Günümüz cerrahisinde kanser erken saptandığında cerrahi ve onkolojik tedavilerle kürle sonuçlanmakta hastalar bu zorlu süreci atlatmaktadır. Fakat ileri evre kanserler halen sorun olmaya devam etmektedir. Bu hastalar tekrarlayan cerrahi girişimlere,sayısız kür kemoterapi ve radyoterapi uygulamalarına bu işlemlere bağlı onlarca yan etkilere bağlı kalmakta,hayat kaliteleri , ve genel sağkalımı ciddi oranda bozulmaktadır.İleri evre kanser tedavileri son 2 dekadda ciddi oranda gelişim göstermiş gerek cerrahi alanında modern teknolojik yöntemler gereksede tibbi onkolojideki onkolojik ajanların gelişimiyle artmış,eskiden bir şey yapılamaz denilen hasta gruplarında gerek yaşam kalitesinde gereksede sağkalımda ciddi artışlar olmuştur.Artık bu hasta grubunun daha uzun ve kaliteli bir yaşam sürdükleri ispatlanmıştır.
CERRAHİ ONKOLOJİ NEDİR?
Kanser cerrahisiyle profesyonel olarak uğraşan bilim dalı olarak tanımlanmakta ve cerrahinin bu alanıyla ilgilenerek ,yeterli deneyimi kazanmış uzman cerrahlara cerrahi onkolog denir. Ülkemizdede bu konuda dünyadaki gelişmlere paralel olarak Sağlık Bakanlığı Türkiye Onkoloji hizmetleri yeniden yapılanma programında (2010-2023) AB ülkelerinde tıpta yan dalların artırılması konusunda geri dönüş yaşanmakta olduğu ve Cerrahi onkoloji yan dal uzmanlıklarının tanımlanmasının artık zorunlu hale geldiği vurgulanmıştır.
CERRAHİ ONKOLOG NEYLE UĞRAŞIR?
Kanserli hasta tedavisi bir ekip işidir. Bu ekipte hasta , hasta yakınları , ve sağlık çalışanları yer alır. Bu ekipteki herhangi bir kırılganlık tedavi sürecinde başarısızlığa yol açar.Bu hastalığı yenme bu ekibin ortak başarabileceği bir durumdur.Günümüzde artık kişiye bağlı başarıdan ziyade takım çalışmasının başarısı gösterilmiştir.
Kanser hastalığının her türlü evresinde kanser hastalığıyla ilgili diğer birimler olan tibbi onkoloji, radyasyon onkolojisi, nükleer tıp, algoloji birimi, palyatif ve evde destek birimleri multidisipliner yapılan her hastanın bireysel olarak değerlendirildiği toplantılarda alınan ortak kararlar dahilinde bu hastaların 7/24 bakımını organize etmek, tüm kanserler ve özellikle ileri evre kanserler için güncel tanı ve tedavi yöntemlerinden özellikle cerrahi tedavilerini güncel gelişmeler dahilinde uygular. Bu şekilde hastaların sağ kalımına fayda sağlayarak, yapılan cerrahi işlem sonrası uygun takip ve tedavisini planlar.
İLERİ EVRE VE TEKRARLAYAN KANSER CERRAHİSİ NEDEN ZORDUR?
Daha önce geçirilmiş cerrahiye bağlı yapışıklar,organ rezeksiyonları, tekrarlayan kanserli alana giriş ve rezeksiyon sınırlılığı, kemoterapötik ilaçlara direnç gelişimi tedaviye yanıtsızlık, alınan radyoterapiler, hastanın kilo kaybı, direnç düşüklülüğü, beslenme yetersizliği, hastanın psikolojik olarak depressif olması ,bu alanda hasta ve yakınlarının ulaşabilecekleri sağlık çalışanlarının yetersizliği gibi nedenlerle tedavi diğer hastalıklara nazaran daha zordur. Bir diğer konu ise bu alanda spesifikleşmiş deneyimli sağlık personelinin eksikliği, sağlık kuruluşlarının bu alanda organize ve hızlı olamaması, yüksek teknololojik cihaz ve sistemlerin devlet geri ödemesinde bazı sıkıntıların olması , bu alanda çalışacak yardımcı sağlık personelin eksikliği ve de hastalığın ve yönetiminin zorluğudur.
BU KARMAŞIK İŞLEM HANGİ SAĞLIK KURULUŞLARINDA YAPILABİLMEKTEDİR?
Yeterli özveriyi göstererek eğitimi ve deneyimini tamamlamış ve tüm branşları içeren 3. basamak sağlık kuruluşlarında yapılabilmektedir. Bu kuruluşlar temel olarak üniversite hastaneleri , eğitim ve araştırma hastaneleri ve bir kısım sağlık özel sağlık kuruluşlarıdır. Bu karmaşık işlemlerin yapılabilmesi özellikle yeterli eğitimi almış deneyimli cerrrahlar ve özverili takım çalışmasıyla bu işlemler başarıyla yapılabilir.
SİZİN BÜNYESİNDE BULUNDUĞUNUZ SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ ÜMRANİYE SAĞLIK UYGULAMA ARAŞTIRMA MERKEZİNDE BU GELİŞMELERİN NERESİNDE?
