Çoklu baro teklifinin ayrıntıları ortaya çıktı

Teklif, belirli şartların gerçekleşmesi durumunda aynı ilde birden fazla baro kurulabilmesine imkan tanıyor. Aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde baroya yazılma talebi herhangi bir baroya yapılabilecek.

Aynı ilde birden fazla baro varsa avukatlık stajının ikinci altı aylık kısmı, staj yapılan baroya kayıtlı bir avukatın yanında gerçekleştirilebilecek.

Avukatlar, o ildeki herhangi bir baroya staj başvurusunda bulunabilecek.

Staj başvurusunda ibraz edilmesi gereken tanıtma kağıdı, staj yapılan baroya kayıtlı iki avukat tarafından düzenlenecek.

Aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde bir avukatın geçici olarak görevlendirilmesine ilişkin işlemler, kayıtlı olunan baro tarafından yerine getirilecek.

Bir avukatın ölümü, meslekten veya işten çıkarılması, işten yasaklanması, geçici olarak iş yapamaz duruma gelmesi hallerinde, avukatın kayıtlı olduğu baro başkanı, ilgililerin yazılı istemi üzerine veya iş sahiplerinin yazılı muvafakatini almak şartıyla, işleri geçici olarak takip etmek ve yürütmek için kendi barosuna kayıtlı bir avukatı görevlendirecek, dosyaları kendisine devir ve teslim edecek.

- Aynı baroya kayıt şartı aranmayacak

Aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde aynı büroda birlikte çalışma ve avukatlık ortaklığı kurma için aynı baroya kayıtlı olma şartı aranmayacak. Teklifle "avukatlık ortaklığı", aynı ilde kurulu barolardan herhangi birine kayıtlı birden çok avukatın bu kanuna göre mesleklerini yürütmek için oluşturdukları tüzel kişilik olarak tanımlanacak.

Avukatlar, Türkiye Barolar Birliği tarafından şekli belirlenen cübbeyle mahkemelere çıkacak. Avukatlara kılık ve kıyafetle ilgili başkaca bir zorunluluk getirilemeyecek.

Aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde adalet dairelerinde barolara ayrılacak yer, Türkiye Barolar Birliğine tahsis edilecek. Birlik bu yeri, kayıtlı avukat sayısını dikkate alarak, barolara tahsis edecek.

Avukat yazıhaneleri ve konutları ancak mahkeme kararıyla ve kararda belirtilen olayla ilgili olarak Cumhuriyet savcısı denetiminde ve kayıtlı olunan baro temsilcisinin katılımı ile aranabilecek.

- Avukat, kayıtlı olduğu baroya bilgi verecek

Teklifle, denetleme ve şikayetle ilgili meselelerde avukatın bilgi vermek zorunda olduğu baro, kayıtlı olunan baro olarak netleştirilecek.

Denetleme ve şikayetle ilgili meselelerde avukat, meslek sırrını saklama yükümlülüğüne aykırı düşmedikçe, kayıtlı olduğu baro başkanına veya yönetim kuruluna, bunlar tarafından görevlendirilen üyelerden birine bilgi vermek ve istek üzerine dosyaları göndermek, dinlenmek üzere çağırıldığı hallerde baro başkanı, yönetim kurulu veya bu kurul üyelerinden birinin davetine uymak zorunda olacak.

Yazılı zorunluğa uymayan avukat hakkında, kayıtlı olduğu baro yönetim kurulu, on bin liradan yüz bin liraya kadar para cezası verebilecek. Bu para cezasına, tebliğinden itibaren 15 gün içinde, kararı veren baronun disiplin kuruluna itiraz edilebilecek.

Mesleğe yeni başlayan avukatların baro keseneği, beş yıl süreyle yarı oranında alınacak.

Bir ilde birden fazla baronun bulunması halinde avukat o ilde bulunan herhangi bir baronun levhasına kayıt olacak.

Beş binden fazla avukat bulunan illerde asgari iki bin avukatla bir baro kurulabilecek.

