19 Nisan 2024 Cuma / 11 Sevval 1445

Osmanlı'nın parçalanmaya başlaması: Yaş Antlaşması

9 Ocak 1792 yılında Osmanlı Devleti´nin parçalanma sürecine girmesinin başlangıcı sayılan ve Osmanlı-Rus savaşını sona erdiren Yaş Antlaşması imzalandı

star.com.tr / NESLİ ÖZKAY11 Ocak 2019 Cuma 07:00 - Güncelleme:
Küçük Kaynarca Antlaşması’yla hukuken bağımsız bir devlet konumuna getirilen Kırım Hanlığı’nı ele geçirmek II. Katerina idaresindeki Rusya’nın ana hedefi oldu
 
Kırım’ın ilhakı 1787’de ilan edilen savaşın sebebini oluşturdu
 
Avusturya’nın da Rusya’nın müttefiki olarak katılacağı İstanbul’daki elçisi tarafından resmen bildirildi,
 
böylece iki cepheli bir mücadele zorunlu hale geldi
 
Avusturya cephesine kıyasla çok daha zorlu geçen Rus cephesi bir dizi başarısızlığa sahne oldu
 
Avusturya ile yapılan Ziştovi Antlaşmasından sonra İstanbul’dan gelen talimatla Yaş’ta yapılacak görüşmeler için Ziştovi’deki Osmanlı heyeti görevlendirildi
 
Rus tarafı, görüşmelerde zaman kazanmak için ele alınacak konuların toptan yazıldığı on iki maddelik bir antlaşma metni takdim etti
 
Maddelerden birinin savaş tazminatı talebiyle ilgili olduğu ve bunun için 24.000 kese istendiği anlaşıldı
 
Ancak kabul edilmeyerek bırakıldı ve son toplantıya kadar çözümlenmedi
 
Geri verilecek olan Memleketeyn’in statüsü ve savaşın yıkımı sebebiyle ahalisinin iki yıl vergiden muaf tutulması,
 
yerlerinden ayrılan ailelerin geri dönüşlerine izin verilmesi,
 
Bucak dahil buralardaki kalelerin Osmanlı Devleti’ne bırakılması yapılan altıncı oturumda karar altına alındı
 
Öte yandan savaş tazminatı isteğini içeren kâğıt hala masa üzerinde durmakta,
 
Ruslar bunun alınıp müzakereye girişilmesini beklemekte ve teşvik için tazminatın 20.000 keseye indirilebileceğini ifade etmekteydi
 
Savaş tazminatı, Kuban’ın serbestisi ve Cezayirli tazminatı maddeleri dışında kalan bütün maddelerde mutabakata varıldı
 
Kuban maddesindeki ısrarlarının sadece Rusya’nın güvenliğini sağlamak amacını taşıdığı ve bundan dolayı savaş tazminatı talebinden tamamen vazgeçildiği bildirildi
 
Böylece görüşmelerin sona erdiği ve barışın akdedildiği ilan edildi
 
Ardından Rus heyeti için hazırlanan değerli hediyeler dağıtıldı ve karşılıkları kabul edildi
 
Yaş Antlaşması ile Turla’dan sınır kesildi ve yine toprak kaybedilerek Kırım’ın geri alınması hayali sona erdi