Kardiyovasküler egzersiz beyin gücünü arttırıyor

Science Illustrated dergisinde yayımlanan makalede, egzersiz ve beyin gücü arasındaki ilişkiyi gösteren çeşitli araştırmaların sonuçlarına yer verildi.

İsveç'te 2009 yılında, Göthenburg Üniversitesi'nden Michael Nilsson ve Georg Kuhn tarafından yayımlanan araştırma çerçevesinde 18 yaşındaki 1,2 milyon erkeğe, askere alınmadan önce testler yapıldı.

Katılımcılara egzersiz ve zeka testlerinin yanı sıra mantık, sözel ve uzamsal problemleri çözme kabiliyetlerini ölçen testler yapıldı.

Testler, zihinsel kabiliyetin kardiyovasküler egzersizle arttığını gösterdi.

Georgia Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Catherine Davis'in 2011 yılında yaptığı araştırma, yaşları 7 ila 11 olan kilolu çocukların, kavramsal testleri egzersizden sonra yaptıklarında, daha iyi sonuçlar elde ettiklerini ortaya koydu.

Deney sırasında çocuklar üç gruba ayrıldı, ilk gruba 13 hafta boyunca günde 40 dakika, ikinci gruba 20 dakika egzersiz yaptırıldı, üçüncü gruba ise egzersiz yaptırılmadı.

Davis'in araştırması, Illinois Üniversitesi'nden Charles Hilman'ın 2009'da yaptığı araştırmayı destekler nitelikte.

Hilman da 9-10 yaş çocuklarını incelediği araştırmasında, okuma testinden hemen önce yapılan 20 dakikalık yürüyüşün, çocukların notlarını yüzde 5 oranında arttırdığını göstermişti.

ABD'de Pittsburgh Üniversitesi'nden bilim adamları da fiziksel görünümü iyi olan yaşlıların, özellikle düzenli olarak aerobik yaptıklarında hafıza testlerinde daha başarılı olduklarını keşfetti.

Fiziksel görünümü iyi olan katılımcıların beyinlerinin hipokampüs olarak adlandırılan bölümünde daha çok aktivite görüldü, düzenli egzersizin, hafızayla bağlantısı olan hipokampüsü yüzde 2 oranında büyüttü gözlendi.

2011 yılında yapılan araştırma çerçevesinde ortalama olarak 60'lı yaşlarının sonununda olan 120 kişi iki ayrı gruba ayrıldı. Aktif olan gruptan, kalp atışlarını belli bir ritimde tutarak günde 40 dakika yürüyüş yapmaları istendi. Kontrol grubu ise sadece esneme, denge ve güçlendirme egzersizleri yaptı.

Bir yıl süren deneyden sonra bilim adamları, MRI taraması ve hafıza testlerinde, pasif gruptaki yaşlıların hipokampüsünün önceki yıla göre yüzde 1'den fazla küçüldüğü, aktif gruptakilerin hipokampüslerinin ise yüzde 2 oranında büyüdüğünü gördü.

Araştırmacılar, kardiyovasküler egzersizin beynin büyümesine ne şekilde yol açtığını tespit etmek için deneklerin kanlarındaki beyin kaynaklı nörotrofik faktör BDNF maddesinin ölçümünü yaptılar.

Ölçümde kandaki BDNF seviyeleriyle, aktif grupta görülen hipokampüs büyümesi arasındaki bağlantı ortaya koyuldu.

Bilim adamları, kardiyovasküler egzersizin, daha fazla BDNF üretimine neden olduğuna, bunun da daha büyük hipokampüs ve daha iyi hafızayla sonuçlandığına inanıyorlar.

Nöronların büyümesine, gelişmesine ve devamlılığını sağlamasına yardım eden BDNF proteini, beyinde oluşuyor. Özellikle hipokampüste aktif olan BDNF, hafıza fonksiyonunda önemli bir rol oynuyor. BDNF eksikliği, Alzheimer hastalığı, depresyon ve hafıza sorunlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bazı araştırmalar kasları güçlendirmeye yönelik egzersizin zekayı ve hafızayı geliştirmediğini gösterse de Brezilya'da Sao Paulo Federal Üniversitesi'nden Marco Tulio de Mello, ağırlık çalışmanın, kardiyovaskülerden farklı bir biçimde beyni etkilediğini buldu.

Mello ve ekibinin fareler üzerinde yaptığı araştırmada, 8 hafta boyunca egzersiz tekerinde koşan veya kuyruklarına bağlanan ağırlıklıklarla merdiven çıkan fareler incelendi.

Daha sonra farelerden labirentte yollarını bulmaları istendi, hem koşan hem de ağırlıkla merdiven çıkan farelerin performansının eşit olduğu gözlendi.

Bilim adamları sonrasında farelerde BDNF seviyelerini ölçtü, her iki egzersiz türünün, beynin hayati büyüme faktörlerinin üretimini artırırken, farklı kimyasallar ürettikleri ve sinir hücrelerini farklı biçimlerde etkiledikleri görüldü.