Kuruluş müracaatında, kuruluş talebini içeren dilekçe ile iki bin avukatın imzasının ve bu avukatların belirlediği dört kişilik kurucular kurulunun isimlerinin yer aldığı liste Türkiye Barolar Birliğine (TBB) verilecek. Birlik, kuruluş işlemlerini yerine getirmek üzere kurucular kurulunu görevlendirecek. Kurucular kurulu en geç altı ay içinde yeni baronun kuruluşunu tamamlayacak ve TBB'ye bildirecek.

Avukat sayısının iki binin altına düşmesi halinde TBB, barodan asgari avukat sayısının altı ay içinde sağlanmasını yazılı olarak isteyecek. Verilen süre içinde eksiklik giderilemezse TBB, baronun tüzel kişiliğine son verecek ve son verme kararı TBB'nin resmi internet sitesinde ilan edilecek.

Tüzel kişiliği sona eren baroya kayıtlı avukatlar ve stajyerler ilan tarihinden itibaren 15 gün içinde o ilde bir baro varsa o baroya, birden fazla baro varsa diledikleri baroya kaydolacak ve bunların devam eden iş ve işlemleri kaydoldukları baro tarafından yürütülecek. Tüzel kişiliği sona eren baronun tasfiye işlemleri son yönetim kurulu tarafından Birliğin denetim ve gözetiminde yapılacak ve kalan mal varlığı TBB'ye geçecek.

Aynı ilde yeni bir baronun kurulması halinde TBB, tüzel kişilik kazanma tarihini esas almak ve birden başlamak suretiyle baroları o ilin adıyla numaralandıracak.

Teklifle, tüm il barolarının genel kurullarının, baroların kuruluş tarihine bakılmaksızın, belirli bir düzen içinde ve aynı tarihlerde yapılması amaçlanıyor. Buna göre, tüm baro genel kurulları son rakamı çift olan yıllarda olmak şartıyla iki yılda bir ekim ayının ilk haftası içinde yapılacak.

Seçim döneminin bitmesinden önce ayrılan baro başkanının yerine baro yönetim kurulu tarafından, kendi üyeleri arasından, kalan süreyi tamamlamak üzere baro başkanı seçilecek.

Her baro, baro başkanı dahil en az dört delegeyle ve beş bin üyesi olan barolar bakımından ayrıca her beş bin üye için ilave bir delegeyle TBB Genel Kurulunda temsil edilecek.

- Adli yardım bürosu baroların eşit temsili esas alınarak oluşturulacak

TBB Genel Kurulu baro seçimlerinin yapıldığı yılın aralık ayında, Ankara'da olağan toplantısını yapacak. TBB Yönetim Kurulu doğrudan veya en az 25 baronun yönetim kurullarının yazılı istemi üzerine, Genel Kurulu olağanüstü toplantıya çağıracak ancak olağanüstü toplantıda seçim yapılamayacak.

Birden fazla baronun bulunduğu illerde adli yardım bürosu, baroların eşit olarak temsili esas alınarak oluşturulacak. Büroda görevlendirme, o ildeki avukatlar arasında eşitlik gözetilerek yapılacak. Adli yardım bürosunun oluşturulmasına ve adli yardım hizmetinin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar TBB Yönetim Kurulunca hazırlanan ve Adalet Bakanlığınca onaylanan yönetmelikte gösterilecek.

Aynı ilde birden fazla baronun bulunması halinde kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde görevli olan ancak baroya kaydını yaptırmak istemeyen avukat, durumu hakkında, o ildeki herhangi bir baroya bilgi verebilecek.

Görev sürelerine bakılmaksızın tüm barolarda baro başkanlığı, yönetim, disiplin ve denetleme kurulu üyelikleri ile TBB delege seçimleri 2020 yılı Ekim ayının ilk haftasında; TBB Başkanlığı, yönetim, disiplin ve denetleme kurulu üyelikleri seçimleri ise 2020 yılı Aralık ayı içinde yapılacak.

