Usta'ya vefa

Aylin Şengün Taşçı geleneği mukaddes emanet gibi giyinmiş, fakat geçmişte değil bugünün gerçeğinde yaşayan bir ses sanatçısı. Bunun yanında siyaset bilimi dalında akademisyen… Gazetecilik, radyo-tv programcılığı meselelerine girmiyorum bile. Upuzun meseleler… Ses sanatçısı diyorum bugün sadece, çünkü son albümünü ve bu albümünde şarkılarını okuduğu hocası Alaeddin Yavaşça’yı konuşalım istiyorum… Ama önce Aylin Şengün’ü kendi ağzından kısaca tanıyalım.

“Ankara’da doğmuşum, memur bir baba ile ev hanımı annenin çocuğu olarak. İki sene Adana. Sonraki iki senede de Diyarbakır macerası. Kendimi bilmeye başladığım fasıl Diyarbakır kısmıdır. Hani Vizontele filmindeki sahneler gibi, damlarda uyuyup, sokaklarda çocuklarla bez parçaları için kavga edilerek geçirilen bir çocukluk. İlkokula ikinci sınıftan giriş ve o yılın bitiminde yine tayin, bu kez adres İstanbul. İlk yıllar şive yüzünden zorlanılan bir okul dönemi. Annem İstanbul şartlarında istediği özellikte şekillendirebilmek için her türlü sosyal faaliyete bizi sokmaya çalıştı. O yıllarda folklor kurslarına devam ederken, TRT’nin çocuk korosunun kurulduğu haberi geldi. Anneme ‘senin kızının sesi iyi görünüyor’ dediler. Başvuran 2000 çocuktan 60’ı seçildi. Onlardan biri de bendim…”

Albümler basılı değil dijital olarak sosyal medya mecralarından paylaşılıyor. Müzik bir sanat dalı, evet ama bir ticari meta. Sanatçıyı zorlayan bir şey mi bu? 

Sanatçıyı asıl zorlayanın bu olduğunu düşünmüyorum ben. Ne kadar çok mecra olursa o kadar insana ulaşmış oluyorsunuz. Ama işin maddi boyutu başından beri sanatçıyı zorlayan bir şey oldu. Eskiden yapımcılar varmış, plak şirketleri. Sanatçı keşfediyor, dünyanın parasını döküyor ve ona güzel güzel albümler yapıyor. Artık böyle bir dünya yok. Albüm yapacağım, benim sesim çok güzel dediğinizde, “İyi, şu kadar para ver, biz senin yerine yapalım” diyor insanlar. Ben bu konuda şanslıydım. Hep bir takım firmalarla konuştuğumda memnuniyetle deyip, ilk albümdeki şarkının da başarısıyla herhalde, albümlerimi hiç kırmadan bu işi yaptılar. Beni zorlayan bir şey yok bu anlamda. Ama son dönemlerin sıkıntısı şu ki, bir hevesle CD çıkarıyorsunuz, fakat bunu satın alacak insan yok. Müzik marketlere gidiyorsunuz, iyice küçültmüşler standları. Popüler müziği ön plana koyuyorlar. Bizim gibi spesifik müzik yapanların albümünü bin nazla alıp küçük alanlara hapsediyorlar veya satmıyorlar. Dolayısıyla dijital üzerinden ilerlemeye çalışmak ortaya çıkıyor. Ama o da kolay değil. Ya birtakım reklamlar vereceksiniz. Veya kitleniz çok büyük olacak. Çok şükür ben şanslıyım. Türk müziği sanatçısı olarak yüksek sayıda insana ulaşıyorum. Ama buna ulaşamayanların sıkıntıda olduğunu düşünüyorum. Buna devletin veya bu işle ilgilenen sivil toplum örgütlerinin bir şekilde çözüm bulması gerekiyor. Ürünlerin insanlara ulaşmasının bir yolu olmalı. Daha doğrusu bu dijital platformsa onun da daha sağlıklı olması gerekiyor. Bu çerçevede “long-play”lerin yeniden gündeme gelmesi çok iyi oldu. insanlar nostaljik duygularını tatmin etmek için birer pikap edinmeye başladılar. Kimi benim gibi çok eski bir pikabı bulup alıyor, kimi de yeni basılanları alarak onda dinliyor. Meğer ne büyük bir zevkmiş evinizde plağı pikaba koyup çıtır çıtır bir sesten sanki yanınızda bir şey çalınıp söyleniyormuş gibi dinlemek... CD dinlemekten çok farklıymış. Ben bunu yeni keşfettim. O grubun içinde kendi icralarımın da yer alması çok heyecan verici. 

“Kendi müziğimiz, özümüz” dediğimiz bir türde müzik yapıyorsunuz. Ama müzik marketin “alternatif müzik” köşesinde yer buluyor bu albümler. 

Bazı durumlarda evet… Çok tuhaf bir şey bu aslında. 

Nasıl hissediyorsunuz, ne düşünüyorsunuz? 

Çok acıklı bir şey bu. Şunu bir kere kabul etmek lazım. Dünyanın hangi ülkesine giderseniz gidin, klasik müziğin dinleyicisi sınırlıdır. Türkiye’de de bu geçerli. Bu iş satılacak bir ürüne dönüştüğü zaman, insanlara sunma aşamasındaki tercihi ne yazık ki toplum değil, satışı yapan kişiler ve sektör belirliyor. Ya “Halk böyle istiyor” diye halk yerine karar veriliyor. Ya da bunun benim anlayamadığım başka bir ticari açıklaması var. Bilmiyorum, keşke bilebilsem. 

Bu yetenek ve emekle başka bir türde çalışsaydım, daha farklı olurdu diye düşündünüz mü hiç?

Bir zamanlar, bana henüz koroya girmeden önce, seni devlet opera ve balesine alalım diye bir teklifle gelmişlerdi. O zaman Türk müziği ile tanışmış olduğum için istememişim. Ara ara düşünüyordum ne fark ederdi diye. Bugünkü şartlara bakınca önemli bir değişiklik olacağını sanmıyorum. Batı müzikçi arkadaşlara bakınca, onların da benzeri şikâyetleri olduğunu görüyorum. Kültürel yozlaşma Türkiye’de toplumun genel bir problemi. Eğer piyasadaki insanlara daha çok hitap eden, daha akılda kalıcı, çabuk tüketilen müzikleri yapmıyorsanız, kalite ile ilgili bir duruşunuz varsa, size ulaşan insan sayısı çok olmuyor. Ama olanların her biri de bin kişiye bedel oluyor bence. 

“Vefa diye verdik adını. 16 eseri de bu vesileyle bir kere daha gündeme getirmiş olduk. Yeter mi? Bence yetmez. Gönül ister ki herkes Yavaşça adını bir kez daha hatırlasın veyahut öğrensin.”

‘YOLUM YAVAŞÇA’DAN ALDIĞIM AFERİN İLE AÇILDI’