19 Nisan 2024 Cuma / 11 Sevval 1445

Uzay taşımacılığı yarışı kızışıyor. Türkiye bu yarışın neresinde?

Uzay taşımacılığı ticaretinde özel şirketlerin payı artıyor. Elon Musk'ın SpaceX'i, Amazon'un sahibi Jeff Bezos'un Blue Origin'i uzay taşımacılığı için yarışırken Çinli şirketler de bu yarışa müdahil olmak için geliştirdikleri roketleri başarıyla test ettiler. Geçtiğimiz ay Yeni Zelandalı uzay mekiği ve roket üreticisi Rocket Lab şirketi, ilk kez yörüngeye uydu yerleştirmeyi başarmıştı. Şirket dün başarısına bir yenisini daha ekleyerek NASA'ya ait 13 küp uyduyu yörüngesine yolladı.

Gökhan Ertaş / star.com.tr17 Aralık 2018 Pazartesi 07:00 - Güncelleme:
Uzay taşımacılığı yarışı kızışıyor. Türkiye bu yarışın neresinde?
Yeni Zelandalı Rocket Lab şirketinin Electron isimli roketi, Elon Musk'ın SpaceX'i gibi tonlarca ağırlıkta yük taşımıyor. Taşıma kapasitesi yaklaşık 227 kilogram. Ancak uydularda yeni trendin düşük boyut ve ağırlığa sahip olan Küp, Mikro, Nano uydular olması ve hafif yük fırlattığı için daha uygun fiyatlara taşımacılık yapıyor olması Rocket Lab için bir avantaj. Zira SpaceX firmasının yük kapasitesi de fiyatı ile doğru orantılı. Bu sebepten küp uydu üreticileri cazip fiyatından dolayı Rocket Lab firmasını tercih edebilir.
 
Nano/Mikro ve küp uyduların artan eğilimi
 
 
Türkiye de bu alanda çalışmalar yürütüyor
Geçtiğimiz ay  Savunma Sanayi Başkanlığı ile Roketsan arasında Mikro Uydu Fırlatma Sistemi (MUFS) Geliştirme Projesi’ne dair sözleşme imzalandı. Proje bittiğinde 100 kilogram ve altındaki mikro uydular, yüksekliği en az 400 kilometre olan Alçak Dünya Yörüngesine yerleştirilebilecek. Ayrıca Savunma Sanayi Başkanlığı bünyesinde kurulan DeltaV Uzay Teknolojileri A.Ş'nin hibrit yakıtlı roket denemeleri de devam ediyor. Bu kapsamda geçtiğimiz hafta Savunma Sanayi Başkanı İsmail Demir, "hibrit roket motoru başarıyla ateşlendi" açıklamasında bulunmuştu. Türkiye başlattığı bu projeleri planlanan zamanda yapabilirse, dünyadaki bu trendi yakalayabilir ve kendi uydusunu kendi roketiyle uzaya taşıyabilen sayılı ülkeler arasında yerini alabilir.
 
Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kurulan Türkiye Uzay Ajansı bu yarışta Türkiye'nin iddiasını artıracaktır. Zira Uzay Ajansı'mızın görev ve hedefleri de bu yönde.
 
Kararnamede yer alan Türkiye Uzay Ajansı'nın görev ve hedeflerinin bazıları şunlar;
 
Uzay ajansımız Türkiye'nin milli çıkarlarını gözeterek, uzay teknolojileri alanında ulusal boyutta yapılan çalışmaların koordinasyon ve denetlemesini yapacak, uluslararası ilişkileri yürütecek.
 
Uzay sanayini güçlendirecek, uzay teknolojileri alanında bilimsel altyapıları ve insan kaynağını geliştirecek, kapasite ve yeteneklerini daha da artıracak.
 
Dışa bağımlı olmayan rekabetçi bir sanayinin geliştirilmesine zemin hazırlayacak. Bu alanlarda faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlarımızı koordine edecek. 
 
Fırlatılan uyduların kayıtlarını da tutacak olan ajans Birleşmiş Milletler nezdinde Türkiye'nin haklarını takip ederek diğer uzay ajansları ile ikili ve çoklu iş birliklerini geliştirecek.
 
 
Rocket Lab'ın ELaNa-19 lansmanı
Rocket Lab 16 Aralık Pazar günü Yeni Zelanda'nın kuzeydoğusundaki Mahia Yarımadası'ndan 17 metre uzunluğunda olan Electron roketi ile NASA'ya ait 13 küp uyduyu yörüngesine başarıyla yolladı.
 
Yörüngesine başarıyla gönderilen uyduların bazılarının görevleri, Van Allen kuşaklarındaki radyasyon seviyelerinin uzay aracı üzerinde olası etkilerini ve küçük uzay araçlarının derin bir alanı keşfetmesine olanak tanıyacak olan yeni bir güneş enerjisi sistemini test edecek.