Mrs. Dalloway’in bir günü

İngiliz edebiyatının en önemli isimlerinden Virginia Woolf’un kaleme aldığı Mrs. Dalloway ilk olarak 1925 yılında yayınlanır. Birinci Dünya Savaşı’nın yarattığı yıkımın, karakterlerin ruh hallerine ilmek ilmek işlendiği roman, bugün klasik olarak değerlendirilmekle birlikte yayınlandığı dönemde üslubuyla yalnızca İngiliz edebiyatında değil dünya edebiyatında da büyük etki yaratmıştır. 

Mrs. Dalloway, 1923 yılının sıcak bir haziran gününde geçer. O akşam evinde vereceği partinin hazırlıkları için Londra sokaklarına çıkan Clarissa Dalloway’in peşinde dolu dolu bir gün geçirir okuyucu. Kitabın önemi de tam da burada ortaya çıkar aslında. Zira Mrs. Dalloway’in yolunun kesiştiği her karakterle hikâye büyür, geçmişi ve o günü içine alan muazzam bir kurguya dönüşür. 

BİR BAŞYAPIT

Mrs. Dalloway’in karşılaşmadığı ancak olay akışına büyük katkı sunan diğer kahraman, Birinci Dünya Savaşı’nın etkilerini tüm ağırlığıyla taşıyan eski asker Septimus Warren Smith’dir. Savaş bunalımı yaşayan bu talihsiz adamın yaşam ve ölüm arasındaki gelgitleri kitabın da ana temasını oluşturur. Virginia Woolf bu çatışmayı şöyle anlatır: “Ölüm, başkaldırıydı. Ölüm, iletişim kurma çabasıydı; insanların gizemli bir biçimde onlardan kaçan bir merkeze ulaşmanın olanaksızlığını duyumsamalarıydı; yakınlaşmak uzaklaştırıyordu; mutluluğun sarhoşluğu geçiciydi; insan yalnızdı. Ölümde bir kucaklaşma vardı.”

Mrs. Dalloway’in günümüze dek süren etkisinin sebebi yalnızca kitabın kusursuz kurgusu değildir. Virginia Woolf’un kullandığı bilinç akışı yöntemi okuyucuya kitabın bir parçası olma imkânı verir adeta; karakterlerin zihninde bir yolculuğa çıkarız. Ayrıca Woolf’un zaman kavramına yaklaşımı da dönemine göre oldukça yenilikçidir. Zira kurgu çizgisel bir zaman akışını benimsemez. Hem bir karakteri anlayabilmek için onun zihninde karışan geçmiş ve gelecek algısına tanıklık etmekten daha etkileyici bir yol var mıdır? 

 Artemis Yayınları klasikler serisinin bir parçası olan Mrs. Dalloway, ardında ölümsüz eserler bırakan Virginia Woolf’un başyapıtı kabul edilir.