Birden fazla baro kurulan illerde koruma kurullarına temsilci, hal hakem heyetleri ile il ve ilçe tüketici hakem heyetlerine üye görevlendirilmesi, baroların eşit ve dönüşümlü temsili esas alınarak yapılacak. Bu görevlendirmelere ilişkin esaslar TBB tarafından hazırlanan yönetmelikle belirlenecek.

Muhalefetin düzenlemeye ilişkin eleştirilerinin hatırlatılmasının ardından, "Çoklu baro sisteminde muhalefetin dile getirdiği gibi AK Parti'li ya da CHP'li barolar gibi bazı durumlar söz konusu olabilir mi?" sorusu üzerine Özkan, dünden bugüne Türkiye'deki demokratikleşme çalışmalarıyla ilgili yaptıkları her reformun, bu tür siyasallaşma tartışmalarını gündeme getirdiğini söyledi.

Özkan, "Hakimlerin, avukatların tavrı, ne yaşam tarzına ne inanç tercihine ne de üye oldukları avukatlık barosuna göre değişmelidir. Türkiye bunları aşmalıdır. Bunları geçmişte önümüze tez olarak getirenler yapılan reformlar karşısında haklı ve doğru noktada olmadıklarını görmüştür. Bu noktada da Türkiye, mesleğe odaklanmış, hukukun ve hukukçu kalitesini artırmaya dönük yeni barolarla, olması gerektiği gibi, Anayasa ve yasalarda yer alan usul ve esaslarla çalışan, daha etkin faaliyet gösteren barolarla kavuşmuş olacak." diye konuştu.

"Bu kadar baro başkanı karşı çıkarken neden bu düzenlemeye ihtiyaç duyuldu?" sorusu üzerine ise Özkan, şunları kaydetti:

"Burası milli iradenin tecelligahı TBMM'dir. Burada yapılacak bir yasal düzenlemeyle ilgili elbette bütün konunun tarafları görüşlerini sunar. Barolar, hukuk STK'leri, avukatlar, vatandaşlarımız, herkesin görüşü toparlanır ve en nihayetinde karar verilir. 130 binden fazla avukatın bulunduğu Türkiye'de acaba yürüyen barolar, kaç kişi geldi? Belki de 130 kişilerdi. Biz de onları izledik. Elbette onların yaptığı bu faaliyetleri ifade özgürlüğü, toplantı ve gösteri yürüyüşü özgürlüğü konusunda bir hak olarak bu taleplerini kamuoyuyla paylaşacaklar. Ancak biz, TBMM'de Türkiye Barolar Birliği temsilcileri, yönetimi ve barolardan 30 kişilik ekibi dinledik. Onların bu ziyaretlerinde yaptıkları öneri, teklif ve değerlendirmeler bağlamında bu paketin zenginleşmesi de söz konusu oldu. Elbette ifade özgürlüğü, düşünce özgürlüğü, toplantı ve gösteri yürüyüşü özgürlüğü olacak ancak bunların tamamı toparlandıktan sonra bizler parlamentoda da milli iradenin temsilcileri olarak, tüm siyasi parti grupları olarak milletten aldığımız yetkiyle bu noktada kararı vereceğiz. Bu karar da milletimiz adına, 83 milyonun menfaatine hukuk camiasının kalitesinin artırılmasına ve avukatların sorunlarının çözümüne inşallah katkı sağlayacaktır."

- Barolar Birliği yönetiminin seçilmesi

Özkan, bir başka soru üzerine, barolar birliği seçimlerinin, çift yıllarda baroların seçiminin ardından tek yıllarda 4 yılda bir olmak şartıyla mayıs ayında yapıldığını hatırlatarak, buna şimdi bir düzen getireceklerini söyledi.

Tek yılda ve çift yıllarda baroların genel kurullarının yapılmasının bazı handikaplara neden olduğunu ifade eden Özkan, seçimlerin bir şekilde manipüle edilmemesi hem de demokratik bir temsilin sağlanması noktasında çift yılların ekim ayında baroların genel kurulunu yapacağını ve aralık ayında ise seçim yapan baroların gönderdiği delegelerle Türkiye Barolar Birliği yönetiminin belirleneceğini söyledi.

- "Siyasi parti gruplarını da ziyaret ettik"

AK Parti Grup Başkanvekili Özkan, "Komisyon aşamasında muhalefetin önerileri olursa dikkate alır mısınız?" sorusu üzerine, "Bugüne kadar ne kadar tartışmalı yasa olursa olsun, parlamentoya geldikten sonra komisyonlarda ve Genel Kurulda değişik siyasi partilerle müzakere etmek suretiyle pek çok kez değişikliğe uğrayabiliyor." dedi.

Kendilerinin, demokratik katılım kapsamında değişik siyasi parti gruplarını da ziyaret ettiklerini, onların görüşlerini de alarak not ettiklerini dile getiren Özkan, paketin bu kapsamda zenginleşmesini sağladıklarını belirtti.

Baroların kuruluşu, Türkiye Barolar Birliği delegasyonu, CMK, adli yardım, çocuk hakları, il hakem heyetleri ile avukatlar ve baroların temsiliyle ilgili düzenlemeleri, muhalefetin görüşlerini de alarak gözden geçirdiklerini, tetkikleri yaptıklarını aktaran Özkan, katkı sağlayacak görüş, düşünce ve önerilere her zaman açık olduklarını vurguladı.

Özkan, teklifin görüşmeleri için Meclis takviminin yeterli olup olmayacağına ilişkin soruya ise "Meclis çalışmalarına İçtüzük çerçevesinde ara vermeden önce yalnızca Avukatlık Kanunu'na ilişkin teklifi değil, diğer teklifleri de görüşerek tamamlamayı planlıyoruz." karşılığını verdi.

- Avukatlara kıyafet özgürlüğü

Avukatların kılık ve kıyafeti konusundaki düzenlemenin detayının sorulması üzerine Özkan, Avukatlık Kanunu'nun 49. maddesinin cübbe zorunluluğu getirdiğine işaret etti.

Bu noktada daha önce Barolar Birliğinin ve baroların hazırladığı bazı yönetmelikler olduğunu hatırlatan Özkan, şöyle devam etti:

"Bu yönetmelikler kapsamında geçmişte maalesef avukatlar eteği, başörtüsü, yaşam tarzı, tercihi nedeniyle bazen hakimlerin, savcıların bazen de baroların lincine tabi tutuluyordu. Bunun mağduru özellikle kadın avukatlar oluyordu. Biz de dünyada evrensel anlamda var olan düzenleme neyse, demokratik anlamda bize katkı sağlayacak neyse insan hak ve özgürlükleri, mesleki haklar neyi gerektiriyorsa bunu yapalım dedik. Cübbeyi giydiği zaman cübbenin altında ne var ne yok, ne giymiş bu kimi ilgilendirir? Kimseyi. Bunun için cübbe giyme zorunluluğu baki kalmak üzere avukatların kılık kıyafetleriyle ekstra farklı, yaşam tarzını, düşüncesini, dünya görüşünü, inancını tehdit eder tarzda buna benzer tehditler, baskılar artık olmasın anlayışıyla düzenleme yapıyoruz. Bunun dışında bir kıyafet zorunluğu getirmiyoruz. Bunları engelliyoruz."

- "CMK avukatlığıyla ilgili hiç kimse endişe etmesin"

Özkan, CMK avukatlığıyla ilgili soruyu yanıtlarken, CMK atamaları, görevlendirmelerinin bölge bölge yapıldığını, her bölgenin oradaki temsilcisini seçimle getirdiğini hatırlattı. Özkan, "CMK atamalarıyla ilgili bir sorun yoktur. Bunun altını çizelim. Objektif kriterlere göre CMK atamasında görevlendirme talep eden bütün avukatlara belirli bir tertip ve düzen içinde, belirli sıraya göre atamalar yapılmaktadır. Özellikle büyükşehirlerde farklı baroların kurulacak olması CMK atamalarında bir farklılığa neden olmayacak." diye konuştu.

