Boşa geçirecek zaman yok

Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas üç günlük bir ziyaret kapsamında Türkiye'ye geldi. Ziyaretin en önemli gündemi, Gazze'deki vahşeti sonlandırmak ve Filistin halkına gönderilen yardımların- İsrail'in iznine gerek duyulmadan- sorunsuz bir şekilde ulaştırılması oldu. Bu noktada öne çıkan ülke, hiç şüphesiz Mısır. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Mısır ziyaretinde bu konunun gündeme geldiği bilinmekte. Bugüne kadar söz konusu teklife mesafeli olan Kahire yönetimi, artan İsrail vahşeti ve Refah'a yönelik saldırılardan dolayı daha esnek bir tutum sergilemekte.

Faruk Önalan/ Yazar

İsrail işgal güçlerinin 7 Ekim 2023 tarihinden bugüne Gazze'ye yönelik soykırım girişimi tüm dehşetiyle devam ederken başta Birleşmiş Milletler olmak üzere uluslararası kurum ve kuruluşların acziyet içinde oldukları gerçeği net bir şekilde ortaya çıkmıştır. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın da vurgu yaptığı üzere, Gazze'deki durum, uluslararası sistemin ikiyüzlülüğünün gizlenemez şekilde ortaya çıktığı bir felaket anı olarak kayıtlara geçmiştir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yıllardan beri her platformda dile getirdiği "dünya beşten büyüktür" haykırışının basit bir slogan olmadığı bilakis küresel sorunlarda çözümün anahtarı olduğu artık birçok ülke liderleri tarafından da kabul edilmektedir.

Ankara ilk günden itibaren vahşetin durması ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulması için her türlü çabayı göstermeye devam etmektedir. Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır ziyaretleri yanında dünya siyasetinde geniş yankı uyandıran Antalya Diplomasi Forumu'nun ana gündem maddesi Gazze olmuştur. 19 devlet ve hükümet başkanı, 2 özerk yönetim başkanı, 52'si dışişleri bakanı olmak üzere toplamda 64 bakan, bir meclis başkanı, 20 parlamenter, 20 yabancı bakan yardımcısı, 80 civarında uluslararası kuruluş temsilcisi ve de 148 ülkeden 4700 konuğun ağırlandığı Antalya'da, Gazze'de acil ve kalıcı ateşkesin sağlanması konusunda güçlü bir irade sergilenmiştir. Forumun kapanışında Bakan Fidan dikkat çekici bir çıkışta bulunmuş ve İsrail'in devre dışı bırakılarak Gazze'ye insani yardım gönderilmesi gerektiğini belirtmiştir. "Bazı bakan arkadaşlarımla görüşmeler yaptım. Artık uluslararası toplumun yerleşik ifade edilen şu andaki uygulamaları bir kenara bırakıp tek taraflı adım atılması gerektiğine inanan arkadaşlarımız var. Bizler de artık bu görüşleri destekliyoruz. Çünkü birilerinin iznini bekleyerek Gazze'ye yardım ulaştırmak, artık 2 milyondan fazla insanın yavaş ve sessiz ölümüne ortak olmak manasına geliyor."

Hemen akabinde Dışişleri Bakanı Fidan, 5 Mart 2024 tarihinde Cidde'de düzenlenen, İsrail'in Filistin halkına yönelik saldırıları konulu İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Olağanüstü Dışişleri Bakanları Konseyi toplantısına katılmıştır.

