ASLI GÜR
Kara Yele ve Kütburun ile Kocakarın adlı çocuk kitaplarının yazarı Fedai Çakır. Yıllar önce gazetecilikle tanışan, 1993 yılından bu yana ise çeşitli dergiler yayımlayan Çakır edebiyat çalışmalarına da uzak değil. Türk ve dünya edebiyatı alanında yayınlar yapan Kavis Kitap, Som Kitap ve Kavis Çocuk’un kurucusu olan Çakır kaleme aldığı iki çocuk kitabında da miniklere hayvan sevgisini anlatıyor. Kara Yele adlı eseri çocuk oyununa da uyarlanan Fedai Çakır ile kitaplarını ve hayvan sevgisini konuştuk.
8Neden çocuk edebiyatı alanında yazmak istediniz?
Oğlum Doğuşhan’la aramızda müthiş bir bağ vardır. Onu uyutmak için yanına uzandığımda ona masallar anlatırdım ve bu masallar kendi yazdıklarım olurdu. Hayal dünyamın geniş olduğunu o zamanlar keşfettim. Doğuşhan’ın tepkilerini gözlemleyerek yazdığım masallardan üçünü kaleme aldım. Dolayısıyla çocuklara olan sevgim beni bu alanda yazmaya itti.
Kitaplarınızı yazarken kendi hayatınızla birlikte nelerden ilham alırsınız?
Yazarların kendi hayatlarından ilham almaları, çevrelerini gözlemleyerek yazmalarından daha doğal bir şey düşünemiyorum. Yaşamımdan, çocukluğumdan ilham aldım. Yazarken dikkat ettiğim tek konu, yazılarımın bir bölgenin çocuklarına değil tüm dünya çocuklarına hitap etmesi.
Kara Yele ve Kütburun ile Kocakarın kitaplarınızın ikisi de hayvan hikâyelerinden besleniyor. Bunun özel bir anlamı var mı?
Çıkarsız, karşılıksız size sevgisini sunan tek tür hayvanlar. Çocukluğumda Misket isminde dişi bir kedimiz vardı. Onun her sene düzinelerce yavrusu olurdu; onların büyüyüp hayata atılmasını izleyerek büyüdüm. İstanbul’da yaşayan Karadeniz kökenli aileler genellikle yazları köylerine giderler. Bazıları bizim gibi fındık toplar bazıları ise çay. Ortak noktamız müthiş bir doğa ve hayvanların bol olduğu bir ortama gitmemiz. Çocukken okulların kapanıp köye gideceğim zamanı büyük bir sabırsızlıkla beklerdim. Amcamın çok güzel bir atı vardı. O atla 12-13 yaşlarında bahçeden fındık taşımayı öğrenmiştim. O patika yollarda atla eve giderek yükü indirip tekrar bahçeye dönerken atla ilgili hayal dünyamda oyunlar kurardım.
Çocuklar hayvandan korkuyor
Kitaplarınızda hayvan sevgisini esas alıyorsunuz. Başka nasıl mesajlar vermeyi amaç ediniyorsunuz?
Hayvan sevgisi, doğa sevgisi, dostluk ve arkadaşlık ön planda. Doğa ve hayvanlar da çocukların dünyasına inmenin en güzel yolu. Büyük şehirde yaşayan çocukların doğa sevgisini bilmediklerini üzülerek gözlemliyorum. Hayvan sevgisine gelince daha da vahim. Hayvanların dünyasını evdeki kedi, köpek ya da belgesellerde izlediklerinden ibaret sanıyorlar. Sokakta gördüğü hayvanlara kötü davranan yetişkinlerle, hayvanlardan kaçan, korkan çocuklarla dolu şehirler. Kitaplarımda hayvanların ne muhteşem yaratıklar olduğunu, çocukların sol yanlarında hissetmelerini istiyorum. Doğanın hepimize lazım olduğunu, yaşam alanlarını kirletmeden yaşamamız gerektiğini anlatmaya çalışıyorum.
Kitaplarınızdaki renkli görseller de dikkat çekiyor. Kitap sayfalarının renkliliği sizin için önemli mi?
Çok önemli. Kar Yele ve Kütburun ile Kocakarın’ı Kanadalı ressam Alanna Marohnic resimledi. Bu iki kitap, Alanna’nın bu alandaki ilk çizimleri oldu. Bu tarzda yazdığım toplam sekiz kitap var. Önümüzdeki günlerde “Cüce Cin” serisi çıkacak. Şu an resimlemeleri yapılan bu kitapların en kısa zamanda çocuklarla buluşmasını hedefliyorum. Çizimler ne kadar renkli ve çocukların iç dünyasına hitap ederse çocuk kitabı tekrar tekrar okur. O resimlere bakarak annesine babasına hikâyeyi hayal dünyasından kendinden bir şeyler katarak anlatır. Bu da çocuğun gelişimine önemli katkılar sağlar.
Çocuk edebiyatı yetişkin kitaplarının önünde
Türkiye’de çocuk edebiyatı açısından sizce neler yapılmalı?
Çocuk edebiyatı satış rakamlarına bakıldığında yetişkin edebiyatında çıkan kitapların çok önünde. Çok kaliteli çocuk edebiyatı yayını yapan yayınevleri var. Çocuk kitaplarının tüm dünyada olduğu gibi ilk pazarı okullar. Okul yönetimlerinin yazar ve yayınevlerini okullardan uzaklaştırmak için çabalarını üzülerek görüyorum. Okul müdürleri bir etkinlik yapmaya korkuyor. Bunun temelinde öğretmenlerimizin de yeterince kitap okumamaları gelmekte. Ülkemizde iyi çocuk kitapları çizebilen ressam, illüstratör az. Bu konuda üniversitelerin içinde çocuk kitapları resimleme için ayrı dersler yapılmalı. Bu derslere çocuk edebiyatı yazarları, editörler de dahil edilip çocuk kitaplarının nasıl çizilmesi gerektiği ressam adaylarına anlatılmalı.