Cahit Özkan, "AK Parti barosu, CHP barosu, yeşiller barosu gibi eleştiriler var. Bunun yargı sistemini zedeleyeceği söyleniyor. Siz böyle bir kaygı taşımıyor musunuz?" sorusu üzerine, kimsenin, bazı gerçekleri bilmiyormuş gibi hareket etmemesi gerektiğini belirtti.

Özkan, şöyle devam etti:

"Acaba bugün İstanbul, Ankara ve İzmir baroları başta olmak üzere baro başkanları siyaset yaparken onların bu siyasi tavırları yargıyla ilgili münasebetlerinde bir olumsuzluğa neden olmuyor mu? Bu yeni barolar olacaksa bunlarda da oluyor olması lazım. Çünkü netice itibarıyla siyasi tavrı net olan ve özellikle bahsi geçen baroların inanç özgürlüğünden medeniyet değerlerimize ve özellikle farklı tartışmalı konularda Türkiye'nin maalesef doğrudan ve sadece siyasetinin gündemine giren konularda görüş beyan ediyor olmaları açıkçası bence yargı-baro ilişkisini en çok zedeleyen hadiselerdir."

Özkan, 2 bin avukatın, bir araya gelmek suretiyle baro kurabileceğine dikkati çekerek, "Bu ne demek? Türkiye'de an itibarıyla 72 barodan büyük bir baro olacak. Soruyorum, 2 bin kişi acaba siyaset için mi gelir yoksa mesleki bir kaygıyla mı gelir? İstanbul, Ankara ve İzmir barolarında yüzde 40-45 oranında avukatlar sandığa dahi gitmiyorsa, baroyla ilişkileri yalnızca faaliyet belgesi almak, disiplin soruşturması muhatabı olmak ve yargılanmak... Bunun dışında da hiçbir amaç için barolara gitmiyorsa acaba bir avukat için baro ne anlama gelmektedir?" diye konuştu.

- Yeni avukatların eğitimi

Yeni kurulacak baroların, özellikle stajın ilk gününden itibaren genç avukatlarla, stajyerlerle, onların eğitimiyle ilgileneceğini, onların gerekli donanıma sahip olarak mesleğe kabulünü sağlayacaklarını vurgulayan Özkan, şunları söyledi:

"50 yıl önce avukat olan bir meslektaşımız bugünden katbekat fazla daha kaliteli staj geçirebiliyordu ancak bugün öyle değil. Bugün neredeyse ayda bazı illerde 200-300 tane yeni avukat mesleğe giriyor. 200 avukatın, genç stajyerin aylık olarak eğitimini nasıl bir baro yapabilir?

50 bin nüfuslu bir şehri düşünün. Oranın belediye başkanı dahi 50 bin vatandaşın oturduğu şehri tanımayabilir. Şimdi baroda pek çok görevlerle donatılmış ve doğrudan mesleki anlamda faaliyetleri yapmak üzere görevleri olan ve her bir avukatın gündelik hayatına etkisi olacak barolar, bunu ne kadar yerine getirebilir? 50 bin üye, bir baro yönetimi ve baronun teşkilatıyla, stajyer, avukat, meslek içi eğitim, hukuk kalitesi ve hukuk disiplini noktasında çalışma yürütemedikleri bir vakıadır."

Hukuk camiasının, bu noktada bir reform yapılması gereği ve zorunluluğunu ifade ettiğini dile getiren Özkan, "Ancak 'Yapılması gerekir.' konusunda herkes mutabıkken nasıl bir düzenleme yapılması konusunda farklı görüşler var. Biz de bu görüşlerin hepsini masaya yatırdık, değerlendirdik ve bu kanun teklifini hazırladık. İnşallah dünya ölçeğinde yaptığımız analizler, mukayeseli hukukta yaptığımız değerlendirmeler çerçevesinde hukuk camiamızın ihtiyaç duyduğu bütün gerekleri karşılayacağına yürekten inanıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.