Biz günün 24 saatini kanserli hastalarımızın tedavisine harcıyoruz. Başka bir şey le uğraşmıyoruz. İleri evre ve zor kanser cerrahisiyle uğraşan yüksek volümlü bir merkeziz ve her geçen gün büyümekteyiz.
SBÜ Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi ve Cerrahi Onkoloji polikliniklerine ilk başvuru anından itibaren bu hastaların hızlı değerlendirilmesi,onkoloji alanındaki diğer profesyonellerle aktif ve dinamik danışma ve ortak karar alma işlemleri, görüntüleme yöntemleri ve laboratuvar tetkiklerini ve sonuçlarını aynı gün içerinde sonuca ulaştırma ,yatışı gereken hastaları yatarak tedavisi yapılabilmektedir. Hasta içi beş gün sabah 8 -17 saatleri arasında herhangi bir randevu almaksızın her türlü tetkik tedavi ve gerekli tetkikleri yapılabilmekte ve yatması gereken hastalar 24 saat nöbetçi uzman doktorların olduğu kliniğimizde tedavisi devam etmektedir. Herhangi gelişebilecek bir komplikasyon veya öngörülemeyen bir durum geliştiğinde konunun uzmanı ekip de 24 saat hizmet vermektedir. Ameliyat kararı alınanan hastaların her türlü psikolojik ,sosyal destek sağlama bu alanda hastaya faydası olacak zarar vermeyecek girişimsel işlemleri dünyadaki ileri merkezlerin ve en son teknolojil ekipmanlarında kullanıldığı cihazlarla ilgili ameliyatlarını yaptıktan sonra yoğun bakım destekleri ve cerrahi servisinde 7/24 aktif takip yapılarak güven içerisinde ve sağlıklı taburcu etmektir.
KİM BU MULTİDİSİPLİNER TAKIM ?
İyi bir takım oluşturamazsanız bu işlemleri yapamaz ve başarı sağlayamazsınız. Bu alanda tekrarlayan veya ilerlemiş kanserlerde ileri kanser cerrahisi ,takibi yönetimi yapacak cerrahi onkoloji uzmanı yönetiminde cerrahi ekibi,tıbbi onkoloji uzmanları, kanser konusunda deneyimli radyoloji uzmanları,girişimsel radyoloji uzmanları ,üroloji ,kalp ve damar cerrahisi, jinekolojik onkoloji uzmanı,psikiyatri uzmanı,deneyimli yoğun bakım ve anestezioloji birimi,ameliyathane ve servis hemşireleri ve eğitimli personel ile takım çalışması ile mümkün olmaktadır. Bu döngüdeki bir eksiklik bu zorlu hasta grubunda yetersiz bir tedaviye yol açmaktadır.Bu nedenle bu sistemin iyi çalışması ancak özveriyle ,istekle,kanser hastaları ve yakınlarına empati yapmakla mümkündür. Klasik 08- 17 mesaisi veya ben işimi yaptım gerisini başkası düşünsün anlayışı bu nedenle kabul edilemez.
BU FİKİR NEREDEN ÇIKTI? BİZ NEYE İNANIYORUZ?
Genel cerrahi pratiğinde lokal ileri olan bir kansere ameliyat edilemez tanısı konup onkoloji polikliniklerinde hasta yönlendirilebilir. Fakat onkolojik cerrahi ekiplerince neoadjuvan,cerrahi adjuvan veya bölgesel kemoterapi (sıcak veya basınçlı aerosol şeklinde) uygulamalarından hangi hastaların fayda görebileceği,bu hastaların yakın takibi ve erken gelişecek nükslere müdahale edilebileceği değerlendirilir. Ayrıca bu hastalıklarda nükslerden sonra tekrar kür yani sağlıklı olma ihtimali vardır. Her hastanın bu işlemleri ve takipleri yapacak deneyimli ekiplere ulaşma hakkı olmalıdır. Ekonomik nedenlerle ileri cerrahi uygulanalar ve ileri teknolojik girişimlere her hasta ulaşamayabilir. Her hastanın yurtdışı veya yurtdışı özel hastane veya üniverisite konforunda ve hızında ,nitelikli personele ulaşma hakkı olmalıdır.Biz SBÜ ÜEAH de bu işlemleri ve hizmeti SGK kapsamında ücretsiz olarak sunuyoruz.
NE TÜR AMELİYATLAR YAPIYORUZ?
Sadece kanser olmak üzere ilk tanı almış veya daha önce ameliyat edilmiş, nüksetmiş(tekrarlamış), karın içerisine yayılmış mide ,karaciğer, pankreas, kalın ve ince bağırsak, yumurtalık, son evre kanser hastalarını açık veya laparoskopik teknikle, eş zamanlı karın içerisinine sıcak kemoterapi (HİPEC) veya basınçlı aerosol kemoterapi (PİPAC) veya uygulamadan tıbbi onkolojik tedaviler ile yönetmekteyiz.
BİZİ NE MOTİVE EDİYOR?
Hastalarımızın geri dönüşleri ve onların yaşama tutunmaları, onları ameliyat sonrası genel cerrahi ve cerrahi onkoloji polikliniklerinde sağlıklı görmek tüm ekibi motive etmektedir.
Kaynak: T.C.Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Türkiye Onkoloji Hizmetleri Yeniden Yapılanma Programı 2010-2023 Ankara 2010
Op.Dr.Özgül Düzgün
Cerrahi Onkoloji Uzmanı
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi