nedeniyle gazeteciler yönünden farklı bir koruma rejiminin benimsenmesi kanun koyucunun takdirindedir. Toplumu doğru bilgilendirme gibi önemli görevleri bulunan gazetecilerin bu görevi yerine getirirken işverenin etkisinden mümkün olduğu kadar arındırılmaları ve bunun için de ücretlerinin güvence altına alınması gerekmektedir.

 

Bu bağlamda, görevlerini en iyi şekilde yerine getirebilmeleri için gazetecilerin ücret alacaklarının özel düzenlemelerle teminat altına alınmasının anılan amaca ulaşma yönünde elverişli ve gerekli olmadığı söylenemez. Ancak getirilen sınırlamanın orantılı bir tedbir olup olmadığı da değerlendirilmelidir. Kişilerin iktisadi faaliyetlerini etkileyebilecek düzenlemeler açısından orantılılık ilkesi kamu yararı ile kişinin teşebbüs hürriyetinden yararlanabilmesi arasında makul bir denge kurulmasını gerektirmektedir.

 

Çok yüksek meblağlara ulaşabilen yüzde beş fazla ödeme kuralı, işverene aşırı bir külfet getirmektedir. Ülkemizde reel enflasyon ve yasal faiz oranları dikkate alındığında söz konusu kuralın orantılı bir sınırlama öngördüğü söylenemez.

 

Gazetecinin fazla çalışma ücretini korumak ve zamanında ödenmesini sağlamak için kuralla getirilen tedbir işverenin ekonomik varlığını ve geleceğini ağır bir şekilde etkileyebilecektir. Açıklanan nedenlerle kuralla teşebbüs ve çalışma özgürlüğüne getirilen sınırlamanın orantısız olduğu ve bu nedenle kuralın ölçülülük ilkesini ihlal ettiği anlaşılmıştır.

 

Mevzuatımızda 4857 sayılı Kanun’a tabi olarak çalışan işçiler yönünden fazla çalışma ücreti alacaklarının zamanında ödenmemesi durumuna ilişkin olarak en yüksek banka mevduat faizinin uygulanması öngörülmüştür. İtiraz konusu kural ise gazeteciler için fazla çalışma ücreti alacaklarının zamanında ödenmemesi durumunda temerrüt şartı dahi aranmaksızın günlük yüzde beş, yıllık yüzde 1825’e varabilen yüksek oranda fazla ödeme yapılması zorunluluğunu öngörmekte olup bu fazla ödemeye ayrıca yasal faiz uygulanmaktadır.

 

Bu hâliyle kural, basın sektöründe çalışanlar için diğer çalışanlara göre nesnel ve makul bir nedenle de olsa orantısız bir farklı muamelenin getirilmesine yol açmaktadır. Bu itibarla kuralla gazeteciler lehine kabul edilen farklı muamelenin ölçülü olduğu söylenemeyeceğinden kural eşitlik ilkesiyle de bağdaşmamaktadır.

 

Açıklanan nedenlerle kural Anayasa’nın 2., 10., 13. ve 48. maddelerine aykırı bulunarak iptal edilmiştir." ifadelerine yer verildi.