Google doodle ve Foucault sarkacı

Dünyaca ünlü fizikçi Jean Bernard Léon Foucault doğum günü olan 18 Eylül'de Google doodle oldu. Foucault sarkacı ismi verilen icadını dünyada neredeyse bilmeyen yok gibidir. Foucault sarkacı Dünya'nın kendi çevresinde dönmesinin etkisini gösteren bir düzenektir. 18 Eylül 1819 doğumlu Léon Foucault'ın doğum gününde google doodle olmasını sağlayan önemli icatlarından biri de jiroskop aracıdır. İşte Google doodle olan Jean Bernard Léon Foucault.

Evet Foucault yukarıda da belirttiğimiz gibi Fransız bir fizikçidir. 18 Eylül 1819 doğumlu Foucault ışık hızının ilk hassas ölçümlerinden birini gerçekleştirmiş ve Foucault akımları denen elektromanyetik fenomeni de keşfetmiştir. Ay yüzeyindeki Foucault krateri, ismini bu fizikçiden almıştır.

Foucault 10 yaşında babasını kaybetti ve annesi tarafından büyütüldü. En tatnınmış deneyi salınımını saatlerce kendi kendine sürdüren, serbestçe asılı bir sarkaç kullanarak, Dünya'nın dönüşünü kanıtlamasıdır.



FOUCAULT SARKACI NEDİR?

Yere çizilen bir çizgi üstünde salınmaya bırakılan sarkaç, bir süre aynı doğrultuda salınır. Ancak, Dünya'nın dönüşü nedeniyle giderek, salınım düzlemi değişir. “Foucault sarkacı” adı verilen bu aygıt, günümüzde birçok müzede sergilenmektedir. Kuzey yarımkürede sarkacın dönüşü, saat yönündedir.Ekvatorda ise Dünya'nın dönme düzlemi ile sarkacın askı teli aynı düzlemde olduğu için, hiç dönme olmaz. Foucault, sarkacın dönme niceliğini, Dünya'nın açısal hızı ile söz konusu yerin enlemine bağlayan bir yasa da yayınlamıştır. 1852'de Foucault CAYROSKOP'u (jiraskop) yaptı ve özelliklerini açıkladı: Hızla dönen bir tekerlekten oluşan bu aygıt, “dönme eylemsizliği” (eylemsizlik, bir cismin harekete karşı direncidir) adı verilen bir etki nedeniyle, ekseninin yönünü değiştirmeye yönelik girişimlere kuvvetle karşı koyar. Tıpkı sarkaç gibi, jiraskop da, Dünya dönerken, yıldızlara göre dönme açısını korur. Yer'in magnetik kutuplarını gösteren pusula yerine, jiraskoptan yararlanılarak yapılan ve coğrafi kuzey-güneyi gösteren cayropusula. ilk kez 1910'da Alman silahlı kuvvetlerince kullanıldı. Günümüzdeyse, hem yer, hem de uzay çalışmalarında bu aygıttan yararlanılmaktadır.