Ulusal egemenlik mi, F-35 mi? Türkiye şantaja boyun eğmedi

Türkiye geçtiğimiz yıllarda, ülkenin ulusal güvenliği için kritik öneme sahip savunma sistemleri temini için, NATO müttefiki ABD'den Patriot sistemleri istedi. Ancak, bir önceki ABD Başkanı Donald Trump'ın da kabul ettiği üzere, Obama yönetimi bu sistemleri Türkiye'ye satmayı kabul etmedi.

ABD'nin bu yaklaşımından sonra, Türkiye alternatif sistem arayışı çabaları sonucu, 2017 yılında Rusya ile S-400 hava savunma sistemleri tedariki için sözleşme imzaladı.

ABD'den Patriot alamayan Türkiye, böylelikle bu sistemleri Rusya'dan alan ilk NATO ülkesi oldu. Ankara'nın kararı, kendi sistemlerini satmayan ABD'nin ve bazı ittifak üyelerinin tepkisine neden oldu.

ABD, sözleşmeden çekilmediği ve baskıya boyun eğmediği için, Türkiye'nin beşinci nesil F-35 avcı-bombardıman uçakları programındaki ortaklığını askıya aldı. Uzun bir zamandır, Türkiye'yi S-400'ü satın aldığı için, tek taraflı yaptırım uygulamakla tehdit ediyor. Ancak, kilit NATO müttefiki Türkiye ile arasının daha fazla bozulmasını istemeyen ABD, yaptırımlar için aceleci davranmadı.

Washinton yetkililerince bugün yapılan açıklamada, Türkiye'nin F-35 programından resmi olarak çıkarıldığına ilişkin Ankara'ya bildirimde bulunulduğu belirtildi.

ULUSAL EGEMENLİK MESELESİ

ABD özgür ülkelerin kararlarını kendi çıkarları doğrultusunda şekillendirmek için, yaptırım silahını kullanıyor. ABD'nin bu tutumu, enerji politikaları konusunda Avrupa'daki müttefiklerin, silah alımı konusunda Türkiye ve Hindistan gibi ülkelerin kararlarına müdahale olarak değerlendiriliyor.

Türkiye de, S-400 müdahalesinin, ulusal egemenlik haklarının ihlali olduğunu savunarak, ABD yaptırımlarını cevapsız bırakmayacağı konusunda uyardı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ABD'nin S-400 konusundaki baskılarına, 'S-400 üç Patriot'a bedel. Eğer şartlar, S-400 ile eşit bile olsa biz Patriot alırız ama eşit olmazsa biz de menfaatimizi düşüneceğiz. Geri adım atmayacağız." şeklinde yanıt vermişti.

Hindistan da benzer bir şekilde ulusal savunma için yapılan alımların diğer ülkelerin etkisinde kalmasına izin vermeyeceğini açıkladı.

ABD'nin yaptırımlar konusunda tutumu, müttefik ya da rakip olan birçok ülke tarafından egemenlik hakkına aykırı olarak kabul ediliyor.

'TÜRK ORTAKLARIMIZ BOYUN EĞMİYOR'

Geçtiğimiz ay ABD'nin S-400 konusundaki şantajları ile ilgili açıklamalarda bulunan Rusya Federal Askeri-Teknik İşbirliği Servisi Başkanı Dmitriy Şugayev, Türkiye'nin ABD'ye boyun eğmediğini söyledi.

Şugayev açıklamasında, "Herhangi bir ülkenin S-400 tedarikine mümkün olan her şekilde karşı çıkıyorlar. Özellikle Türkiye ile sorunları var, hepimiz bunun farkındayız. Şükür ki, Türk ortaklarımız sağlam duruyor ve bunun ulusal güvenlik meselesi olduğunu anlıyoruz. Devam edeceğiz." dedi.

TÜRKİYE'NİN F-35 ORTAKLIĞI

Programın katılımcıları Türkiye'nin yanı sıra ABD, İngiltere, İtalya, Hollanda, Avustralya, Danimarka, Kanada ve Norveç'ten oluşuyordu.

Türkiye ilk etapta 100 adet F-35A uçağı almayı taahhüt etmişti.

2018'de 4 F-35 uçağının mülkiyeti Türkiye'ye verilmiş ancak uçaklar ABD'de, Türk pilotların da katıldığı eğitim programlarına tabi tutulmuştu. Daha sonra ise 2 F-35 uçağının daha mülkiyeti verilmişti.

Ancak Türkiye ile ABD arasında S-400 krizi çıktığından bu 6 uçak Türkiye'ye transfer edilmemiş ve 2020 Savunma Bütçesi kapsamında bunların ABD Hava Kuvvetleri için alınması kararlaştırılmıştı.

Türkiye ayrıca uçak için 1005 parça üretiyordu. Türk firmalarının da bu üretime katılımı büyük oranda askıya alınmıştı. ABD'nin Aralık 2020 itibarıyla da 1005 parçanın tamamı için yeni tedarikçiler bulduğu ortaya çıkmıştı.

star.com.tr