Mısır'ın tutumu

Antalya Diplomasi Forumu'nda Filistin'in Dışişleri Bakanı Riyad Maliki'nin açıkladığı, son gün de Hakan Fidan'ın teyit ettiği üzere Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas üç günlük bir ziyaret kapsamında Türkiye'ye geldi. Ziyaretin en önemli gündemi, Gazze'deki vahşeti sonlandırmak ve Filistin halkına gönderilen yardımların- "İsrail'in iznine" gerek duyulmadan- sorunsuz bir şekilde ulaştırılması olmuştur. Bu noktada öne çıkan ülke, hiç şüphesiz Mısır. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Mısır ziyaretinde bu konunun gündeme geldiği bilinmekte. Bugüne kadar söz konusu teklife mesafeli olan Kahire yönetimi, artan İsrail vahşeti ve Refah'a yönelik saldırılardan dolayı daha esnek bir tutum sergilemektedir. Antalya Diplomasi Forumu 2024'te, moderatörlüğünü Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın yaptığı "Gazze Temas Grubu" başlıklı panele Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki katılmıştı. Şukri burada yaptığı açıklamada Gazze halkına desteğin sağlanabilmesi için İsrail hükümetini ikna etmeye çalıştıklarını ancak başarılı olmadıklarını, İsrail saldırılarının bölgeyi tamamen hasta ettiğini ve ciddi bir istikrarsızlık ve güvensizlik meydana getirdiğini ifade etmiştir.

Çözüm için iş birliği

Çabalarının Tel Aviv tarafından sürekli engellendiğini belirten Mısır Dışişleri Bakanı çözüm için işbirliği yapacaklarının işaretini vermiştir. "Rolümüzün getirdiği sorumluluğu yerine getirmemizle ilgili kısıtlamalar oluyor. Tüm bu sebeplerden dolayı, şimdiye kadar gerekli düzeyde, hacimde desteği sağlayamamaktan dolayı çok bıkkın hissediyoruz. Ama çalışmalara devam edeceğiz. BM ve ortaklarımızla buradaki insanların zorluklarına çare olabilmek için işbirliğine devam edeceğiz. Bu saldırıların durdurulması bizim için çok önemli." Tüm açıklamalara rağmen Kahire'nin "tek taraflı" bir sürecin yürütülmesi noktasında nasıl bir pozisyon alacağı şu aşamada büyük bir soru işareti.

Erdoğan'ın, Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas ile yaptığı görüşmenin üç ana başlığı vardır. Acil ve kalıcı bir ateşkesin bir an önce sağlanması. Başkenti Doğu Kudüs olan 1967 sınırlarında bağımsız ve egemen bir Filistin devletinin kurulması. Fillistinli gruplar arasında birlik ve beraberliğin tesis edilmesi. Abbas'ın Temmuz 2023'de yapmış olduğu bir önceki ziyarette Hamas lideri İsmail Haniyye de yer almıştı. Zira Erdoğan uzun zamandır el-Fetih, Hamas ve İslami Cihad başta olma üzere tüm Filistinli grupların güç birliği yapması için çaba sarf etmeye devam etmektedir.

Gazze'de 2 milyon insan yerinden edildi ve 2,3 milyon Gazzeli gıdaya ulaşamıyor. Açlık ve bulaşıcı hastalıklar zaten kötü olan durumu daha da kötüleştirmektedir. Yaklaşan Ramazan ayı öncesinde kalıcı bir ateşkesin sağlanması için Ankara çalışmalarına hız vermiş durumda. 8 Mart Cuma günü Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, stratejik mekanizma toplantısında Amerikan mevkidaşı Blinken ile Washington'da bir araya gelecek. Öncesinde de Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın CIA Direktörü Bill Burns ile birçok başlıkta önemli ve kritik bir görüşme gerçekleştirecek. Kalın, Kongre ve Dışişleri'nde de bazı toplantılara katılacak.

Bıçak kemiğe dayandı

Cumhur İttifakı ortağı MHP'nin Genel Başkanı Devlet Bahçeli de bir an önce çözüme ulaşılması konusunda kesin bir tutum ortaya koymuştur. "Cumhurbaşkanımızın diyalog çabaları ve diplomatik temasları çok değerli. Bıçak kemiğe dayanmıştır. Boşa geçecek zaman kalmamıştır. Ramazan; barış, bereket, bolluk ve kardeşlik mevsimidir. Önümüzdeki Ramazan, barışın kurumsallaşıp kökleşmesi için müstesna ve muazzez bir fırsattır."

Son olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da zikrettiği üzere, son olaylarla birlikte İsrail-Filistin meselesine adil bir çözüm bulunmadığı takdirde Orta Doğu'da barışın hâkim olamayacağı artık iyice anlaşılmıştır.

[email protected]